De dingen waarmee je kan zorgen dat het licht in de studio aan blijft." En over inhoud, Lange Frans. “Hoeveel nummers kun je maken met teksten dat je de man bent?” Ga jij met me mee naar Diemen Zuid? Ik ga eens bij mijn buren eten. Je mag mee, wat volgt is een lang stuk. Of ben je een boer die niet eet wat hij niet kent? Hoge bomen vangen veel wind. Met het zomerse weer van nu begin mei 2008, is een briesje wel lekker.
Verder kijken dan mijn Frans lang is
Boven het maaiveld uitsteken. Het cliché wordt tot vervelens toe bevestigd. Hij die succesvol is wordt zwaar bekritiseerd. Dat moet, want geld verdienen is vies. Dat is de essentie van elke Nederlandse scene. In de blues, jazz, house, glamour, TV, drugs, porno… Welke scene dan ook. Mensen naaien elkaar op. Altijd lekker zeiken over het weer. Altijd zeiken waarom iets niet kan. Typish in het land van… ons. Mij conformeren aan de veronderstelde heersende mening. Onder het motto doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg hou ik het er maar op dat ik een vliegtuig ben. Met de cd Verder in mijn iTunes vermaak ik me kostelijk. Netzo als ik met Extince, Fly-Bro, Opgezwolle en Bijlmer Style vermaak. Dus leg ik alle negatieve uitlatingen over de D-mannen naast me neer en volg mijn eigen nieuwsgierigheid. Vliegensvlug op mijn fietsie…
Dus waarop zou ik Lange Frans & Baas B nou eens goed kunnen afzeiken? Zijn het slaafjes van een platenmaatschappij? Nee. Hebben ze hulp gehad van vals vriendjespolitiek? Nee. Hebben ze hun succes aan iemand anders te danken? Nee. Stoten ze iemand anders het brood uit de mond? Nee. Nemen ze de plaats van een ander in? Nee. Doen ze moeilijk stoer? Nee. Verdienen ze geld aan drugs, prostitutie m.a.w. over de rug van een ander? Nee. Vallen ze me lastig met ge-yo en getjoektjoek en hoe real ze wel niet zijn? Nee. Maken ze muziek waar ze niet achter staan? Nee. Zijn het slechte rappers? Nee. Hebben ze alleen maar slappe teksten? Nee. Dus wat blijft er over? Je mag ze niet, mag dat? Ja. Hun muziek en stijl is niet jouw smaak? Tja, dat is weer een ander cliché. Niemand dwingt me om naar hen te luisteren. Het enige wat dan nog overblijft: ik kan ze afzeiken dat ze de game, netjes gezegd bedrijfseconomie, snappen. En er beter in zijn dan wie dan ook in de Nederlandse scene. Dat kan. Beter leer ik ervan. Ikzelf schuif graag gezellig aan bij de buren, ook in de Bijlmer Light. Wat volgt is een diepgaand gesprek, een lang gesprek. Over zakelijkheid, een ijsblokje, persvrijheid, inhoud en gevaarlijke vragen. Waarna ik een paar dagen mee ga op tour naar een aantal instores. In de Nederlandse hiphop scene iets redelijk zeldzaams. Een paar dagen waarin ik de grootste lol heb met de mannen. Maar dat verslag is voor later. Eerst het interview.
