Op 5 mei vieren we dat we in Nederland in vrijheid kunnen en mogen leven. We vieren dat we in 1945 bevrijd zijn van de Duitse bezetting in Europa en de Japanse bezetting in Azië, en dat we sindsdien in het Koninkrijk der Nederlanden vrij zijn van onderdrukking. Het is een dag om ons te bezinnen op het belang van vrijheid en om ons te realiseren dat vrijheid kwetsbaar is. We zetten 25 hiphoptracks op een rij die strijden voor die vrijheid. Het ontnemen van vrijheid is namelijk het grootste onrecht.
Want vrijheid is niet vanzelfsprekend. Deze dag wordt dan ook gebruikt om de aandacht te vestigen op onvrijdheid elders in de wereld. Het einde van de Tweede Wereldoorlog betekende niet dat er een einde kwam aan oorlog in de wereld; er is daarna wereldwijd namelijk nog geen dacht geweest zonder. Op veel plaatsen lijden mensen nog dagelijks onder gewapende conflicten en schending van mensenrechten.
De realiteit is dat dat rap zich al sinds het begin van de kunstvorm uitermate goed leent om verzet te bieden. Er wordt al sinds de begindagen van het genre kritiek geleverd op regeringen, er worden systemen van onderdrukking aangekaart en het politiegeweld tegen de zwarte gemeenschap wordt aan de orde gesteld. Daarnaast spraken vele rappers zich al uit tegen diverse oorlogen wereldwijd. Hiphopicoon Chuck D noemde hiphop decennia geleden al ‘het zwarte CNN’. Het brengt verslag uit van wat er speelt; live ’n direct.
Op die manier geeft hiphop niet alleen een weerspiegeling van de eigen cultuur, maar biedt het eveneens een kijk op de eigen oorlogen die gevoerd worden in alle mogelijke vormen. De populairste muziekstroming van de wereld valt namelijk niet te reduceren tot oppervlakkige en onoprechte liedjes vol seks en glamour. Als je muzikanten wilt die iets te zeggen hebben, dan zij die er, zéker in dit genre. Want de hiphopcultuur sprak én spreekt luidkeels. Nog altijd. En je zou altijd op moeten letten.
Vier je vrijheid vandaag, maar besef – wellicht met hulp van onderstaande playlist – dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Iedereen voert een eigen oorlog.
