Wie schuilden er achter de projecties van HIJSLights? Ons project van afgelopen winter zorgde ervoor dat we een hoop nieuwe -digitale- kunstenaars hebben ontmoet. We willen ze graag beter leren kennen: wie zijn de gezichten achter het werk? Deze week spreken we Noortje Stortelder. Na kort ‘kunst-beu’ te zijn geweest door een overdosis kunst van de academie, stortte ze zich toch volledig op haar carrière als kunstenaar na haar allesbepalende trip naar China.
“Ik ben niet iemand die al vanaf zijn derde wist dat ik iets met kunst wilde gaan doen, maar als ik eraan terugdenk was ik wél altijd al dingen aan het maken en veel aan het knutselen. Voordat ik begon op Willem de Kooning heb ik dan ook een reclame- en vormgeving-opleiding gevolgd, maar daar merkte ik al snel dat vakken als Design en Fotografie mijn aandacht trokken.” Aan het woord is Noortje Stortelder, die met haar animaties te zien was tijdens HIJSLIGHTS.
View this post on Instagram
Toen ze hoorde over een destijds nog nieuwe opleiding, ‘Lifestyle & Design’ op de Willem de Kooning Academie was het plaatje compleet. Ze startte haar opleiding, die een tikkeltje richting de fashion en interieur kant toe ging, maar werd al snel geadviseerd om over te stappen naar autonoom. “Omdat mijn werk eigenlijk ‘te raar was’, ik weet niet meer hoe ze me dat subtiel verteld hebben”, lacht Noortje. Binnen autonoom kwam ze er al snel achter dat beeldhouwen haar goed lag. “Ik heb uiteindelijk ook mijn Minor behaald in beeldhouwen. Eigenlijk biedt de academie dat niet aan, maar ik ben afgestudeerd in een duo. We schreven samen in voor onze minor en zochten onze eigen docenten uit die ons verder konden begeleiden.”
“Ik merkte dat ik niet zonder het maken van dingen kon.”
Na het behalen van haar minor was Noortje een beetje ‘kunst-beu’ geraakt. “Na vier jaar Willem de Kooning had ik een overdosis kunst gehad. Ik miste de feitelijke kennis en het leren uit boeken.” Daarom vertrok ze richting Antwerpen om Sociologie te studeren op de universiteit, een ‘megagrote overstap’ vindt ze zelf. “Het was een superinteressante opleiding, maar na een aantal semesters merke ik dat ik toch niet zonder het maken van dingen kon. Toen werd ik plots door een vriend benaderd. Of ik voor vier maanden mee wilde werken aan een groot kunstproject in China. Dat was een heel belangrijk moment in mijn leven. Toen besloot ik om écht voor kunst te gaan. Ik stopte met de universiteit en vertrok richting China.”
“Het leek wel een bootcamp!”
Vier maanden lang verbleef ze in Guangzhou in China. “Ik heb helaas niet veel van China kunnen zien, het was echt een heel groot project. Ik assisteerde samen met een andere assistent, Paul Veroude, een Nederlandse kunstenaar.” Ze had geen tijd om te reizen en had geen weekenden. “Het leek wel bootcamp! Maar het was het allemaal waard, dit was overigens dé dealbreaker om mij volledig op kunst te storten. Op de academie had ik natuurlijk ook wel die drang gehad, maar had het gevoel dat ik iets nuttigers moest doen. Uiteindelijk slaat dat natuurlijk nergens op.”
Eenmaal terug in Rotterdam stort ze zich volledig op kunst en begint voor haarzelf. “Ik begon weer veel te maken. In het traject van de digitale beelden begon ik met het maken van collages, daarbij pakte ik gewoon foto’s van het internet en dan vermaakte ik die beelden. Alleen loop je op een gegeven moment tegen het plafond aan. De beelden die ik van het internet haalde mag je in eerste instantie eigenlijk niet gebruiken, en tegelijkertijd heb je áltijd verschil in resolutie van de foto’s, dan is het niet scherp.”
Daarom besloot ze met haar fotografie-achtergrond haar eigen foto’s te gaan maken. Een grote stap, maar daardoor ontstond er veel meer ruimte om eigen beeld te maken en het materiaal op voorhand te manipuleren. “Dat is een groot onderdeel van mijn werk, ik laat nóóit iets zoals het is; het is altijd surrealistisch. Ik manipuleer, doe laag over laag, als een soort sculptuur. Toch een beetje als beeldhouwen, maar dan lichamelijk minder vermoeiend.”
“Het was fijn om in deze lockdown-periode gezien te worden.”
Of ze nog wel eens aan beeldhouwen doet? Nee, maar de ambities zijn er wel. “Dat is alweer lang geleden. Het is ook qua ruimte die het in beslag neemt en fysieke inspanning die het kost niet altijd even handig. De laatste keer was aantal jaar terug, toen heb ik het op aanvraag gedaan, maar daarna hield het weer op. Ik heb wel het idee dat het allemaal weer zal samenkomen, want ik wil het wel weer gaan oppakken. Ik voel dat het digitale werk samen gaat komen met het beeldhouwen. Misschien in een performance, of in een theaterstuk.” Noortje ziet het al helemaal voor zich.
“Mijn grootste streven is nu ook naar het beeldhouwen met projecties eroverheen, maar tegelijkertijd ben ik ook bezig met onderzoek naar Augmented Reality en Virtual Reality. Mijn gevoel zegt dat daar hele mooie kansen liggen. Daarmee wil ik kijken of ik digitale sculpturen kan maken met AR of VR, of kan laten maken. Want het is natuurlijk wel weer een hele nieuwe techniek. Dan zou het ook wel een toffe samenwerking kunnen worden met een AR- of VR-kunstenaar. Zo’n stap is erg groot, maar het is wel groei. En ik heb geduld, er komt altijd wel wat moois op mijn pad terecht.”
Zo ook HIJSLights. “Ik werd twee keer getagd bij de open call voor HIJSLights, ik twijfelde geen moment. Dit paste echt bij me, een geniaal idee tijdens de donkere winterdagen en in Rotterdam, de stad waar ik vandaan kom. Het was ook fijn om in deze lockdown-periode gezien te worden. Als freelancer is het niet altijd even makkelijk, zeker nu niet.”
Naast het creatieve werk geeft Noortje ook les. “Inmiddels alweer vier jaar. Het varieert van basisscholen tot privélessen. Laatst had ik een cursus GIFS maken voor een groep kajakkers. Dat was super leuk, alleen soms vraag je je echt af hoe je weer bij zoiets terecht komt”, lacht ze. “Maar de coronaperiode was wel even spannend voor het financiële plaatje. Gelukkig wonen we in een geniaal land, waardoor ik wel kon ‘overleven’. Het is toch soms eng om voor jezelf te werken.”
“Daar zit je dan met je hond, en twee auto’s.”
Toch had Noortje nooit een andere keuze willen maken. “Ik voel er niets voor om in loondienst te werken. Het is fijn om m’n eigen tijden te kunnen indelen, maar daar tegenover staat die onzekerheid. Ik kan goed begrijpen dat mensen daarom niet kiezen om te freenlancen. Want dán kun je een huis kopen, een auto en een hond. Wat ook leuk is, maar het is pijnlijk om steeds in je achterhoofd te denken ‘ik had nu liever dít of dát willen doen.’ Er zijn zoveel mensen ontevreden over hun leven, omdat ze enkel werken voor het geld. Je leeft om te werken, en dan plots is het alweer voorbij. Daar zit je dan met je hond, en twee auto’s.” Ze lacht, maar legt de vinger op de zere plek.
View this post on Instagram
“Naarmate ik ouder word zie ik wel steeds meer mensen om me heen die er wél gelukkig van worden, dus ik wil hen zeker niet daarmee veroordelen. Er zullen een hele hoop mensen blij worden van díe zekerheid. Ik niet. Hoewel ik wél merk dat de behoefte om ergens naar toe te groeien groter wordt; de instelling ‘ik leef per dag’ van vroeger zit er niet meer zo in. Dus ik ben misschien soms toe aan iets meer duidelijkheid. Maar als je dan een project op je pad hebt als HIJSLights en je ziet jouw werk geprojecteerd in jouw eigen stad dan is dat zó magisch, en bedenk je bij jezelf dat hetgene is waar je het écht voor doet.”
