Van de hoofdstad van Nederland naar de hoofdstad van Zuid-Holland. Chris van Rootselaar en Jaap Wiewel moesten ruim een jaar geleden uit hun studio in Amsterdam. De twee producers, samen beter bekend als Killing Skills, kwamen een tijdje zonder studio te zitten en verrichtten hun werkzaamheden vanuit hun hometown, Zoetermeer. Het gaf ze de tijd om opnieuw uit te vinden wat ze wilden met de muziek die ze maakten. Een nieuwe studiogelegenheid deed zich vervolgens voor op een industrieterrein in Den Haag. Op een kamer met nog onuitgepakte dozen en schilderijen die nog niet opgehangen zijn, vertoeven de twee mannen, die in Polen gouden platen afwisselen met platina exemplaren.
Chris: “Kijk, hier zitten we de komende tien jaar. In de tijd dat we in Zoetermeer zaten, hebben we ook een tijdje een studiootje gehad in een gebouw waar een vriend een hele gang had. Maar daar moesten we al snel weer uit. Dat was anti-kraak. Hier in Den Haag konden we een contract voor tien jaar tekenen. Was ook wel nodig, hoor. Voor de vastigheid. En wat wel grappig is, is dat hier eigenlijk ook alleen maar mensen uit Zoetermeer op deze verdieping zitten. We’re taking over, man.”
Waar in een eerder gesprek met HIJS uit 2010 Chris de laatkomer was, moesten we nu nog even wachten op Jaap. Al binnenkomend bij de clichévraag: “Hoe ziet een week met Killing Skills er uit?”, gaat hij zitten en antwoordt: “Veel katers.” Chris vult aan: “Maandag beginnen rond een uurtje of een ’s middags en doorgaan tot ’s nachts eigenlijk altijd wel. En dan is het heel de week lang werken, werken, werken. Overdag mixen en masteren we vaak. Dat is waar ons basisinkomen uit voortkomt, uit die opdrachten. Na het avondeten gaan we een beetje produceren, beats maken, beats uitwerken. Opnemen gebeurt vaak ook ’s avonds. Dan komt ook de gezelligheid, dus komt het creatieve proces in gang. Als we nuchter zijn, doen we de opdrachten, daarna komt het creatieve deel.”
“O.S.T.R. is nu ook echt deel van Killing Skills.”
In datzelfde interview uit 2010 gaven de twee aan dat het nog lastig was om rond te komen. Nu, ook door het wegvallen van de studio in Amsterdam, ligt dat anders. Chris: “We hebben toen keuzes moeten maken. We hadden toen wel een rustigere periode omdat we vanwege het gebrek aan werkplaats niet heel veel opdrachten konden aannemen, maar we hadden ook geen kosten van de studio, dat scheelde enorm veel geld. We zijn er toen achtergekomen dat het leven in Amsterdam ons toch wel veel kostte. We moesten onwijs veel omzet draaien om de kosten eruit te halen. Nu, aangezien het hier ook minder kost, hebben we een veel betere balans. Daarnaast hebben we die shit in Polen met O.S.T.R. Dat loopt gewoon goed. Alleen van de productie van dat album kunnen we een heel jaar vooruit. Daar werken we twee of drie maanden aan en dan heb je je jaarsalaris binnen.”
