De eerste keer dat ik Pharoahe Monch (Troy Jamerson, 1972) zag en hoorde was in 1991. Op Yo! MTV Raps werd de clip Fudge Pudge van Organized Konfusion vertoond. Deze vrolijke eerste single met O.C. van hun titelloze debuut maakte duidelijk dat de hiphopwereld een tof duo rijker was. De flows en teksten van Prince Poetry, Pharoahe Monch en een piepjonge O.C. waren indrukwekkend. Het debuutalbum van O.K. was muzikaal en tekstueel grensverleggend. Prince Po en Pharoahe waren protegés van de legendarische producer Paul C. geweest. Het was dan ook de bedoeling dat hij hun eerste album zou produceren. Toen deze New Yorker totaal onverwacht werd neergeschoten en overleed, stonden de twee jonge mc’s er alleen voor. Ze hadden genoeg van Paul opgepikt om zelf sterke tracks te componeren voor hun debuut. Organized Konfusion was logischerwijs opgedragen aan Paul C. Tekstueel bewogen de twee mc’s zich echt in een ander universum. Abstracte teksten in de traditie van Rakim en Ultramagnetic Mcs, maar dan nog net een stap verder. De luisteraar werd gedwongen minimaal drie keer te luisteren om alle betekenissen te snappen.
Onderstaand couplet uit Prisoners Of War werd Dopest Rhyme Of The Month in The Source, destijds een gigantische eer.
Wake up to the mathematics of an erratic rap
Rejuvenator of rhyme, that sort of come automatic
Poetical medical medicine for the cerebellum
I divert em and flirt em insert em then I repel em
a breakdown, poetical shakedown
Fifty-two pick-up a stick-up so get on the floor facedown
The ammo to keep the people steppin
breakin open the vault because I’m like a verbal assault weapon
I’m mathematical, acrobatical
Attack the wack take rap to the maximum
You’re strung out you’re hung out when you heard the style
that I brung out of faint air must come out my mouth
where I stick my tongue out in the at-mos-phere
Take a good look at what’s happening here
On the microphone, I’m RAPPIN
Pickin-em-stickin-em up, breakin-em-shakin-em up, and bashin
the lyric dictator, the aviator of antonym
All beware to prepare for the guillotine
Rhymes go express, expert, extreme
Be up to par with wisdom and intellect
Detatching one’s head directly from one’s neck
Still I’ve been illing and drilling your brain
like a villain I came in the darkness to spark the literature for sure
when I rhyme for the prisoners of war
Hoe is het mogelijk dat een jongen van 18, 19 jaar met zulke teksten komt? Om dat iets beter te begrijpen is het goed te weten dat Pharoahe niet naar een gewone middelbare school is geweest, maar naar de prestigieuze High School Of Art and Design in Manhattan. Hij was voorbestemd om illustrator te worden, maar volgde zijn hart en besloot te schilderen met woorden. Zijn kunstzinnige inslag maakte hem vanaf het begin een aparte, grensverleggende hiphop-artiest.
In 1994 bracht Organized Konfusion hun ijzersterke tweede album Stress: The Extinction Agenda uit. Op het adembenemende Stray Bullet rapt Monch met briljant oog voor detail vanuit het perspectief van een zwerfkogel. In het net zo imposante titelnummer combineert Pharoahe bijna bijbels aandoende teksten met een beschrijving van alledaagse frustraties:
You will now consider me the apocalyptic one
After this rhyme, henceforth, there is none
NO more will exist, when I emerge
From the mist in whence I was born into, scorned
Most of you can’t even comprehend what I am saying
to you even in my human form the message I’m relaying
Why do you choose to mimic these wack MC’s?
Why do you choose to listen to R&B?
Why must you believe somethin is fat
Just because it’s played on the radio, 20 times per day?
My perception of poetical injection is ejaculation
The Immaculate Conception
The hall walker, who stalks bodies in Central Park
Soon emergency services’ll outline that body in chalk
Then I begin to walk away and spit
Then when I walk away I talk shit!