Nu, verder…
Als je iets doet, moet je het goed doen en verder kijken. Moet je gefocust blijven op dat waar je heen wilt. Vooral als ik tegen de wind in fiets. Zes minuten, het fietspad af, Zuidoost uit, Diemen en Duivendrecht door naar de Duivendrechtsekade 85A, Amsterdam weer in. Aangekomen parkeer ik mijn stoere tweewieler naast de nieuwe zwarte Mercedes Benz C-220 van Frans. De auto van foute mensen, aldus menig criticaster van het merk. Sinds ik er een paar mocht rijden, ben ik bij deze overtuigd een fout vliegtuig. Ja, damn, die bakkies rijden echt zeer aangenaam. De eerste keer dat ik de jongens ontmoette zat ik met Melvin Dompig, hun voormalig manager, achter het stuur in een rode Fiat Punto. En reden we achter de jongens aan, die op de fiets waren, naar hun ouderlijke huis in Diemen-Zuid. Daar zouden we o.a. hun beroemde tot D-Men studio omgebouwde garage gaan fotograferen voor hun debuut album Supervisie. Toen sprak ik tot hen in hun studio: “Ik snap dat je het heel dope vindt dat jullie dit zelf hebben gebouwd, maar visueel is het alles behalve indrukwekkend.” Het was de beroerdste studio die ik tot dan toe had gezien. Een mic en een Windowsbak. Maar goed, verder…
De tering naar de nering te zetten
Broers Brutus (Thijs Frederiks) en Lange Frans (Frans… Frederiks, dus, 1980) samen met jeugdvriend Baas B (Bart Zeilstra, 1982) presenteerden op woensdag 23 april 2008 in Escape Studio’s in Amsterdam hun derde album: Verder. De eerste was Supervisie gevolgd door Het Land Van…. Hoe verder? Stel, je bent een stel jonge hiphoppers en je wilt je dagen met niks anders vullen dan met muziek. En juist in je jeugdjaren moet een mens zijn basis leggen voor de volwassen jaren waarin je op eigen benen moet staan en voor een gezin ‘moet’ gaan en kunnen zorgen. Juist in die jaren ben je veel meer bezig met andere levens- en lustvragen dan met brood verdienen. Dan ben je gezegend met een stel ouders die tegen je zeggen: “Als je zo graag muziek wilt maken, dan krijg je een jaar om te bewijzen dat je er iets mee kan bereiken. Lukt je dat niet, dan ga je terug naar school.” Zoals de ouders van hen. Opvoedkundig interessant: de vrijheid geven, maar wel leren hoe de tering naar de nering te zetten. Kan ik mijn wensen en willen combineren met het grote moeten en kunnen? Verder kijken dan je neus lang is.
Groter dan menig MC’s slaapkamer
De jongens uit Diemen-Zuid zijn bezig met waar ze het meest van houden: leven van de muziek. En het heeft hen geen windeieren gelegd. Anno 2008, drie albums verder, hebben ze in de Amsterdam Studio een bedrijfsunit gehuurd en hun eigen geluidsopname-studio gemaakt. Bij binnenkomst geeft Brutus mij een rondleiding. Terwijl de andere twee nog een interview afleggen voor www.HipHopleeft.nl. Ruime keuken, iemand houdt hier van koken. Een ruime relaxruimte, iemand houdt hiervan… Enfin. Groot kantoor, twee studio’s met elk een mic-booth. Waarvan één voor hiphopbegrippen grote mic-booth. Groter dan menig MC’s slaapkamer. Elk vertrek is uitgerust met indrukwekkende bijhorende apparatuur. In de keuken een wijnkoelkast bijna even hoog als Frans en tot de top gevuld. Mjam! De lampen werken met een afstandsbediening. Geheel naar stemming in te stellen. Brutus: “Dat is echt Barts speledingetje.” Even later zal Bart met het plezier van een kind ook laten zien wat de diverse knopjes allemaal doen. Ik vind het altijd leuk om te zien als iemand ergens de lol in heeft. Zelf heb ik ook zo mijn hebbedingetjes…. “Ik heb vele studio’s gezien. Dit is echt de mooiste die ik ooit heb gezien” zeg ik even hangend boven een bakkie koffie. What the fuck! In alle eerlijkheid, ik ben echt jaloers. Petje af. Het is echt een vet mooie studio. “Ook te huur”, zegt Frans, blij met het compliment.
