In 2012 is het 15 jaar geleden dat Company Flow’s debuutalbum Funcrusher Plus (1997) verscheen. Een van de belangrijkste underground hiphopreleases van eind jaren 90 en tevens het eerste album dat uitgebracht werd op het beruchte Rawkus-label. Het uit Brooklyn afkomstige Company Flow (bestaande uit rappers en producers El-P, Mr. Len en Bigg Jus) maakte met Funcrusher Plus een complexe, intelligente hiphopplaat vol ontoegankelijke, donkere beats en krachtige, hoekige raps. Vrijwel alle tracks op de plaat werden geproduceerd door El-Producto en met uitschieters als Bad Touch Example, Collude/Intrude, 8 Steps To Perfection, Population Control en het persoonlijke Last Good Sleep drukte Company Flow direct een stevig stempel op underground hiphop.
Een album waar El-P ook een erg belangrijk stempel op heeft gedrukt, was The Cold Vein van hiphopduo Cannibal Ox uit 2001. Afgelopen jaar was het exact tien jaar geleden dat ik voor het laatst zó overrompeld werd door een hiphopalbum. De perfecte interactie tussen rappers Vast Aire en Vordul Mega en vooral de mechanische, duistere beats van producer El-P riepen bij mij herinneringen op aan Wu-Tang’s Enter the Wu-Tang (36 Chambers) uit 1993, omdat dat de laatste keer was dat ik zó geraakt werd door een hiphopplaat. The Cold Vein (het enige Cannibal Ox-album) werd wereldwijd geprezen door critici en schetste het grimmige beeld van een levendige, chaotische wereldstad van vóór 9/11, terwijl het album klonk als de apocalyptische soundtrack van ná 9/11.
En om nog maar even in termen van terug- en vooruitblikken te blijven: in 2012 is het tien jaar geleden dat El-P’s debuutalbum Fantastic Damage verscheen (een donkere, rauwe, sciencefictionachtige post-9/11-plaat) én is het ook alweer vijf jaar geleden dat zijn tweede soloalbum I’ll Sleep When You’re Dead het daglicht zag. Een eerlijke, duizelingwekkende groeiplaat met de bijtkracht van een hondsdolle hyena en met gastbijdragen van o.a. Trent Reznor, The Mars Volta, Cat Power, Aesop Rock en Cage. Beide soloalbums zijn underground hiphopklassiekers en behoren wat mij betreft tot het beste wat er het afgelopen decennium op hiphopgebied verschenen is.
Terug naar het heden. Het nu. Momenteel legt de 36-jarige Jaime Meline de laatste hand aan zijn derde soloalbum Cancer For Cure. Uiteraard niet te verwarren met de single Cancer For The Cure van de Amerikaanse rockband Eels uit 1998. Wie El-P op Twitter volgt, kon zien dat hij op 27 november jl. nog vier tracks moest maken voordat Cancer For Cure af zou zijn. Daarna wordt het album gemixt en gemasterd. Het zit momenteel dus in de afrondingsfase en daarbij wenst ‘Lazerface’ niet gestoord te worden, getuige tweets als: “Dear promoters, beat needing rappers, verse needing producers, labels etc: leave a message after the tone. I’m not home until c4c is done.”
Ik kan het me levendig voorstellen. El-P die volledig in zijn eigen cocon leeft, zíjn bunker, zíjn tracks, zíjn album, zíjn zone. Alsof hij op een ei aan het broeden is, waarvan de schaal pas breekt als de tijd er rijp voor is. Ik zie de beelden voor me. El-P die vrijwel 24/7 in zijn studio bivakkeert, hermetisch afgesloten van de buitenwereld en omringd door een shitload apparatuur, volle asbakken, lege pakjes Marlboro Light, lege koffiemokken, lege flesjes Heineken en lege flesjes water. Maar wel mét een stapel verse tracks op zijn computer die als exclusieve wijn liggen te rijpen voordat ze de wereld in geslingerd worden. Het beeld alleen al maakt me nieuwsgierig, net als dat hij twittert: “Point being its really awesome that all you rappers are feeling yourselves but you’re gonna have to make a little room soon.”
Heerlijke kost om te lezen. Maar werk of niet, ook El-P moet er af en toe tussenuit om het in de stad op een zuipen te zetten. Even de zinnen verzetten. Maar ook niet te vaak en daarbij helpt in zijn geval blijkbaar het groene gras. Op zijn Twitter-account: “I would like to give a shout out to weed for being the only thing that keeps me from going out at night and losing my mind and dignity. OR MAYBE I’LL JUST GO OUT AND DRINK AND DO SOME DRUGS AND LOSE MY MIND BECAUSE THIS CITY IS A PRISON AND THE WORLD IS DYING.” En wat te denken van tweets als: “Some of these joints I’m doing for my album are just straight up weird but hey so is life so who am I to argue with weird.” Of: “I just want to be the best producer/rapper with a mustache alive.”
