Laat ik beginnen met de opmerking ik niet de mixtape koning ben die alle tapes kent die er ooit uitgebracht zijn. Dat zou ook onmogelijk zijn, omdat er wereldwijd misschien wel miljoenen tapes in omloop zijn die op grote of kleinere schaal gekopiëerd zijn tot tapes die slechts voor de betere bekenden en vrienden van de maker verkrijgbaar zijn.
Het fenomeen bestaat al een redelijke tijd. Ik kan me herinneren dat ik een tape uit 1994 hoorde van Q-Bert wat mijn interesse in het hele mixtape gebeuren prikkelde. Het was een tape (een tape als in cassettebandje, ja) met daarop niet alleen de draaitafelkunsten van de Invisibl Skratch Pikl, maar ook een aantal dope tracks/grooves waar allerlei halsbrekende toeren mee werd uitgehaald. Tapes die daarna de koppen van mijn cassettedeck vies maakten waren van onder andere Mixmaster Mike, J-Rocc en Babu. Allen DJ’s uit het grote boze Amerika. De ontwikkeling van de mixtape liep ongeveer parallel met de ontwikkeling van turntablism en die specifieke tapes waren dan ook vaak een etalage van wat de DJ in kwestie in huis had. Voor de reguliere “hiphop” (lees rap) liefhebber cq luisteraar zware kost, maar voor de DJ’s en turntablists een heerlijke maaltijd. Dit is inmiddels alweer een dikke twaalf jaar geleden. Wat kan er allemaal in 12 jaar gebeuren? Er kan een oorlog uitbreken, er kunnen politici doodgeschoten worden, er kunnen vliegtuigen in torens vliegen….kortom, twaalf jaar vanaf nu zou de wereld er ook heel anders als op dit moment kunnen uitzien. Hetzelfde gebeurde met de mixtape.
Het exacte moment kan ik me niet herinneren, maar op een gegeven moment was het er gewoon. De mixtape á; la 2000 zullen we het voor het gemak maar noemen. Na de invoering van de CD branders werd het al snel duidelijk dat tapes passé gingen worden. De term mixtape zou logischerwijs evenhard moeten verdwijnen. Niets was minder waar. De benaming “mixtape” bleef gehandhaafd, ook al werd iets op een CD gezet, maar de invulling kreeg een hele nieuwe dimensie. Ik zeg niet dat nieuwe dingen per definitie slecht zijn, maar in dit geval heeft de mixtape ongeveer 99% van zijn magie verloren. Die ene procent die nog overblijft zijn de tapes/CD’s die nog daadwerkelijk door iemand gemaakt zijn met een paar draaitafels en een mixer.
Waar je vroeger je tapes alleen op de erkende straathoek in de grotere steden kon halen, is het nu een druk op het toetsenbord van je veredelde rekemachine die je de “trotse” bezitter maakt van de nieuwste mixtapes.
De mixtapes die tegenwoordig uitkomen zijn veelal CD’s of online compilaties van nieuwe tracks en/of “mixen” van acapella’s met al dan niet bekende beats als begeleiding. Er is dus soms wel íets gemixt dus theoretisch klopt de term voor dat soort producten. Maar het is zoiets als beslag van een taart waar de meeste ingrediënten weggelaten zijn. Alleen de noodzakelijke bestanddelen worden gebruikt zodat het er nog wel als een taart uitziet en het als een taart verkocht kan worden.
Mixtapes hebben tegenwoordig wel een nut. Waar vroeger de tracks die het album niet haalden in de prullenbak belandden (en dus waardeloos waren), worden ze nu op een mixtape gezet als “opwarmertje” voor het te releasen album en brengen ze dus nog geld in het laatje. Ik bespeur hier een flinke dosis commercialiteit die heel erg diep in de game is binnengedrongen. De naam mixtape verdient het echter niet.
Een ander nut van (voornamelijk de online) mixtape is het op een simpele manier, zonder het hele land af te moeten reizen of je spaarpot te legen om postzegels te kopen, verspreiden van muziek voor relatief onbekende artiesten. Waar vroeger nog demo’s moesten worden opgenomen en verspreid, is nu wederom de druk op de knop genoeg om jezelf aan de buitenwereld te laten horen. Maar de naam mixtape kan je aan zoiets niet verbinden.
Een groot nadeel van de tegenwoordige mixtape is dat de kwaliteit van de nummers niet 100% is wat de artiest kan. Het zijn vaak compilaties van prullenbak nummers om de naam van de artiest warm te houden bij het publiek. Triest maar waar. Er zullen om een album te maken dus veel meer tracks gemaakt moeten wordenn zodat er nog een mixtape kan worden uitgebracht als voorbode van de langspeler. De tracks op de “tape” worden veelal aan elkaar “gemixt” door geluiden tussen de nummers, zoals bijvoorbeeld de befaamde gunshots en de veelal irritante, schreeuwerige DJ’s.
Ok, om een lang verhaal kort te maken…mixtapes bestaan nog wel! Gelukkig. Meestal wel op CD, maar er zijn nog wel degelijk DJ’s die een heuse mixtape kunnen maken. Dus een echte taart met alle heerlijke ingrediënten die je vroeger al zo lekker vond. Mensen als DJ Premier (die zich ook mateloos ergert aan de nep tapes van tegenwoordig), Spinbad, Revolution en ook de oude garde Beatjunkies, X-Excutioners en andere turntablists doen nog wel degelijk moeite om de basistechnieken die op een mixtape thuishoren ook daadwerkelijk in hun tapes te verwerken. Mixen/blenden, scratchen en beatjugglen zijn de basisonderdelen die een echte mixtape vormen. Ok, een tape is het meestal niet maar deze term is zo ingeburgerd en het spreekt een stuk makkelijker uit als “CD”. Er zijn dus wel degelijk een flinke portie turntable skills voor nodig om een mixtape te maken en niet alleen een paar vingers om de magische “ctrl-c + ctrl-v” toetsencombinatie in te drukken. Het jammere is dat de traditionele mixtape ondergesneeuwd wordt door de vele compilaties, zodat mensen niet meer weten wat nu echt een mixtape is.
Dus denk voortaan bij het luisteren naar iets met de naam mixtape: is dit nou iemand die gewoon zijn trash tracks compilatie wil verkopen, een artiest die een aantal tracks naar buiten wil brengen of een heerlijke ouwerwetse mixtape? Zoekt en gij zult vinden!
