Guru tijdens een optreden in 013 (Mic Check) in 2004. Foto door JPK.
Guru (Gifted Unlimited Rhymes Universal) werd geboren in Boston in 1966 en richtte daar Gang Starr op. In de vroege jaren 80 verhuisde de jonge mc naar Brooklyn, New York om het te maken in de muziek. Niet veel later kwam hij in contact met een jonge producer, die net vanuit Texas naar New York was verhuisd, DJ Premier. Het klikte goed en Guru besloot de naam van zijn oude groep, Gang Starr, ook te geven aan het duo dat hij vormde met Premier. De overige leden uit Boston (waaronder Big Shug) waren nog steeds lid van de Gang Starr Foundation en zouden dat altijd blijven.
In 1989 bracht het duo hun debuut No More Mr Nice Guy uit met de singles Words That I Manifest en Positivity. Gang Starr valt op door hun jazzy stijl en de rustige, monotone rapstijl en intelligente teksten van Guru. Spike Lee vraagt het duo in 1990 een nummer op te nemen voor zijn nieuwe speelfilm Mo’ Better Blues, over een jazzmuzikant. De track Jazz Thing is een mooi eerbetoon aan alle jazzmusici die van invloed zijn geweest op Guru en Premier.
“King Oliver’s group was a train comin through,
To Chicago, bringin the New Orleans groove,
And when Satchmo blew, the audience knew,
Basil Street blues was the whole house tune,
Tt was music.. great to dance to,
Great to romance to with a lot to say to you,
Relaying a message, revealing the essence,
Of a jazz thing.” uit: Gang Starr – Jazz Thing (1990)
Een jaar later volgt Step In The Arena, door veel hiphopliefhebbers als een klassieker beschouwd. Met de hit Love Sick en legendarische tracks als Step In The Arena, Check The Technique, Who’s Gonna Take The Weight en Just To Get A Rep treedt de groep officieel toe tot de hiphopelite. De sound is jazzy, maar ook behoorlijk funky op dit album.
“In the arena… or rather colliseum,
There’s people gatherin’ by multitudes to see one,
Perpretrator fall to the dust after the other,
Quickly disposed of at the hand of a known brother.” uit: Gang Starr – Step In The Arena (1991)
Daily Operation (1992) is misschien wel de meest jazzy Gang Starr plaat. Premier diggt heel diep in zijn platencollectie en zet een dusty, warme sound neer, die werkelijk perfect past bij de monotone stijl van Guru. Take It Personal (over persoonlijke vetes), Ex Girl To The Next Girl (over relaties), Soliloquy Of Chaos (over geweld bij hiphopconcerten) en Conspiracy (over institutioneel racisme) tonen eens te meer aan dat Guru een veelzijdig en tekstueel sterk mc is. I’m The Man is een bijzonder nummer (drie verschillende beats voor drie mc’s) waarop Lil’ Dap en Jeru The Damaja worden geïntroduceerd.
“And every time there’s violence shown in the media,
Usually it’s a black thing so where are they leading ya,
To a world full of ignorance, hatred, and prejudice,
Tv and the news for years they have fed you this,
Foolish notion that blacks are all criminals,
Violent, low lifes, and then even animals,
I’m telling the truth so some suckers are fearing me,
But I must do my part to combat the conspiracy.” uit: Gang Starr – Conspiracy (1992)
Tussen 1992 en 1994 is de geluids- en opnamekwaliteit van hiphop drastisch verbeterd. Dat is te horen op het pompende nieuwe album Hard To Earn. De jazzinvloeden zijn een stuk kleiner en de beats wat harder dan op Daily Operation. ALONGWAYTOGO is een heerlijke opener, gevolgd door Code Of The Streets, geproduceerd door Guru. De mc toont aan dat hij weet hoe een goede beat in elkaar steekt. De b-kant van de 12" van Take It Personal (Daily Operation), DWYCK, is in de tijd tussen de twee albums zo’n grote undergroundhit geworden dat de groep besluit het nummer op Hard To Earn te zetten. Andere uitschieters zijn The Planet (over Guru’s verhuizing van Boston naar Brooklyn) en Speak Ya Clout, het vervolg op I’m The Man. De drie beats op deze track zijn nog sterker dan die van I’m The Man en Jeru toont aan dat hij the next best mc is. Lil’ Dap’s partner Melachi The Nutcracker maakt zijn debuut op de intro Words From The Nutcracker. Grote undergroundhit is Mass Apeal, een track met een hypotiserende sample en bezwerende rhymes van Guru.
