Vrijdag 18 april waren M-1 en Stic.man, gezamenlijk beter bekend als de vermaarde hiphopact Dead Prez, in Rotterdam aanwezig om een optreden te verzorgen in de Maassilo. HIJS maakte van de gelegenheid gebruik om de twee revolutionair gezinde rappers te ondervragen over onder meer hun strijd voor onafhankelijkheid, de blanke fanschare en het nieuwe album.
Als duo heeft Dead Prez twee officiële full-lengths uitgebracht: Let’s Get Free in 2000 en Revolutionary But Gangsta (RBG) in 2004. Beide albums zijn samenhangende projecten die ook onderling interactie vertonen; op RBG maken M-1 en Stic.man duidelijk welke conclusies ze trekken naar aanleiding van de problematiek die ze op hun debuut hebben aangekaart. Verschijnt er een derde album? En zo ja: wordt dat een autonoom project of kan de achterban een cd verwachten die de trilogie voltooit door aan te sluiten bij de thematiek van zijn voorgangers?
M-1: ‘Ja, er komt zeker een volgend album. In de jaren tussen Let’s Get Free en RBG hebben we hard gewerkt. En de muziek die toentertijd nooit is vrijgekomen, wilden we toch aan de man brengen. We hebben Turn Off The Radio en Get Free Or Die Tryin’ dus wel mixtapes genoemd, maar eigenlijk waren dat losse tracks die we hebben samengebracht om de groei tussen het eerste en tweede album te laten zien. We vonden het namelijk belangrijk dat de luisteraars zouden begrijpen dat er een connectie bestaat tussen de officiële albums, een gedachtepatroon dat ons van Let’s Get Free naar RBG heeft gebracht. En ook na de tweede plaat hebben we veel tracks gemaakt die we aan de mensen willen laten horen. Maar niet alleen dat werk is doorgegaan, want we zijn momenteel bezig met een nieuw album dat Information Age gaat heten.’
Stic.man: ‘En Information Age is ontegenzeggelijk het volgende hoofdstuk. We hebben een nieuwe, energieke sound ontwikkeld die overeenkomsten vertoont met hiphop uit de jaren ’80. De achterliggende gedachte van het album is dat alles – dus ook de problematiek die op de eerste twee platen zo prominent aan de orde wordt gesteld – doorgaat in de wereld. Wij bespreken hoe we die ontwikkelingen kunnen relateren aan onze community. Daarbij gaan we in op het zorgsysteem, het politieke systeem, het spirituele systeem, en we vertellen op welke manier onze mensen volgens ons moeten omgaan met de informatie die ze bereikt.’
Jullie verspreiden je pro-black boodschap nogal expliciet en doen daarmee, met name binnen de blanke hiphopscene, veel stof opwaaien. Hoewel veel blanken sympathiseren met de algemene ideologie die Dead Prez uitdraagt, bestaat er nog steeds enige onduidelijkheid over jullie houding ten opzichte van blanken in het algemeen. Kunnen jullie je standpunt in deze discussie toelichten?
M-1: ‘Kijk, als blanken zich trachten te identificeren met Melle Mel, dan kunnen ze zich ook identificeren met Africa Bambaataa. Hiphop is afkomstig van zwarte mensen die niets hadden – die arm en fucked up waren. Het is de taal van die mensen. Hiphop is altijd zwart geweest – altijd! Hiphop is altijd arm geweest – altijd! En het is nooit voor iemand anders bedoeld dan voor die mensen. Als blanken tegenwoordig plezier kunnen beleven aan hiphop, dan is dat te danken aan de omstandigheden die het mogelijk gemaakt hebben. Zodoende is het ook mogelijk om naar Dead Prez te luisteren. Maar of een willekeurige luisteraar zich ook aan ons kan relateren, is moeilijk te zeggen – onze shit is afkomstig uit een real place. En ik denk dat hetzelfde geldt voor hiphop in het algemeen – in ieder geval voor veel hiphop. Onze shit is ontstaan uit een groepering die zichzelf tracht te profileren als een krijgsmacht in de wereld. Dat is iets dat je moet begrijpen. Want als jij zegt dat je in beginsel in staat bent om te luisteren naar hiphop, zeg je tevens dat je luistert naar de unieke stem van zwarte en bruine mensen – al die Afrikaanse mensen die eigenlijk alleen maar trachten te overleven. Dus als je jezelf kan identificeren met die stroming, kun je jezelf relateren aan wat Dead Prez zegt.’
