De Amerikaanse zanger, songwriter, toetsenist en producer Joseph Anthony ‘Amp’ Fiddler is, ondanks dat hij zich in allerlei legendarische formaties en samenwerkingen heeft bewogen, altijd een onderbelicht figuur geweest. Nu is “de koning van de nieuwe era Detroit soul”, zoals FAITH hem noemt, niet meer. Halverwege zijn zestiger jaren is een iconisch muzikant heengegaan.
Zijn relatieve onbekendheid doet niets af aan zijn hoogst indrukwekkende cv en nauwe banden met legendes in de funk, hiphop en house-muziek. “Ik werk eraan om succesvoller te worden en ik wil graag aan meer mensen worden blootgesteld”, vertelde hij in 2016 in een interview. “Ik mijn muziek streef ik naar een positief gesprek, van waaruit we verandering kunnen creëren. Zonder oren heeft dat geen enkele betekenis.”
Toch hadden zijn vele stijlen waarschijnlijk al vele oren bereikt. Fiddler bewoog zich in funk, soul, dance en elektronica. Waarschijnlijk is hij het meest bekend om zijn bijdragen aan de band Enchantment en als onderdeel van George Clinton’s groepen Parliament en Funkadelic. Het eerste soloalbum verscheen echter pas in 2004 en heette Waltz Of A Ghetto Fly.
Eind jaren tachtig stemde Fiddler ermee in om een groep lokale rappers in Detroit te helpen. Onder hen bevond zich J Dilla. Het was dezelfde Fiddler die laatstgenoemde leerde hoe een MPC te gebruiken om te samplen. Dilla inspireeerde vervolgens generaties aan hiphopproducers, voordat hij in 2006 overleed. “Het waren coole kids, ik kon al meteen zien dat ze geen probleem zouden vormen. Ik zei hen; ‘Iemand moet gaan leren hoe al deze apparatuur te gebruiken om beats te kunnen maken, want ik heb geen tijd.’ Ze zeiden dat James de beats maakte. Dat deed hij toen al vanaf beattapes. Hij was te gek, want hij had al een song met vijf of zes verschillende loops.”
“Ik hem geleerd hoe het moest. Hij keek altijd als ik bezig was, en daardoor wist hij meteen het verschil tussen een verse en een chorus. De meeste mensen weten dat niet als ze voor het eerst aan de slag gaan. Vanaf toen wist ik dat hij speciaal was. Hij kwam elke dag langs, puur om meer te leren. Mijn uitgangspunt was om hiphop uit Detroit op de kaart te zetten. Ik wist dat Dilla een verschil zou maken.”
Er zijn teveel van zulke soort ontmoetingen in zijn leven geweest om het op toeval te berusten. Fiddler heeft duidelijk een talent voor het vinden van talent, plus een aura dat gevestigde artiesten in zijn leven brengt: Prince, Jamiroquai… stuk voor stuk namen die op zijn cv prijken. Toch ontweek hij die unieke aard van zulke verhalen liever: “Ik doe gewoon mijn ding en maak mijn geluid – zo goed als ik weet hoe.”
Die bescheidenheid tekende hem, maar beschrijft ook meteen dat hij losstaat van de genreafbakeningen die de meeste artiesten hanteerden. Hoewel neo-soul en hiphopbeats vaak samengingen, schuwde het meestal de puls van de dansvloer. Niet bij Amp Fiddler; hij leverde bijdragen aan nummers van bijvoorbeelrd Meshell Ndegeocello en Moodymann, maar speelde ook samen met Raphael Saadiq en Basement Jaxx. Daarnaast kennen hiphopliefhebbers hem van zijn werk op albums van Souls Of Mischief, maar hij sierde ook de platen van rockbands als Primal Scream en Warren Zevon.
Die veelzijdigheid wijt Fiddler in een interview met Billboard aan zijn familieleden, die hem volgens hem zijn agnostische houding ten opzichte van genres bijbrachten. “Mijn oudere zus was een hippie die naar Hendrix en Marley luisterde, maar ook psychedelische shit en de blues”, herinnerde hij zich. “Mijn andere zus was weer een Motown-head en mijn broer was weg van jazz, de echte hardcore jazz. Onze moeder hield van klassiek en mijn vader komt van het eiland St. Vincent. Dus thuis luisterden we ook veel naar calypso en reggae.”
De meeste van de naasten waren er al geruime tijd niet meer. Fiddler moest vaak dealen met verlies. “Ik heb mijn beide ouders verloren, maar het is nog erger als je je kinderen verliest. Mijn zoon en ik waren closer dan wie dan ook op deze planeet, afgezien van mijn moeder. Mijn vader overleed eerst, in de jaren 70, en toen mijn moeder in 2006. Vervolgens mijn zoon in 2009, dat heeft me ver teruggeslagen. Toen mijn zus in 2012 en mijn broer Bubz in 2016. Mensen vragen me soms om op nummers te zingen en ik heb niet eens de focus om het af te maken. Zonder vrienden zou ik niet door dingen heen komen.”
Vorig jaar werd de artiest geopereerd aan een onbekende aandoening, en lag hij maanden in het ziekenhuis. Toen hij thuis verder mocht herstellen, begon zijn familie een GoFundMe-pagina om 75.000 dollar op te halen om “zijn verder genezing te ondersteunen terwijl hij terug naar het podium reist.” Er vond een eenmalige verhoging van het oorspronkelijk beoogde bedrag plaats, onder verwijzing naar “toekomstige medische kosten.” Zelfs deze maand vonden er in zijn thuisstad nog altijd fundraiser-events plaats om die kosten te kunnen blijven dekken.
Zijn overlijden werd als eerst bekendgemaakt door The Roots-drummer Questlove: hij bedankt Fiddler “voor alle muziek en in het speciaal voor het mentoren van degene die ons gementord heeft (Dilla).” The Blessed Madonna vult het aan met dat Amp Fiddler de beste van de besten is, naast dat hij “de lijm in zoveel belangrijke muziek en het centrum van veel bijzondere muzikale levens” is geweest.
Een muzikant die net zo graag speelde bij Prince als bij Will Sessions is niet meer. R.I.P.