Een track die sowieso op het album komt, is het uptempo Drones Over Brooklyn, dat begin augustus via internet verscheen en onderdeel is van Adult Swim Singles Program 2011, een serie van elf gratis download singles van programmablok Adult Swim op Cartoon Network. Ook de track How To Serve Man van het vorig jaar verschenen instrumentale album Weareallgoingtoburninhellmegamixxx3 komt naar verluidt op Cancer For Cure. El-P peilde de reacties op het nummer via Twitter: “So far the majority of you say put it on, but I’m still not convinced you will appreciate that. Maybe I’ll put the ska version on.” Zelfspot en sarcasme. Ook dat typeert de rapper/producer.
Eén keer interviewde ik mijn favoriete rapper/producer. Dat was in 2007 voor muziekblad LiveXS, toen ik een phoner had met El-P naar aanleiding van de release van I’ll Sleep When You’re Dead. Hij vertelde me dat het album zijn ‘post traumatic stress record’ was. El-P: “Ik denk dat iedereen een beetje in shock is doordat de wereld de laatste jaren zo veranderd is. Mensen lopen enigszins getraumatiseerd rond, alsof je een auto-ongeluk hebt gehad en van het wrak wegloopt. Die psychologische staat wilde ik vastleggen. Ik denk dat veel mensen evenals ik door donkere tijden zijn gegaan. Dit zijn vreemde tijden en de wereld om ons heen verandert snel.”
In hetzelfde interview vertrouwde hij me toe dat hij niet wist of The Overly Dramatic Truth – een van de mooiste break-up hiphopsongs ooit – het meest persoonlijke, emotionele nummer was dat hij gemaakt had. El-P: “Ik denk dat Last Good Sleep van Funcrusher Plus misschien wel het persoonlijkst is, maar het is zeker een persoonlijke track. Ik heb een song gedaan op Fantastic Damage, genaamd T.O.J., die ging ook over een vrouw. Ik denk alleen dat The Overly Dramatic Truth anders is dan wat ik voorheen heb gemaakt. Het klinkt anders en het is anders geschreven. Ik word geïnspireerd door mijn relaties met mensen.” Opmerkelijk was dat de rapper/producer na dit antwoord vroeg of ik even een moment had, waarna hij 20 seconden later weer aan de telefoon terugkeerde en zijn excuses aanbood. Pas na het terugluisteren van de tape realiseerde ik me dat dit wellicht een emotioneel moment voor hem geweest was.
In september 2009 maakte El-P op zijn blog http://cancer4cure.blogspot.com/ bekend dat hij aan een nieuw album werkt. Op het blog plaatste hij twee foto’s bij het bericht: ‘reason why my new album is going to be fucked up’. Op de eerste foto zien we een artiest die in El-P’s studio op een soort keyboard met gitaarhals aan het spelen is. Op de tweede foto prijkt een zakje magic mushrooms. Dat alleen al maakt me nieuwsgierig naar Cancer For Cure. Ook zegt El-P in 2009 op het blog dat hij een track op het album wil zetten vanwege het overlijden van een dierbaar persoon, niet lang daarvoor. Mijn eerste gedachten gingen daarbij meteen uit naar rapper en ‘Jukkie’ Camu Tao, die in 2008 op 30-jarige leeftijd overleed aan de gevolgen van longkanker.
2012 wordt dus het jaar dat El-P twee albums gaat droppen die binnen enkele maanden van elkaar gaan verschijnen. In welke volgorde dat zal gebeuren, is vooralsnog onduidelijk, maar feit is dat naast Cancer For Cure ook het gezamenlijke album R.A.P. (Rebellious African People) Music van El-P en Killer Mike zal droppen via Adult Swim/Grand Hustle Records. In eerste instantie vond ik het niet de meest logische combi: El-P op de beats en Killer Mike op de mic. Toen ik echter een interview met beide heren zag op XXLMag.com leek het al snel vanzelfsprekend en ook de snippet klonk veelbelovend. Op XXLMag.com spreekt El-P o.a. over ongeveer tien albumtracks, hun gezamenlijke ideeën over muziek en hun muzikale invloeden.
Cancer For Cure wordt gereleased via rocklabel Fat Possum, de thuisbasis van onder meer Dinosaur Jr., The Black Keys en Yuck. Dit omdat El-P’s label Definitive Jux nog wel bestaat, maar hij sinds februari 2010 geen creatief directeur meer is en zich volledig wil richten op zijn carrière als artiest.
Wat ik in elk geval zeker weet, is dat El-Producto een man van zijn woord is. Iemand die als hij zegt dat zijn nieuwe album begin 2012 uitkomt, die belofte ook waarmaakt. Zoiets kunnen we bijvoorbeeld niet zeggen van Dr. Dré’s Detox, dat kennelijk zó lang ontgiftigd moet worden van afvalstoffen, dat het sinds de aankondiging in 2000 nog steeds het levenslicht niet heeft gezien en daarmee officieel de Chinese Democracy van de hiphop geworden is.
Cancer For Cure. Het is lang geleden dat ik zó naar een hiphopalbum uit heb gekeken. Ook omdat ik het afgelopen jaar niet bepaald verrast werd qua hiphopreleases. Bang dat El-P’s derde soloalbum tegen gaat vallen ben ik niet. Ik ken namelijk geen hiphopartiest die constantere kwaliteit levert dan El-Producto. En mocht het album uiteindelijk toch enigszins tegenvallen, dan is dat maar The Overly Dramatic Truth. Vol verwachting klopt mijn hart. 2012 mag van mij beginnen!