Ik doe het groot, dus neem me niet kwalijk
Lange Frans en Baas B spitten destijds al hun skills bij Live On The Low, bouwden verder aan hun reputatie met de Straatremixen. Bekende pompende hiphopbeats doorspekt met teksten vol met Amsterdamse schuine humor. En vele andere artiesten uit de click o.a. Negativ en Brace, die nog voor het droppen van het posse-album besloten allemaal hun eigen solo carièrre na te jagen. De Straatremixen sloegen aan bij de hiphopfans op de straat. En Spreek was Lange Frans eerste hit die vaak werd gedraaid op het radiostation Fun X. In hun eigen werk mixen ze hun persoonlijke kwaliteiten met het cultureel erfgoed van de smartlappen en het levenslied met maatschappij-kritische, scherpe teksten die ook de woede en frustratie verwoorden van de kroegtijgers. Het is een aanstekelijke mix die de gewone man en vrouw op straat en aan de bar ook aanspreekt. Hun eigen versie van het oude Amsterdam Huilt van Zwarte Riek, nu met zang van de volkszanger Marcus en gastrap van Zwarte Sjaak, raakt het Amsterdammertje op de kop. De gehele totaalmix is een product met zeer veel commerciële potentie. Met daarbij de zakelijke aanpak van de jongens kunnen ze er nu van leven. Mede-organisator van de befaamde Live On The Low avonden, Etienne Sandle: “Ze staken toen al met kop en schouders boven de rest uit.” We nemen plaats rond de keukentafel. Hoe ik het wend of keer: aan het eind van de dag draait het erom wat ik als man op die tafel weet te zetten. “Neem me nu niet kwalijk dat ik clippen draai…” Aldus Lange Frans op Neem Me Niet Kwalijk. Hoe zij het hebben gedaan en doen kan vriend en vijand veel van leren.
Spreek iedereen aan als het even mag/zoek de zonnneschijn op een regendag/zie nieuwe kansen bij elke tegenslag/bijt nooit in de hand die me te eten gaf– Spreek
AQ: Jullie doen sinds dag één gewoon jullie ding. En hebben succes.
Lange Frans: Ja, dat is prettig.
AQ: Is het iets abnormaals?
Lange Frans: Wij hebben ons altijd geprofileerd als Frans en Bart. We zijn twee normale, nette jongens. Ik bedoel: we doen wat we doen. We zijn wie we zijn, zijn altijd benaderbaar geweest. Als jij wilt dat je zaken lopen, zorg je dat je klanten tevreden zijn. Dat je bij de radio je ding doet. Dat je sowieso je eigen ding overbrengt. Dat je ook voor hun zorgt. Dat je een interessante gast bent en je netjes gedraagt. Zelfde bij een optreden: als jij afspreekt dat jij drie kwartier gaat optreden, speel dan vijftig minuten! Zet de zaal op zijn kop. En gedraag je achteraf gewoon netjes. We hebben nooit echt te, te gekke dingen gedaan.
Heel kort over kritiek over hun muziek van uit de scene. Een afgekluift onderwerp wat in menig andere interview al is behandeld.
AQ: Wat heb je te zeggen over kritiek op jou muziek?
Baas B: Pff, tja. De muziek die ik maak komt recht uit mijn hart… Doe eerst eens je eigen ding voordat je je met een ander bezig houdt. Weet je wat? Laat ze lekker mijn ballen likken.
Serieuzer met hun vak bezig zouden zijn
In de wandelgang vertelt Frans mij dat Bart en hij elk een poker-sponsordeal hebben binnen gesleept. Met een bedrag dat flink aantikt. Per persoon. Niet slecht, dat geeft vrijheid van handelen.
AQ: Waar zit de meeste verkoop? Waar heb je het meest marge aan? Is dat de album verkoop of zijn dat de spin-offs?
Lange Frans: Het is uitsluitend spin-offs. Denk ik. Het zijn de optredens en alles wat je daarom heen kunt verwachten. Voor de gemiddelde artiest kun je geld verdienen met optredens. Dat kan op een paar manieren: A, omdat je een hele sterke live-performances neerzet. Dat is sowieso handig. B, als je een hele grote hit hebt. En als je echt een monster van een hit hebt, dan hoef je op het podium lang niet zo sterk te zijn. Dat zijn de belangrijkste dingen.
