Hoewel veel mensen op 5 december andere dingen te doen hebben, gaan wij gewoon door waar we tien weken lang van in de ban zijn op de woensdagen. Aftellen in Los van de hype: De Hiphop 100. De nieuwe serie waarin we de hardste alternatieve nummers uit de Lage Landen verzamelen.
Populariteit is een pover canoniseringcriterium. Daarom deze lijst van honderd Nederlandstalige raptracks, waarbij de omvang van het succes -zo goed en kwaad als het gaat- buiten beschouwing is gelaten. Natuurlijk staan er gigantische hits in, maar dan simpelweg om de inherente kwaliteit die de maker van de lijst erin meent te herkennen. Tegelijkertijd staan er nummers in die nooit ook maar redelijke aandacht hebben gegenereerd. De Nederlandstalige scene is kennelijk omvangrijk genoeg geworden voor volstrekte miskenning. Iedere woensdag plaatsen we tien nummers, voorzien van motivatie door maker Sjaak Oostenrijk en tellen zo in tien weken af van 100 naar 1. Vorige week checkte je de de nummers 90 tot en met 81, dus tellen we deze keer logischerwijs verder vanaf 80. Enjoy!
80. Josylvio ft. Sevn Alias – Le7nesh
Allemachtig, wat een dijk van een beat heeft dit nummer toch. Ik vind Esko dan ook één van de besten in Nederland ooit qua producties, hoewel hij zo veel produceert dat er ook behoorlijk wat matigs tussen zit. Deze track was het officiële debuut van rapper Josylvio, die een hoop gebakken lucht rapt, wat overigens helemaal niet erg is. ‘Le7nesh’ is Arabisch voor ‘slangen’, waarbij de ‘7’ staat voor de Arabische letter voor een rochelachtige ‘ha’. Joost, zoals de rapper voor de wet heet, verstaat onder slangen de politie. Deze halve Egyptenaar heeft een toffe, erg gevarieerde flow en weet zijn aangename stemgeluid subtiel in te zetten voor het refrein. Sevn Alias’ bijdrage is niet het beste dat ik van hem gehoord heb, maar met de moddervette Esko-productie staat dit nummer alsnog als een huis.
79. Engel ft. Def P & Fotosynthese – Generaties
De titel van deze track is ondubbelzinnig: drie rappers uit drie verschillende generaties vertellen over hoe het beoefenen van dit ambacht bij hen begonnen is. Inhoudelijk is Def P’s bijdrage het interessantst, omdat die meteen een hoop zegt over het begin van de Nederlandstalige rap in het algemeen. Na dat vers zie ik de voorman van Osdorp Posse al met grote ogen in de Jaap Edenhal naar een Def Jam-line-up staren. Engel haakt aan bij Def P door te beginnen met een verwijzing naar Moordenaar, het eerste -inmiddels tenenkrommende- hitje in de categorie nederhop, zoals Def P het zelf noemt. Fotosynthese komt als derde in rij met de strakste flow aanzetten maar blijkt het niet te kunnen laten wat niet-verhalende zelfprofilering op de luisteraar los te laten. De chronologische ontwikkeling in de raps wordt zeer treffend ondersteund door de avontuurlijk en haast heldhaftig klinkende, volle beat. Aangezien alle rappers daar op onderhoudende wijze raad mee wisten, hoort deze track zeker thuis in deze toplijst.
78. Spanish – Volg Mij
Tijd voor weer wat onvervalste boombap. Dit nummer uit 2017, met de meest Hollandse hiphopclip denkbaar, onderscheidt zich door de swingende doch rauwe beat en de ontspannen raps. Maassluizer rapper Spanish mag dan nog nooit gehoord hebben van zoekmachineoptimalisatie en bezit grosso modo net zo veel swag als Sybrand van Haersma Buma, hij weet zijn spitsvondige teksten wel vloeiend over te brengen. Uiteindelijk is het vooral de combinatie van de scherpte van producer Lazy’s instrumentatie en de kalmte van Spanish’ vocalen die deze track naar mijn mening zo geslaagd maakt.