Killing Skills en Polen. Het is al jarenlang een gouden (en platina) combinatie. Hoe zijn deze twee Zoetermeerse jongens in aanraking gekomen met Poolse hiphop? Het antwoord zit ‘m in Chris zijn voorliefde voor Oostblok-vrouwen (“Heb jij iets met Oostblokvrouwen? Nee? Ah, ik vind ze prachtig.”). Chris: “Mijn ex-vriendin was Pools. Of ja, dat is ze nog steeds. Zij kwam op een gegeven moment naar me toe en zei dat ze iemand kende van haar werk die ook weer iemand kende die Poolse evenementen organiseerde in Nederland voor de Poolse community hier. Zo kwamen we in contact met Daniel, zo heette-ie. En van hem mochten we meteen het voorprogramma van O.S.T.R. doen met Joe Kickass. Het klikte meteen met O.S.T.R. We wisten toen niet eens dat hij al zo’n grote artiest in Polen was. Toen hebben we die week meteen een track gemaakt, clip erbij geschoten. Alles ging vanzelf. Twee jaar later vroeg hij of wij zijn album wilden produceren en sindsdien doen we ieder jaar de productie van zijn album.” Jaap: “En nu is hij ook echt deel van Killing Skills. Hij maakte al beats voordat wij hem leerden kennen. Hij deed al veel eigen producties, produceerde de meeste albums zelf. Pas toen hij ons ontmoette, ging hij dat deels uitbesteden, maar hij bleef altijd een getalenteerde beatmaker. Dus op een gegeven moment hebben we ervoor gekozen om hem er gewoon bij te nemen. Dus nu staat er geen ‘en die, en die, en die’ op de albumhoes, maar gewoon de naam Killing Skills.”
Het zijn afwegingen betreffende de evolutie van Killing Skills. Waar het duo jaren terug nog koos voor true school hiphop, zijn ze nu op zoek naar mogelijkheden om zich in Europa als naam neer te zetten. Chris: “Wij zijn producers, geen artiesten. Dus we willen ons niet laten beperken tot een bepaalde stijl. Wat we het leukst vinden om te doen? Doe mij maar hiphop. Maar je kunt hiphop bijvoorbeeld ook heel commercieel laten klinken, er zijn zoveel opties.” Jaap: “Gewoon alles wat beat-gerelateerd is. Van mij mag het ook elektronisch of sample zijn. Uptempo, downtempo. Wij zijn gewoon producers die zijn opgegroeid met beats. Dus voor mij is het meer dan alleen het hokje ‘hiphop’. Vijf jaar geleden maakten we vooral boombap beats, maar waarom zouden we ons daaraan vasthouden als er zo veel meer is?” Chris: “Ja dat is wel echt een belangrijke keuze geweest, hoor. Je kunt ook met een focus op een bepaalde stijl groot worden. Als je daar vol voor gaat en het komt aan bij de mensen, werkt dat ook heel goed. Kijk naar Marco Polo bijvoorbeeld, daar werken wij ook weleens mee samen. Hij maakt hiphop zoals ze in de jaren 90 maakten en als het iets anders is, dan hoeft het van hem al niet meer.”
Andere dingen dus. Innoveren. Zo zijn bijvoorbeeld de eerste contacten met Professor Green gelegd en ook projecten zonder vocalen zijn in de maak. Sterker nog, die projecten zijn al bijna klaar. Chris: “Ja, dat is wel fijn. Dan zijn we ook niet altijd afhankelijk van rappers. Gewoon instrumentals, dat vind ik echt tof om te doen. Ons laatste album is een compleet instrumental album, op twee featurings van O.S.T.R. na. En hoewel O.S.T.R. normaal gesproken bijna niet op de radio komt, worden onze instrumentals in Polen dus gewoon op de nationale radio gedraaid. Fucking grappig, toch? Zeker omdat er in Polen überhaupt bijna geen hiphop wordt gedraaid op de radio. We waren echt zo verbaasd. Instrumentale hiphop op de nationale radio. Echt bizar. Daarnaast komt dit album uit een donkere periode van ons alle drie. Mijn relatie van 11 jaar liep stuk, O.S.T.R. kreeg longkanker en moest een long laten verwijderen. Dat was echt geen fijne tijd.” Jaap: “En ik was broke. Helemaal aan de grond… Heroïne-verslaafd… Nee, dat laatste is een grap, maar het was voor niemand van ons een fijne tijd.”
“Als wij je ergens beter in kunnen maken, kun je bij ons terecht.”