‘Weet je’ diep in je capuchon, nee, dat werkt niet
AQ: En verder…
Lange Frans: Ik denk ook dat, as we speak, er artiesten zijn die flinke hypotheken binnen tikken op de ringtones. En wij zijn altijd ook zo geweest, als een bedrijf ons inhuurt voor een bedrijfsdag en het moet gaan over de targets die zijn gehaald en de doelen van volgend jaar, dan zeggen Bart en ik. ‘O.k. welke Premier-beat gaan we gebruiken om dit heel duidelijk en simpel op neer te leggen?’ En dat doen we dan ook gewoon. Dat zijn de dingen waarmee je kan zorgen dat het licht in de studio aan blijft. Zelfs voor ons eerste album hebben we dit soort dingen al gedaan…
…Wat dat betreft is je netwerk heel belangrijk. Als jij communicatief slecht bent tegenover mensen en je bent altijd ‘Weet je’ diep in je capuchon, nee, dat werkt niet. Als je benaderbaar bent, je bent helder. ‘Ik zou dit kunnen doen’, en je bouwt een goede naam op. Je hebt een rap op maat gemaakt en er was iemand die denkt voor zijn eigen bedrijf ‘Hé, dat wil ik ook! Dat is te gek!’ Het hangt ervan af hoe je erin staat. Als je er heel erg veel moeite mee hebt om dat te doen, dan moet je dat vooral ook niet doen…
…Ook op een kleinere schaal, om maar zo te zeggen op straatniveau, moet er veel kunnen. Qua netwerken, qua sponsoring, qua kijken waar je kan netwerken. Veel mensen maken mixtapes, er gebeurt veel. Ik denk nog steeds dat mixtapes voor bedrijven, ook lokale bedrijven, een heel goed middel is om ook hun naamsbekendheid te vergroten. Doe er een logootje bij. Doe midden op die mix tape ook een promo-shout out ofzo. Ik brainstorm nu even… Ik denk dat hiphop in Nederland grotere omzetten kan draaien in zijn totaliteit dan er nu gedaan wordt. En ik denk dat er echt voor veel meer acts werk zou moeten kunnen zijn. Als ze serieuzer met hun vak bezig zouden zijn.
U.F.O., Unidentified Flying Object: het ijsblokje ‘Wat heb ik nou gedaan sufkut?!’
Even terug naar het vliegende voorwerp. Lange Frans krijgt een ijsblokje tegen het hoofd gegooid, springt in het publiek en slaat de gozer die het gooide op zijn muil. En dan mogen zij opeens niet meer optreden tijdens Bevrijdingsdag. Vooral omdat ze Zinloos geschreven hadden. In mijn ogen herdachten we toch op 4 Mei iedereen die gesneuveld was door of in de strijd tegen tirannie. De dag dat de Duitse strijdkrachten in Nederland e.o. hun wapens neerlegden. En op 5 Mei de dag dat de Duitse strijdkrachten in Nederland hun volledige caputilatie voorgelezen kregen in Hotel De Wereld in Wageningen 5 mei 1945. (Op 6 mei werd de capitulatie daadwerkelijk getekend). We vieren dus dat we, d.m.v het extreemste geweld ooit, een einde hebben gemaakt aan tirannie?