77. Sticks & Delic ft. Jawat – Water/Vuur
Na Spaanse Vlieg is dit waarschijnlijk het bekendste nummer van één van de meest bewierookte platen in de Nederlandstalige rapgeschiedenis: Fakkelteit van Sticks & Delic. Zie ook nummer 87 in deze lijst. In de waardering voor dat album ga ik volledig mee; dit ijzersterke nummer vind ik niet eens de beste track die erop te vinden is. Dat zegt vooral iets over de rest van de schijf; deze machtige doch sierlijke productie van Delic is weergaloos. Sticks flowt bovendien zoals gebruikelijk met Method Man-achtige souplesse en in het refrein kiest Jawat een verfrissend volwassen invalshoek voor een hiphopnummer. Geen stoer gelul maar verantwoordelijkheid. In zijn vers plaatst Jawat een kanttekening bij z’n flow, om eraan toe te voegen dat hij live iedereen wegblaast. Met beide ben ik het hartgrondig eens. Ik heb de mazzel gehad om Jawat nog live te zien voordat hij van het toneel verdween, en ik kan je garanderen: dat was waanzinnig. Een stuk of zeven springende en biersmijtende mannen op een podium en een MC die elke vezel in z’n lijf in het vuur werpt. De tent stond in lichterlaaie. Een tent die ik grijnzend verliet ondanks dat m’n kleding in gewicht verdubbeld leek door zweet, brouwsel en vermoeidheid door het springen in pits. Op studiotracks heeft Jawat daarentegen nooit zo’n indruk op me weten te maken. Want ook tekstueel waren zijn verzen doorgaans niet briljant. Ook niet slecht of vervelend, maar wel reden om deze banger niet hoger dan plaats 77 te laten eindigen.
76. Winne – Lotgenoot
In dit nummer biedt Winne op fijnzinnige wijze een licht melancholische terugblik op zijn jeugd, met een ontspannen, doorvoelde delivery en begeleid door een magistrale pianobeat. Het gevolg is een track van Masta Ace-achtige allure: een charismatische verteller die je op een geborgen manier meeneemt naar een vervlogen tijd met een sfeer van zomerbriesjes en bittere koppen thee. Tekstueel is Winne sowieso één van de vaardigste rappers die ons taalgebied voortgebracht heeft. Want naast dat hij het hart op z’n tong eloquent kan openbaren blinkt hij uit in punchlines, die hij in dit nummer nochtans achterwege laat. Een kwestie van prioriteit; dit is naar mijn idee de meest geslaagde herinneringen-ophalende track in de Nederlandstalige hiphop. En dat zegt een hoop, aangezien reminiscing erg gebruikelijk is in rap. Het gevolg is dat Lotgenoot inmiddels een klassiekerstatus heeft verworven. Iets wat ik alleen maar kan toejuichen.
75. SEBA ft. Russ & Jonna – ATL to BE
Inderdaad! Russ, de charismatische, hoogst ambitieuze alleskunner uit Atlanta heeft voor zijn doorbraak in Amerika een nummer gemaakt met een paar Vlamingen. Nu is populariteit geen graadmeter voor deze top 100, dus dat er een artiest in langs zou komen wiens tracks alleen al op z’n VEVO-kanaal bijna een miljard maal zijn aangeklikt, had ik vooraf niet kunnen bedenken. Ronnie Flex, Boef en Lil Kleine halen dat aantal immers bij lange na niet. Nu wil het toeval dat Russ me normaliter niet zo weet te boeien over z’n eigen beats, maar over deze puike, sfeervolle productie van Penny klinkt zijn gretigheid verfrissend. De Antwerpse rapper SEBA stuitte begin 2014 op de SoundCloud van de toen nog vrij onbekende Siciliaanse Amerikaan, wat via Facebook leidde tot deze track en het eerste optreden van Russ in Europa. “Ik vermoed dat hij binnen twee jaar doorbreekt in Amerika,” zei SEBA in 2015. Het kan raar lopen, want SEBA vind ik de meest overtuigende mc op deze schijf. Sowieso schaar ik hem sinds een jaar of vier bij de beste Vlaamse rappers. Zijn album met mede-vocalist Karma, Puur, bevat dan ook een aantal zeer aangename nummers. Niet in de laatste plaats door de producties van Penny.