“A lot of rappers be like one time wonders,
Couldn’t say a fly rhyme if there was one right under,
Their noses, I hate those motherfuckin posers,
But I’m so real to them it’s scary,
And with my unique skills, nah, you can’t compare me.” uit: Gang Starr – Mass Appeal (1994)
Guru is inmiddels hard bezig met zijn project Jazzmatazz, dat in 1993 is uitgekomen. Met behulp van legendarische jazzmuzikanten als Donald Byrd en Roy Ayers slaat de mc een brug tussen hiphop en jazz. De sound past goed in de stijl van de Britse Acid Jazz-stroming (Brand New Heavies, Young Disciples) die in die periode succesvol is. Premier is een veelgevraagde producer geworden en levert talloze briljante beats aan eigen artiesten als Group Home en Jeru The Damaja en legendarische mc’s als KRS-One, Biggie, O.C., Showbiz & A.G. en Jay-Z. Vanaf 1994 is een New Yorks hiphopalbum niet compleet zonder een killertrack van Primo.
Daarom duurt het vier jaar voordat in 1998 hun langverwachte vijfde album Moment Of Truth uitkomt. En wat voor album. Met klassiekers als You Know My Steez, The Militia (met Freddie Foxxx en Big Shug), Royalty, Above The Clouds (met Inspectah Deck), Work en de titeltrack is de G-A-N-G to the Starr weer helemaal terug.
“Severe facts have brought this rap game to near collapse,
So as I have in the past, I will bash,
Droppin lyrics that be hotter than sex and candlewax,
And one-dimensional MC’s can’t handle that,
While the world’s revolvin, on it’s axis,
I come with mad love and plus the illest warlike tactics.” uit: Gang Starr – You Know My Steez (1998)
In 1999 verschijnt de verzamelaar Full Clip: A Decade Of Gang Starr waarop eens te meer duidelijk wordt hoe enorm veel klassiekers Guru en Premier in tien jaar hebben afgeleverd. De nieuwe tracks All 4 The Ca$h en vooral titeltrack Full Clip zijn instant classics.
“Face the consequence, of your childish nonsense,
I could make your head explode just by my lyrical content,
Get you in my scope and metaphorically snipe ya,
I never liked ya, I gas that ass and then ignite ya.” uit: Gang Starr – Full Clip (1999)
DJ Premier blijft veel produceren en Guru brengt nog drie edities van Jazzmatazz uit. Toch verschijnt in 2003 nog het album The Ownerz. Hoewel het een vrij sterk album is, lijkt de magie toch enigszins verdwenen. Tracks als Rite Where U Stand (met Jadakiss) en Skills zijn de twee beste tracks van het zesde Gang Starr album.
“Remain humble cause I know enough,
Plus the road is tough especially when you roll with us,
But I’m a stay with my peeps, stay in these streets,
Rhyme sprayin and I’m playin for keeps cause I got those…” uit: Gang Starr – Skills (2003)
Van het schimmige Solar-verhaal weet ik net zo veel (of weinig) als de meeste andere hiphopliefhebbers. Het enige dat we zeker weten is dat het geen goede muziek heeft opgeleverd. DJ Premier gaf de afgelopen jaren herhaaldelijk aan open te staan voor een reünie. Helaas is het daar niet meer van gekomen. Maar Gang Starr en Guru zijn voor eeuwig in de harten gesloten van iedere hiphopfan wereldwijd. Legendarisch.
R.I.P. Guru…