AQ: Dat je niet mocht optreden vond ik behoorlijk hypocriet. Beetje zinloos…
Lange Frans: Haha, ja. Dat is zeker een punt. Zo hebben we het zelf ook gevoeld. Maar vergis je niet: van de vijf optredens waren we alleen niet welkom in Haarlem. Best. Hoop ophef. Aan de andere kant had Ruud de Wild geregeld dat we vanaf de Amsterdam ArenA met de helicopter naar 538 mochten vliegen, omdat hij het zo zielig vond. Ha! Aan de ene kant mag dit weer niet en dan flikt Ruud de Wild wel weer dat voor je. Aan de ene kant zie veel ophef van “ooooh” met het typische Nederlands corrigerende vingertje. Aan de andere kant had www.GeenStijl.nl (die het filmpje met de actie van Frans publiceerde, red.) nog nooit zoveel hits gehad. En vervolgens voor de hoofdprijs aan De Telegraaf uitverkoopt. Het verhaal heeft vele kanten. “Jezus, zijn er zoveel mensen…”, het was voor ons onwerkelijk om te zienwat er gebeurde. Ik had zoiets van: “Sorry, had ik niet moeten doen. Een beetje dom…” Het kutste eraan vond ik, toen het was gebeurd: ik kreeg op mijn lazer van Bart en Thijs en van de toermanager. Vlak na het optreden. Ze zeiden: “Wat heb je nou gedaan? Je bent een lul! Dat moet je niet doen! En we hebben bovendien beveiliging bij ons. Als er echt iets is, laat hen dan die jongen uit de zaal zetten.” Zij, met klemtoon op “zij”, werden boos op mij! Toen dacht ik wel: “Wat heb ik nou gedaan sufkut?!” Dat was voor mij echt dat ik dacht: “KUT!” En daarna was het gewoon effetjes, “…euhm pfff.”
Baas B: Toen was het even dat hele circus over ons heen viel. Dat is dan waar de media weer op geilen. Dat is dan ook weer het trieste van Nederland. Dat is dan in feite weer belangrijk dan, weet je wat er gebeurt in…? Ik weet niet hoeveel mensen er omkomen ergens anders.
Wie zwijgt stemt toe: ’Ik heb geen zin meer om mijn bek te houden!
Over de serieuzere dingen des levens rappen ze in de eerste single van het nieuwe album Kamervragen “Ik heb geen zin meer om mijn bek te houden!” De teksten van Kamervragen zijn gevaarlijker dan welke gegooide prullenbak bij B-Boy Extravaganza dan ook. Het zet namelijk mensen aan de kracht van hun hersens te gebruiken. Nu zijn colega’s, zoals Def P, die al veel dieper gaan en langer aan de bel trekken. Maar zijn muziek gaat er niet in als zoete koek. Hoe hard men ook trapt tegen welke schenen in welke scene dan ook: hier staan twee artiesten waar de massa lekker op meedeint. En die schotelen opeens een uitdaging voor in de oren van de massa, ze zetten de massa aan tot zelf na te denken.
Zakelijk hebben ze het goed voor elkaar en daarom zijn het gevaarlijke vragen die ze stellen. Of men wordt serieus genomen of weggeschoven. Of het wordt opgepakt en het gaat verder. Of men wordt te kakken gezet en weg gebonjourd zoals Fred Spijkers, Willem Oltmans, Poncke Princen, Vincent Dekker en William Rivers Pitt om een willekeurig rijtje op te noemen.
AQ: In de handel is men bang om kritische vragen aan de orde te stellen.
Baas B: Ja…
Lange Frans: Dat is wel zo, ja. We merken het nu ook. Aan de ene kant hebben we veel moeite met TMF. Om de clip überhaupt gedraaid te krijgen. Radio is ook niet makkelijk. Giel Beelen is een goede ondersteuning van ons geweest. Die heeft echt geholpen dat we een paar plaatsjes stegen. 3FM en 538 heb je toch een beetje nodig om de hitlijsten te bestieren. Flink zeg maar. In Hilversum is het allemaal lastig gegaan. Aan de andere kant, op YouTube zitten we nu na ruim een maand 275.000 views. Dat gaat heel aardig.
AQ: Onder het motto van don’t rock the boat, je doet wel iets ‘gevaarlijks’.
Baas B: Gevaarlijks?
Lange Frans: Ja. Gevaarlijks…
Baas B: We doen gewoon wat we voelen. Blijven ons zelf en doen wat we willen. We houden geen rekening met hoe het wel of niet zou horen. “Dit verwachten mensen” of “dit vinden ze niet goed”. We doen wat wij willen. Tot nu toe gaat dat vrij goed. En ja, gevaarlijk of niet, so be it. Als je het te makkelijk maakt, dan is het ook niet leuk.
