Wie de carrière van Zwangere Guy kent, weet dat hij van origine geen solo-mc is. Met de groep STIKSTOF geven hij, Jazz Brak, Astrofisiks en live ook DJ Vega een passend gezicht aan de Brusselse rapscene. Hun laatste album Overlast stamt uit 2018 en klonk donker en op momenten zelfs zwaar. Nu zijn solocarrière een megaboost heeft gekregen, is het ook tijd voor STIKSTOF om onder de bruggen van Brussel uit te kruipen. Met de eerste single AMBRAS gaat de groep precies verder waar ze in 2018 gebleven waren.
Want Brussel is nog altijd in beweging. De stad is rauw, grimmig en immer onaf; een beetje zoals het geluid van STIKSTOF. Er gebeurt een hoop om hun heen, en op wat de groep ziet wordt gereflecteerd. Filters zijn daarbij overbodig. Ook in 2021 zegt STIKSTOF waar het op staat: “Fuck uw rolmodel, uw moeder neuk ik morgen wel!”, is dan ook niet alleen de zin waarmee AMBRAS opent, het is het mantra dat door de hele track ademt.
De groep is dankzij hun vorige titels bekend komen te staan om hun stevige maatschappijkritiek, en daar vormt deze single geen uitzondering op. STIKSTOF gedijt het best bij ruis om hen heen; ongelijkheid, onrechtvaardigheid en laksheid bij ‘politiekers’ bijvoorbeeld. Maar ruis in hun eigen muziek is er allerminst. Het is de meest directe vorm van poëzie, en waarom ook niet? Als je de kans krijgt om je mond open te doen, doe je dat. Dat hoef je niet twee keer te zeggen tegen Jazz en ZG.
Toch is er muzikaal wel iets veranderd. Weg is de industriële, lome en obscure sfeer van Overlast. Op AMBRAS is het letterlijk tijd voor sloperij. Terwijl de met overstuurde bassen gevulde beat en een nerveuze riedel ervoor zorgen dat je het liefst je kop tegen de muur wilt smijten, rappen de twee mc’s middenin het moment. Het moment dat een kille hustler even zijn snelle leven bewust vertraagt zodat iedereen hem kan zien pronken, bijvoorbeeld. Maar is dat wel verstandig? Nee, vindt STIKSTOF: “Het leven is te kort, hier wordt er nooit getreuzeld!”
De raps zitten technisch knap in elkaar. Het zijn persoonlijke reflecties, verpakt in adviezen. De vertelwijze is minstens zo indrukwekkend: Bar voor bar lossen Guy en Jazz elkaar af, en soms nemen ze het woord van elkaar over middenin de indrukwekkende zinnen. Dat levert een dynamiek op die van vonken snel al een knetterend vuur maken. Ze beginnen nog rustig, maar als de track vordert klinken de raps steeds bijtender. De overkoepelende boodschap? Wees voorzichtig met wie je tot je helden rekent en bijt van je af zodra dat nodig is.
Al laat het woord ambras zich niet makkelijk naar het Nederlands vertalen, de boodschap is duidelijk. Het dichtst in de buurt komen termen als heibel, drukte en ophef; woorden waarmee je niet alleen Brussel zou kunnen typeren, maar ook de hele aardkloot. In de bijbehorende video doet de schroothoop dienst als wereldbol. Deze gasten zetten geen auto in de fik om puur te rellen, maar om een boodschap te verkondigen. We zijn hier samen, lijkt STIKSTOF te willen zeggen. Samen, om te schoppen tegen het systeem en verandering te bewerkstelligen. Terwijl de wereld steeds verder affikt, dwingen deze eigenzinnige Brusselaars de kijker om ook in de vlammen de mooie dingen scherp te blijven zien.
Check de terugkeer van STIKSTOF hieronder in videovorm:
