Sorry dat we er vorige week woensdag niet waren met deze serie. Het nieuws van de dood van Feis zorgde voor een nog grotere nieuwjaarskater dan we al hadden en we vonden het gepast een weekje over te slaan. Maar De Hiphop 100 moet worden afgemaakt, dus tellen we vandaag weer verder af in de hardste alternatieve lijst van de Lage Landen.
Een lijst waarbij maker Sjaak Oostenrijk niet heeft gekeken naar populariteit, views of plek in de charts, maar zich simpelweg heeft laten leiden door zijn gevoel. Op die manier is Los van de Hype: De Hiphop 100 een bijzonder fraaie lijst geworden; vol vergeten parels, onbekende tracks maar natuurlijk ook een aantal nummers die wel hun strepen hebben verdiend. Allemaal snoeihard. Of ontroerend. Of prachtig. In ieder geval; steengoed. Hierbij de nummers 60 tot en met 51. Geniet ervan!
40. Spoken Words – Een Nieuwe Dag
Op plaats 40 opnieuw een volslagen over het hoofd gezien nummer. Oké, ‘Spoken Words’ is wat Google betreft een onhandig gekozen artiestennaam en beide mc’s missen voor sommigen waarschijnlijk enige autoriteit in hun delivery, maar dit is toch echt een meesterlijke track. Een Nieuwe Dag heeft namelijk een beat van een zeldzame rijkdom: het is een prachtig subtiel gecomponeerde, gelaagde, zeer soulvolle productie met een bevredigende hoeveelheid variatie. Vooral de wending van de instrumentatie rond 2:45 vind ik van grote schoonheid. Tel daar de mooie introspectieve teksten, het boeiende refrein en degelijke flows bij op en deze top-40-klassering is meer dan terecht.
39. 1eKeuz ft. Terry – Sta Op
Terug naar 1eKeuz, de brute Purmerendse battle-MC met de vunzige paardenstaart. Want zo’n heerlijk grimmige hardcore raptrack als deze is een zeldzaamheid in de Nederlandstalige game. Opnieuw komt 1eKeuz met een pakkend, ietwat luguber refrein en rijmtechnisch puike verzen, waarin hij met zijn onverzettelijke, autoritaire stem naar hartenlust intimiderende taal uitslaat. Zo overtuigend dat je het ernstig voor mogelijk houdt dat er weinig bluf bij zit. Gastartiest Terry levert vervolgens zijn visitekaartje af met een puik vers in vergelijkbare stijl, waarin vooral de ‘directie’-woordspelingen opvallen.
38. Jiggy Djé – Blauw Bloed
WAT?! Een klassieke banger van de man achter een beeldbepalend, naar een boot genoemd platenlabel en Terilekst, de Esko van een kleine vijftien jaar geleden. ‘Turrie’ was destijds overal en krikte het niveau van de producties in de Nederlandstalige scene flink omhoog. Deze beat is misschien wel zijn fijnste staaltje werk. Alsof er een leger op je af komt gestormd onder het luiden van een dozijn scheepshoorns. Heerlijk. En inderdaad, Jiggy blesst de kicks en snares van deze klapper overtuigend. Met een strakke flow en een scheepslading autoriteit schept ‘Djézus’ meer op dan Fat Joe tijdens een buffet. En zoals je van de zelfverklaarde Keyser Punchline mag verwachten, gaat dit aan de hand van legio vindingrijke woordgrappen. Lollig doch ijzersterk.
37. KOP ft. ILL Material, Dennis T & Ciph Barker – Lesstof
Het vergt moed om één van de beste beats die je tot je beschikking hebt, in te zetten voor een possecut. Geen mc wordt immers graag overschaduwd op z’n eigen nummer en met een dikkere beat klink je altijd beter. Toch is dit precies wat de Amersfoortse rapper KOP hier heeft gedaan. Het resultaat is een formidabele underground horrorcoretrack die me aan Non Phixion doet denken. ILL Material, lid van de Zoetermeerse formatie Nul7Negen, bijt het spits af door in abstractie zijn bedrijvigheid als rapper te beschrijven met een schuurpapierachtig stemgeluid. KOP, die jarenlang een duo vormde met producer Ernst, houdt hetzelfde thema aan op een ijselijk fluisterende toon. Veteraan Dennis T rapt ook weer met een vuig stemgeluid, maar houdt het tekstueel bij concreter gelamenteer in een betrekkelijk eenvoudige, maar toepasselijk lompe rijmstructuur. Het tofst wordt het echter in het afsluitende vers: een zeldzame Nederlandstalige uitspatting van Ciph Barker, een gelouterde producer die onder andere beats verkocht aan Killah Priest, Immortal Technique en Canibus en als rapper tourde met artiesten uit de Wu-Tang-stal. Bijzonder vloeiend sleept Barker allerlei creatieve regels over de instrumentatie. Jaren geleden zou er spoedig een Nederlandstalig album van hem verschijnen. Daar heb ik helaas nooit meer iets van gehoord. Gelukkig is deze aangenaam vunzige groepstrack er nog.
36. Zo Moeilijk ft. DuvelDuvel – Jaman
Objectief gezien heb ik behoorlijk veel aan te merken op dit nummer: het refrein heeft een lachwekkende, nikszeggende tekst en is stomweg vals ingezongen en Supadupah’s vers is net iets buiten de maat, zij het minder dan bij Praten (positie 61). Desalniettemin heb ik een groot zwak voor deze track. Wat me aantrekt, zijn de bedwelmende, oersmerige productie en de verzen van Duvel, Rosco en Nosa. Deze drie coupletten zijn ondanks enige loomheid namelijk niets minder dan Zo Moeilijk-perfectie: tegelijk inventief, geestig, intens en rauw. Daarbij komt dat de kromheid van het refrein en Supa’s vers een paradoxale aansprekendheid in zich dragen: ze wringen zonder daadwerkelijk slecht te klinken. Zo verklaren mijn gematigde bezwaren het cachet van dit nummer juist. Want pralen met imperfectie is swagger in z’n puurste vorm. Je hebt bakken bravoure nodig om zoiets sufs als dit refrein zo overtuigend over te laten komen. Het is dat lef dat deze track samen met de oppermachtige beat en heerlijke raps van een unieke charme voorziet. Een charme waardoor ik ondanks m’n rationele bedenkingen uit ben gekomen op deze eerbiedwaardige klassering.
35. Winne ft. Fresku, Typhoon & Akwasi – Binnenvetter (Remix)
Deze line-up belooft veel en deze remix maakt dat gelukkig meer dan waar. Het refrein door Fresku en Akwasi staat als een huis, vooral door de afwisselende responsregels van de Zwart Licht-voorman. De verzen van Fresku en Typhoon zijn daarnaast van een zeldzaam hoog niveau. Frisse biedt een inkijkje in z’n beweegredenen voor z’n vaak zeer openhartige, bezinnende teksten: als mens ben je volgens hem onbewust een eeuwige leerling, dus hij kan maar beter zo veel mogelijk van de inzichten die hij opdoet delen. Typhoon weet op zijn beurt z’n interpretatie van het thema ‘binnenvetten’ uiterst vaardig te combineren met flowtechnische verfijning, die zich onder meer uit in enkele kundige versnellingen. Versnellingen die ofwel wanhoop, ofwel frustratie uitbeelden. Buitengewoon toepasselijk natuurlijk.
34. StropStrikkers – Hondsdol
KlaasVaak is naar mijn mening de beste boombapproducer die Nederland rijk is, en deze jazzy beat kan prima dienen als bewijsstuk voor die claim. Hoe hij de frivole pianoriedel laat verdwijnen en terugkeren getuigt van aanzienlijke verfijndheid. J.A.E. maakt gretig gebruik van deze instrumentatie om zichzelf in een twee minuten lang vers te profileren als voormalige probleempuber die z’n vuur tegenwoordig reserveert voor de microfoon. Zeker in het tweede deel flowt Je Afrikaanse Excellentie daarbij uitmuntend. Waarom zijn kompaan Skafalau niet op dit nummer te horen is, weet ik niet, maar dit eindresultaat is zeker niet onbevredigend.
33. Opgezwolle – Tijd Leert
Een dijk van een nummer met een warm boombappianootje en een interessante thematiek. ‘De tijd leert of het tij keert’, de eerste regel van het refrein, interpreteer ik als handelend over vergankelijkheid en hoe dat maakt dat je moet proberen lessen te trekken uit het hier en nu om scherp en relevant te blijven. Grote delen van het nummer gaan dan ook over hoe muziek een onzekere route is die offers vraagt, waardoor snellere, veiligere wegen naar enige status en succes soms aanlokkelijk lijken. Niettemin blijven Rico en Sticks vasthouden aan muziek. De incidentele twijfel lijkt hun er juist toe te zetten hun rapcarrière serieuzer te nemen. En gelukkig maar, want met Vloeistof/Brandstof brengen ze in 2003 samen met Delic een parel van een album voort. Hoe de twee rappers elkaar hier afwisselen en aanvullen, illustreert hun gedeelde gepassioneerde inzet bovendien bijzonder treffend. Het is een artistiek kameraadschap dat ook anderhalf decennium later nog standhoudt. Zo heeft hun jeugdige investering in het onzekere pad van de hiphop zich uiteindelijk riant uitbetaald.
32. MocroManiac – RUMBLE
’t Is Mani baby! Al jaren de onbetwiste eindbaas van 101 Barz, een graaggehoorde gastartiest en wellicht de mixtapekoning van Nederland, en medio 2018 was daar dan eindelijk zijn debuutalbum. Dit nog relatief recente nummer is echter niet op Maniac terug te vinden. Helaas, want dit is een keiharde hardcoreraptrack waarin de MC uit Kraaiennest strooit met punchlines, in lijn met zijn befaamde 101 Barz-sessies. De man met het geknepen stemgeluid weet dit bovendien met ronduit virtuoze rijmschema’s te bewerkstelligen, wat niet alleen bakken respect afdwingt, maar in combinatie met de dreigende productie ook fantastisch klinkt. Dat de beat getypeerd wordt door een lichtelijk duizelend geluid, is gezien de titel van dit nummer geen toeval. Mocromaniac slaat je om de oren met punches, ondersteund door een klappende beat: hou je hoofd dan maar eens stil.
31. Josbros – 100 100 100
Josbros’ alterego als beatmaker is ‘Jos Blaze’, wat een hitte impliceert die hij in het gros van zijn producties ook daadwerkelijk weet op te stoken. Toch weet de Utrechter zich recentelijk vooral vocaal te onderscheiden. Met raps overlopend van gretigheid alsook vaardigheid maakte hij bijvoorbeeld grote indruk in zijn 101 Barz-sessie in de zomer van 2017. Dezelfde passie is in wat gedoseerdere mate terug te horen op dit nummer, waarop Jos een bijna vijf minuten lang vers van begin tot eind meer dan boeiend houdt. Badend in souplesse varieert hij keer op keer in tempo en intonatie, zonder dat z’n flow ook maar een moment gekunsteld klinkt. Binnen al dat vormelijk geweld heeft hij bovendien ettelijke punchlines weten te verwerken. Pure klasse. Platenbaas Jiggy Djé ziet het dan ook nadrukkelijk in Josbros zitten. Als je het mij vraagt, is Josbros’ grote potentieel zelfs moeilijk te missen. Hij is in ieder geval één van de meest begenadigde hiphopartiesten die nu volop actief is in ons taalgebied. Ik ben dan ook erg benieuwd naar het aankomende album.
Volgende week zie en hoor je de nummers 30 t/m 21. We zien je woensdag terug!