Hoeveel nummers kan je maken met teksten dat je de man bent?
AQ: De boodschap in muziek…
Lange Frans: Van oudsher is hiphop toch de muzieksoort waar teksten belangrijker zijn dan de muziek. Dat heeft zijn ups en downs gekend. Ik bedoel: er is heel veel hiphop dat leuk en vermakelijk is en wat meer om de beat gaat dan om de rap. Maar als je kijkt naar vroeger: Ice T, Ice Cube en Public Enemy. Zij hadden ook altijd dingen te melden dat op geen andere manier bij de mensen terecht komen. En ik denk dat hiphop daarvoor nog steeds de perfecte manier is om je zelf creatief te uiten. Als je met dat soort dingen zit en je hebt een gevoel van onrecht, dan is hiphop toch echt een fantastisch medium om dat te doen. Als er rappers zijn die het niet doen, niet kunnen en/of niet willen… Prima! Moeten ze zelf weten. In mijn ogen zijn er veel rappers die technisch gezien heel goed zijn en weten wat ze moeten doen in de studio. Goede nummers weten te maken. Maar op een gegeven moment… Hoeveel nummers kun je maken met teksten dat je de man bent? Als je het één keer goed doet, dan weet iedereen het. Je moet op een gegeven moment wel inhoud hebben. Ik ben blij dat niet iedereen het zelfde doet.
Hoor wat die jongens te zeggen hebben
AQ: Welke antwoorden heb je zoal gekregen op Kamervragen?
Lange Frans: We krijgen heel veel mail met de vraag of we de film Zeitgeist ook hebben gezien. “Weet je hier van, weet je…” en dat is ook wel goed om te zien dat we uit de grote breedte veel steunbetuigingen krijgen. Van mensen die zeggen: “Dit is top! Ik ben blij dat jullie dit nummer hebben gemaakt. Maar het is maar het puntje van de ijsberg.” Daar zijn wel ons ook heel erg van bewust. We hebben het heel klein gehouden.
Baas B: Als je veel meer wilt behandelen, dan sta je niet eens meer op een kruispunt maar op een bushalte en de bus is al lang en breed vertrokken.
Lange Frans: We hebben er bewust voor gekozen om het niet te moeilijk te maken. Laten we het over Fortuyn en de Joint Strike Fighter, JSF, hebben. (Pim Fortuyn was consequent tegen deelname aan het miljarden kostende JSF-project, red). Omdat mensen dat nog voor zich zien. Laten we inderdaad de link leggen naar Kennedy. Het inderdaad over Fred Spijkers hebben…
Korte toelichting: Fred Spijkers ontving in 2003 een onbelaste schadevergoeding van 1,6 miljoen euro. Na kamervragen door het Kamerlid Krista van Velzen zorgde staatssecretaris van Defensie Van der Knaap er alsnog voor dat Spijkers op 27 november 2003 werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.(bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Fred_Spijkers) red.
…En of dat wat ze zeggen over de vuurwerkramp in Enschede waar is, daar heb ik nog mijn twijfels over… Maar er valt genoeg over te zeggen dat daar ook niet de waarheid boven tafel is gekomen. Laten we het er ook over hebben dat er in Nederland niks wordt gezegd over buitenaards leven. Terwijl er volgens diverse sites en prominenten er toch wel wat gebeurt hier.
AQ: Heb je ook reacties gekregen vanuit hoeken waar je het niet uit had verwacht?