Huh, a driver sprayed my face with mace
She didn’t know that I enjoyed the taste of radioactive waste
When I’m in the backseat of your mid-town taxi
Don’t even ask me for the cash G
The four cabs before didn’t pick me up
Now ask yourself who the fuck’s gonna stick me up
Na nog één wat minder ontvangen album in 1997, The Equinox, besluiten Pharoahe Monch en Prince Poetry solo te gaan. Rawkus is eind jaren 90 een geweldig, vooruitstrevend label waar Pharoahe prima past. Op zijn solodebuut Internal Affairs (1999) klinkt hij hier en daar wat toegankelijker dan op de O.K. albums, maar tekstueel is hij nog steeds grillig en ongrijpbaar. Totaal onverwacht scoort hij een gigantische underground hit met de zelfgeproduceerde banger Simon Says. Door copyright-problemen met de makers van Godzilla (waar een sample van is gebruikt) ziet Monch echter weinig terug van de royalties.
Opvolger Desire laat maar liefst acht jaar op zich wachten. Het album uit 2007 roept gemengde reacties op. Anders dan op Internal Affairs is de samenhang soms lastig te vinden en vindt de een de cover van Public Enemy (Welcome To The Terrordome) geweldig, terwijl de ander niet snapt waarom Monch met al zijn poëtische talent voor een cover kiest. Op Body Baby kiest hij er zelfs voor om op een humoristische wijze te zingen. Ironie of echt een poging tot een hit? Moeilijk te zeggen.
En nu vier jaar later is het dan tijd voor W.A.R. (We Are Renegades). Het album is nog niet officieel uit maar Duck Down heeft een advance copy laten lekken. Daarom toch alvast een recensie van Troy Jamerson’s nieuwe werk.
In een recent interview waarschuwde Pharoahe Monch de luisteraar dat zijn nieuwe album ‘unapologetically lyrical’ zou worden en dat het zijn tekstueel meest samenhangende album zou worden. Dat belooft wat voor W.A.R. (We Are Renegades)’.
Het album begint furieus met de titeltrack W.A.R.. Met een beetje hulp van Immortal Technique in het refrein laat Pharoahe geen spaan heel van de bombastische beat: My innervisions, mysticism, call me Mr. Wisdom / They wanna turn the globe into a prison / And being sick is better than being dead / ‘Cause when you’re sick and in bed you’re indebted to meds. Geen lichte kost dus. Het pompende anti corrupte politie-anthem Clap is al een tijdje te vinden op YouTube. Indrukwekkende track. Zijn met gospel doordrenkte zangstem komt perfect tot zijn recht in het bluesy Let My People Go: P is a prophet, a pastor, a preacher / With undisputable logic for blasting through your speaker. Nog een hoogtepunt is Assassins met Jean Grae en Royce Da 5’9". Op de post-apocalyptische track met dito klinkende beat nemen Monch, Jean en Royce de rollen aan van de laatste drie assassins op aarde.
Pharoahe is tekstueel werkelijk in bloedvorm. Zoals we van hem gewend zijn maar dan extra scherp als het ware. Dit album wordt, als er gerechtigheid bestaat, binnen niet al te lange tijd bestudeerd op universiteiten als voorbeeld van moderne, briljante Engelse poëzie. Muzikaal is W.A.R. ook exceptioneel goed. Hoewel Monch naast zijn eigen beats gebruik heeft gemaakt van redelijk veel verschillende producers als Diamond D, Marco Polo, Eric Krasno (Soulive) en Exile, klinkt het album ontegenzeggelijk als een geheel. Pompende, soulvolle beats waar de urgentie vanaf druipt.
Het is oorlog volgens Pharoahe en dat hoor je aan alles op W.A.R. Geen vrijblijvende tracks maar een, zoals hij zelf van tevoren aangaf, tekstueel en muzikaal samenhangend werk. Het jaar 2011 is nog jong maar ik geef het de concurrentie te doen om in de buurt te komen van W.A.R. (We Are Renegades). Een meesterwerk.
W.A.R. (We Are Renegades) komt 22 maart uit op Duck Down Records.