Muziek maken is niet het enige wat de twee doen. De journalist in kwestie blijkt zijn research niet goed op orde te hebben voor wat betreft Jaap z’n stokpaardje. De Killing Skills Academy. Jaap: “Weet je niet wat dat is?! Sinds twee jaar zijn we begonnen om een soort workshops aan te bieden aan producers en engineers. Ik heb vroeger al wat les gegeven op de Herman Brood Academie, maar daar ben ik mee gestopt vanwege de drukte bij Killing Skills. Dat vond ik jammer. Ik vind het altijd leuk om kennis te delen. Zodoende ben ik workshoptrajecten aan gaan bieden onder onze naam. Mixen, masteren, opnemen, producen; als wij ze ergens beter in kunnen maken, kunnen ze bij ons terecht. Die Academy is iets dat ik echt wil gaan uitrollen de komende jaren. Het is een stukje profilering van onze naam, maar het mooiste is de positieve reacties die je krijgt.” Chris: “Spread the knowledge. Het is altijd mooi om mensen te helpen.”
“Met wie we willen samenwerken? Hef!”
“Hef! Daar wil ik sowieso mee samenwerken.” Over de vraag met wie de twee nog willen samenwerken, hoeft Chris niet lang na te denken. Een aantal jaar terug gaf hij nog aan dolgraag een keer met Sticks de studio in te duiken, maar dat lijkt naar het tweede plan verschoven te zijn. Chris: “Weet je, ik moet een goede, persoonlijke connectie met een artiest hebben. Ik heb Sticks nog nooit ontmoet, dus ik kan niet zeggen of dat iets zou zijn. Hef komt hier erg vaak bij een ex-stagiair van ons (Moksie Meppie), die hier ook een ruimte heeft gehuurd. Dus ik denk dat dat er zeker wel van gaat komen met Hef.” Jaap: “Ja, dat komt wel goed. Maar bizar man dat je Sticks nog nooit hebt ontmoet. Hij was zelfs een collega van me bij de Herman Brood Academie.” Chris: “Ja, had ‘m dan de studio ingetrokken…”
Opvallend in de studio zijn de diverse instrumenten in de hoek. Niet dat de combinatie van gitaren en een studio een utopie is, maar het roept toch de vraag op wie van de twee (of beiden) een muzikale achtergrond heeft. Chris spreekt voor de twee: “Muzikale achtergrond? Nee hoor, haha.” Jaap: “Nou, nou. Ik heb wel vijf jaar gitaarles gehad. En jij ook een heel jaar! Maar ik ben echt de slechtste gitarist ever.” Chris: “Ik heb mijn gitaarles opgezegd omdat ik er al vrij snel achter was dat je zes snaren tegelijk moest bespelen. Fuck it, dacht ik, ik ga wel basgitaar spelen. Een snaar tegelijk, chill.” Jaap: “We vinden het gewoon tof om de producties aan te vullen met verschillende lagen. In tien jaar ontwikkel je een soort van basistechniek voor al die instrumenten. We kunnen ze echt niet heel goed bespelen, maar je kunt altijd nog editen. We weten goed hoe we ze moeten gebruiken, maar als er echt een keer iets skillful moet worden ingespeeld, huren we wel iemand in.” Chris: “Daarnaast hebben we ook gewoon allebei vier jaar op de Kunstacademie muziek gestudeerd. Daar hebben we ook heel veel kennis opgedaan hoe je muziek moet maken.”
Het lijkt er dus op dat de twee hun balans hebben gevonden in Den Haag. Zekerheid en een goede omgeving met bekende mensen lijkt de sleutel waar ze lange tijd naar op zoek waren. Jaap: “Het is een grote familie hier op de gang. Iedereen heeft wat over voor elkaar.” Chris: “Juist, iedereen heeft een functie. Het laatste half jaar zit er echt een enorm stijgende lijn in en dat komt ook doordat iedereen meehelpt. Elke week worden er producties geleverd. Het rolt gewoon echt lekker. Het is een stabiel ding aan het worden dat alleen nog maar kan groeien.” Jaap: “Het komende jaar moeten mensen, wederom, gewoon niet meer om ons heen kunnen. Overal moeten ze ons zien met goede producten en kwaliteit.”