Lange Frans: Nou, van Wouter Bos (PvdA, minister van faninaciën en Vice-Premier, red.) hebben we direct mail gekregen. En met direct bedoel ik dat hij het direct naar ons e-mail adres heeft gestuurd. Met “Ja, maar laat me je ophooken met de voorlichters van defensie om dat van onze kant toe te lichten.” Enzo… Dat is wel interessant. En dat Tofik Dibi (Groen Links parlementariër, red.) er ook mee aan de gang is gegaan. Nu moet ik er wel bij zeggen dat het niet alleen met ons nummer te maken had. Maar ook met Appa en Sjaak Ik Heb Schijt Het zijn in deze gevallen rappers die moeite hebben hoe de overheid werkt… Tofik Dibi komt uit Amsterdam en luistert naar deze muziek. Hij en Appa zijn nu bezig om vanuit de hiphopgemeenschap een brief op te stellen aan premier Balkenende: “Laten we in discussie gaan. Hoor wat die jongens te zeggen hebben.”
Langzaam gaat de deur weer dicht
AQ: Jullie douwen ook even een zeer kritisch en inhoudelijk zwaarder nummer erdoorheen. “We trekken wel onze bek open.” In mijn ogen trappen jullie de befaamde deur heel hard van uit de binnenkant open. Waar bijvoorbeeld Kiddo Cee rapt: “Ik zet de deur open, maar kwam zelf door het raam.”
Lange Frans: Over die open deur moet ik wel zeggen, en dan hebben we het over de periode Moppie, Zinloos wat op werd gebacked door Straatremixen 1 en 2, wat een redelijk grote hype was. Die golf die dat bracht, mede daardoor is die deur opengegaan. Daarvoor had je Raymzter en Opgezwolle. Die met rete degelijk werk aankwamen. “Luister, bam! Hier is de tweede generatie hiphop in het Nederlands…” Tweede generatie? Laten we het op de nieuwe golf houden… Die deur moest in Hilversum open. Ali B heeft er ook aan meegewerkt. Veel meer mensen nog.
Baas B: Maar we merken nu wel dat ze toch langzaam die deur weer dicht willen doen.
Ik denk dat persvrijheid redelijk ver te zoeken is in Nederland
Het lied “Kamervragen” stelt dat we in dit land met zijn allen voor de gek worden gehouden. Een kritische blik op onze eigen mainstream media brengt makkelijk een aantal zaken aan het licht die het vertrouwen van de serieuze nieuws consument laat wankelen. De El-Al Bijlmer Ramp, het Irak dossier, Willem Oltmans en inderdaad Fred Spijkers. Het typische corrigerende vingertje zou eens over de eigen kachel gehaald moeten worden.
AQ: Hoe kan ik wat me verteld wordt ijken? Met welk referentiekader?
Lange Frans: Ik denk dat persvrijheid redelijk ver te zoeken is in Nederland. Alle kranten zijn van een paar uitgeverijen. Of Wegener, PCM of De Telegraafgroep. En die zijn weer beursgenoteerd. Hoe verder je naar boven gaat, hoe meer je bij een kleine groep komt. In Nederland hebben ze de Geassocieerde Pers Dienst, waar de media die lid zijn inzage heeft op wat er gepubliceerd gaat worden. De overheid, die geen toegang behoort te hebben, probeerde laatst artikelen teruggetrokken te krijgen voordat ze daadwerkelijk gepubliceerd waren?! Als je te kritisch bent, dan krijg je jouw artikel niet geplaatst? Dan krijg je dus zelf-censuur. We kunnen nu heel makkelijk in de rol vervallen en de beschuldigende vinger naar hen toe wijzen. Aan de andere kant denk ik wel dat dit een tijd is van grote kansen. We hebben het internet. De film Zeitgeist staat op Google Video. Iedereen kan hem zien en zichzelf in staat van verbazing krijgen. Als je op zoek gaat is er een hele hoop interessante en relevante informatie.
AQ: Maar het vereist wel dat mensen zelf nadenken. En zelf de juiste hoeveelheid korreltjes zout toevoegen.
Lange Frans: Het probleem is, wat ik ook zie en wat jij ook ziet in jouw omgeving: heel veel mensen lopen toch in een soort geprogrammeerde semi-gehypnotiseerde fase door hun leven heen. Er wordt door hun ouders, door hun religie, door hun werk en door hun cultuur… Door hun rekeningen gecultiveerd. Ze krijgen bepaalde ideëen mee. ‘Dit moet je wel doen, dit moet je niet doen’. Buiten, out of the box, denken, buiten de kaste denken wordt steeds meer aan banden gelegd. Op scholen is steeds minder tijd en leerkrachten voor zang, dans, schilderen, tekenen, knutselen en toneel. Voor zelf-expressie.