74. Dion Mase – Overal
Van Dion Mase als rapper ben ik nooit onder de indruk geweest. Uitstraling heeft ‘ie, maar van zijn skills was ik niet vaak gecharmeerd. Een zelden boeiende flow, een verre van ideale stem, weinig overtuiging, erg matige teksten. Op dit nummer doet ‘ie het daarentegen best aardig. Vooral het refrein en de ‘brug’ op het eind zijn netjes. Maar dat is niet de reden waarom ik Overal in deze lijst heb opgenomen. Dat is uiteraard de productie. Want wat een godsgruwelijk harde beat zet Djagga hier neer. Dit is misschien wel de dikste banger in heel deze lijst. Wat mij betreft in ieder geval een legendarische productie in de Nederlandstalige scene.
73. Boef & De Gelogeerde Aap – Leef
Boef & De Gelogeerde Aap maakten misschien wel de origineelste hiphop van de lage landen. Tijdens hun eerste periode, rond 2009-2010, bestond dit uit producties van Boef waarin dubstep en drum ’n bass elkaar ontmoetten en poetryslam-achtige slagzinnen van Aap als raps. Dit nummer is voor diens doen inhoudelijk eenvoudig: Aap haalt zijn dikke Tilburgse accent van stal om een kennelijk nogal passionele liefdesrelatie met hier en daar wat beeldtaal te beschrijven. De doorslaggevende factor voor de opname in deze lijst is de formidabele, prachtig gelaagde productie die de roes van Aap z’n verliefdheid perfect ondersteunt. Daarbij komt dat het refrein naar mijn mening muzikaal buitengewoon geslaagd is.
72. Adje, Cho, Dio, Hef & Mocromaniac – Dat Nu
Op plaats 72 een steengoed geproduceerd, uiterst sfeervol, dreigend nummer afkomstig van een EP ter ere van Straight Outta Compton. Niet het album van, maar de film over N.W.A. Big2 van The Opposites nam daarop de beats voor zijn rekening, die hij met overgave baseerde op de agressieve G-Funk van de vroege Dr. Dre. Deze track is het hoogtepunt van het minialbum door de fijne verzen van Mocromaniac en –zowaar- Dio, maar vooral door Big2’s bijzonder doeltreffende integratie van het N.W.A.-geluid in een hedendaagse sound. Het refrein van Cho zit op het randje van te poppy, maar zijn heerlijk gevarieerde flow in z’n vers maakt dat ik daar niet over wil vallen. Overigens had Adje samen met Mocromaniac en z’n broers Hef en Crooks in 2013 al een soortgelijk G-Funknummer gemaakt; Gangsta, waarin hij criminele pretenties in hiphop bespot.
71. Surya ft. Robian – Darwins Nachtmerrie
In dit nummer nemen Surya en Robian de luisteraar mee op een reisje geschiedenis in het groot. Van de oerknal tot het ontstaan van ons zonnestelsel, tot de eerste levensvormen, tot de eerste homo sapiens en eindigend met een kometenregen die de mensheid uitroeit. Het dramatische effect van dit dystopische einde na zo’n lange spanningsboog is bijzonder groot, wat dit nummer tot een tekstueel huzarenstukje maakt. Omdat deze track naast die unieke, intelligente insteek met een aangename jazzy beat gezegend is, vormt ‘ie een mooie toevoeging aan deze top 100. Intussen is de gewezen studentenrapper-annex-battle-MC Surya overigens academicus aan de Radboud Universiteit, na cum laude gepromoveerd te zijn op subliminale perceptie en bewustzijn, oftewel: het onderbewustzijn, in film. Opzienbarend maar waar.
Volgende week tellen we uiteraard verder af in Los van de hype: De Hiphop 100. Tot dan!