Wat is jullie relatie met de Shakur-familie – en Tupac in het bijzonder?
Stic.man: ‘Man, we zijn de politieke kleinzoons van die beweging. Wij maken deel uit van de miljoenen mensen die de zwarte vrijheidsstrijd een warm hart toedragen. De regering heeft Tupac omgebracht. In het verlengde daarvan vechten wij nu voor het recht van Assata Shakur om vrij te zijn, evenals de behoefte van Mutulu Shakur om vrij te zijn. Wij beschouwen onszelf als een onderdeel van dezelfde strijd, en we trachten onze muziek, en de kansen die we in de media en in het dagelijks leven hebben, te gebruiken om onze beweging te promoten.’
Vrijheid, of onafhankelijkheid, is een van de hoofdthema’s in de muziek van Dead Prez. Jullie zeggen evenwel dat vrijheid in het dagelijks leven ook erg belangrijk is – it’s bigger than hiphop. Waarom?
M-1: ‘Nou, ik denk dat onafhankelijkheid betekent dat je van het slavenschip afspringt, dat je de plantage verlaat, dat je de dingen ontvlucht die je primaire rechten beperken. Want je hebt het recht om op jezelf te kunnen vertrouwen, om gedachten voort te brengen die bijdragen aan de opbouw van je eigen agenda. Als je vastzit in een systeem, draag je slechts bij aan andermans agenda. Voor mensen zoals ik draait het eigenlijk om een soort Marcus Garvey-onafhankelijkheid. En ook in muziek betekent vrijheid vandaag de dag nog altijd een hoop, omdat muziek zo’n essentieel middel is om te kunnen doen wat we moeten doen – economisch werk, sociaal werk en politiek werk.’
Stic.man: ‘Onafhankelijkheid betekent politieke volwassenheid. Iedereen die volwassen is in zijn of haar situatie, in zijn of haar beweging, is in staat om zich af te vragen hoe hij of zij op zijn of haar eigen inzet kan vertrouwen, en niet hoe hij of zij afhankelijk kan zijn van wat de sociale structuur hem of haar dicteert te doen. Onze mensen zijn altijd slachtoffer geweest van de overmacht van Europeanen, Amerikanen, meestal blanken. Dat is de natuur van onze relatie geweest. Onderhand zijn we in een positie terechtgekomen waarin we ons moeten afvragen: ’Waarom kunnen we onze eigen toekomst niet bepalen?’ We moeten economisch, psychologisch, en op alle andere vlakken onafhankelijk worden. Hiphop is een van de culturele kunstvormen gebleken die uit onze eigen community afkomstig is, en momenteel is het een economische big dog in de wereld. Als we daar gebruik van maken, kunnen we volwassen worden in hoe we onze zaken beheren. We willen onze eigen media kunnen creëren, zonder geboycot of in een hokje gestopt te worden door de mainstream omdat die het niet eens is met wat we zeggen en waar we vandaan komen. Wij hebben onze eigen shit en we hoeven niemand toestemming te vragen om iets te zeggen – and that’s the bottom line.’
Het optreden dat jullie vanavond in Rotterdam zullen geven, is jullie enige show in Nederland. Waarom zijn jullie voor slechts één performance naar dit land afgereisd?
M-1: ‘Geld, haha. Nee, de primaire zaken wat betreft het organiseren van een evenement moeten uiteraard worden vergoed. En dat geldt niet alleen voor hiphop, maar voor elk evenement! Wij overtreffen de verwachting die men van een performance heeft, vrijwel altijd – zelfs als het maar één show betreft. Natuurlijk moeten de doelen op financieel gebied zeker worden bereikt, maar dat is voor ons het fundament. We trachten vooral de fantastische relaties die we hier onderhouden, te verbeteren. De mensen die we hier kennen, gaan al langer mee dan vandaag. Veel hiphopartiesten denken slechts aan geld – en dat is cool. Maar wij willen het publiek laten weten dat we goede, solide contacten onderhouden waarmee we iets proberen op te bouwen. En dat is de reden van de interesse in Dead Prez, want we hebben nooit de nieuwste hit of de tofste videoclip, of wat dan ook. We doen gewoon wat we doen. Maar ik wil niet alle lof op me nemen voor alle ideeën die we uitdragen. We hebben geweldige leermeesters gehad, man. En dat is precies wat we komen doen: om te spreken voor die mensen.’