‘Ja maar ik zag het op TV’. Ja, dus?
AQ: Het lijkt er steeds meer op of mensen echt moedwillig dom worden gehouden.
Lange Frans: Het is ook bekend dat TV-golven inderdaad een hypnotiserende werking hebben. Als je gaat kijken wat de gemiddelde Nederlander doet: die staat op, gaat naar het werk, komt thuis en zet direct de TV aan. Goed, er zijn interessante dingen op TV. Heel vermakelijk ook. Maar er is ook heel veel rotzooi. Mensen geloven ook alles wat uit dat lichtgevende kastje komt. Het wordt continue aangenomen als de waarheid. “Ja maar ik zag het op TV.” Ja, dus? We moeten opeens geloven dat de Twin Towers naar beneden zijn gehaald door een man die leeft in de grotten van Afghanistan?
AQ: Ik vind het behoorlijk ver gezocht. Het zou ook een uitzondering op de regel in de geschiedenis zijn als dat zo was.
Lange Frans: Ze hebben hem nog steeds niet gevonden. Gek, he? Als je ook de video’s van 9-11 gaat bekijken…
AQ: En nu moeten we allemaal geloven en bang zijn dat de Islam er achter zit? In de woorden van Muhammad Ali die weigerde om naar Viëtnam te gaan, en daar ook de gevolgen van droeg, zei: “No Vietnamese ever called me a nigger!”
Lange Frans: Absoluut!
Je moet de mensen prikkelen
AQ: Het dillema dat we nu hebben. Jullie hebben geen zin meer om jullie bek dicht te houden. Dat heb ik ook niet. Maar als je je bek open doet, dan steek je je hoofd boven het maaiveld uit. Bekend wat er dan gebeurt.
Met een gemeen lachje kijkt Baas Lange aan.
Baas B: Lange Frans hoeft zijn bek niet eens open te trekken.
Lange Frans: Ja, lekker dan!
AQ: Hoe ga jij daar mee om?
Lange Frans: Ik denk meer dat we van het aanreiken zijn. Het aanzetten tot zelf denken.
Baas B: Je moet mensen ook niet willen overtuigen. Als je een Jehova-getuige aan de deur krijgt, denk je ook van: “Sodemieter op. Ik kies zelf wel.” Je moet de mensen prikkelen. Je moet de mensen niet overspoelen met informatie en “Dit is het, punt.” Dat werkt niet. Je moet het rustig brengen.
Olie op het vuur te gooien…
AQ: Zouden jullie op een track kunnen staan met diverse, totaal andere artiesten die op de zelfde golflengte zitten? Om samen op te roepen dat mensen moeten nadenken?
Lange Frans: Ik ben de eerste die zo’n project zou omarmen. Ik vind de sfeer in Nederland redelijk goed. Kan natuurlijk ook weer zijn dat men een façade neerzet. Dat zodra je weg bent, ze je weer een teringhond vinden. Dat weet je natuurlijk niet.
Baas B: We zijn ook niet van zulke lastige jongens.
Lange Frans: We zijn ook niet zo zuur. Toen Salah Edin In het land van… uit had, had TMF mij gebeld in de uitzending, waar hij dan ook in zat, toen probeerde TMF daar een soort van ruzie te ontketenen. Dat is achter de schermen nog een dingetje geweest tussen mij en TMF. Ik zei: “Het is heel simpel. Als hij in mijn schoenen gestaan dan had hij misschien mijn lied gemaakt. En als ik in zijn schoenen had gestaan dan had ik misschien zijn nummer gemaakt.” Daar was dus helemaal niks aan de hand. Maar dan probeert de comercieelste zender van Nederland olie op het vuur te gooien…
