Met de ongekende populariteit de hiphop inmiddels in Nederland heeft, is het best verbazingwekkend hoe weinig hiphopfilms van eigen bodem er eigenlijk zijn. Regisseur Shady El-Hamus bracht daar afgelopen weekend met de premiere van De Libi wat verandering in. Een aanstekelijke komedie die bij vlagen een Amsterdams antwoord op La Haine geeft, het speelfilmdebuut van Hef levert, en ons leert wat de overeenkomst tussen hem en Sinterklaas is.
“Ewa!” Is het eerste woord dat we horen in De Libi. Het is Bilal, één van de drie hoofdpersonen, die zijn maat Gregg (ook wel Gregga genoemd) vanonder zijn balkon wakker probeert te schreeuwen. Dat die niet reageert is nauwelijks een probleem; Bilal klimt in de regenpijp, gaat via het balkon van de buurvrouw naar de slaapkamer van zijn maat, en bietst onderweg nog een sigaretje bij de dame die hij “de mooiste buurvrouw van Gregg” noemt.
Niet veel later draaien ze de Ferrari-sleutelhanger om in het 45km-voertuig waarmee ze naar school rijden, en pompen onderweg de nieuwste single van Hef op maximaal volume. Op school ontmoeten ze de derde hoofdpersoon, Kevin. Klasgenotes worden likkebaardend bewonderd, er wordt herrie in de klas getrapt, en er worden jointjes gerookt. Kortom, een reguliere schooldag voor iedereen die zich niet bijster in school interesseert.
Voor de kijker is de dynamiek van het trio al snel duidelijk in hoe ze met elkaar omgaan. Bilal is de lefgozer, de snelle prater die gelooft dat hij gaat ‘vliegen’, als zijn EP maar dropt. Kevin is een vriendelijke jongen met een gecompliceerde gezinssituatie die zich moeilijk een houding weet te geven, en Gregg is de slimste van het stel. Zijn moeder wil graag dat hij na dit jaar naar de Havo doorstroomt, maar hij worstelt met zijn loyaliteit aan Bilal, die wil dat hij zijn manager wordt.
Al die problemen spelen echter tegen de achtergrond van één directe issue die ze moeten tackelen: hoe komen we binnen bij het optreden van Hef vanavond in de Jimmy Woo? Bilal bluft dat hij er regelmatig komt tegen een meisje dat ouder is dan zij, maar zelf zijn ze nog te jong om naar binnen te gaan. Wat volgt is een dag in het leven van de drie, terwijl ze van hossel naar hossel gaan en in allerlei situaties verzeild raken, in hun queeste naar de enige logische oplossing: de gastenlijst.
Aanvaringen met politie, mislukte drugsdeals, een hipsterfeest vol junkies, een bezoekje aan de hoeren, opgelichte toeristen en van zelfvertrouwen blakende Amerikaanse dames passeren de revue, in scenes die niet allemaal even geslaagd zijn, maar het tempo er desalniettemin lekker inhouden. De film leunt daarbij vooral op het charisma van de hoofdrolspelers en de uitstekende chemie tussen hen, terwijl het drie vrienden een dag in hun leven volgt.
De vergelijking met de gitzwarte Franse klassieker La Haine dringt zich daarbij al snel op. Ook daarin volgen we drie jonge vrienden uit de periferie van een Europese hoofdstad gedurende een dag, met een bokswedstrijd als doel in plaats van een rapshow. Ook daarin komt een blowend, stuurloos trio in een scala aan situaties terecht. Maar waar La Haine vooral de uitzichtloosheid van hun situatie met flarden humor verlicht, voert hier de humor de boventoon, afgewisseld met flarden maatschappijkritiek.
Zo wordt Kevin op een gegeven moment opgepakt door de politie, en maakt hij zich ondanks zijn onschuld grote zorgen. De vriendelijke Amerikaanse in de cel snapt niet waarom; hij heeft immers niks gedaan dus staat vast in een paar uur weer buiten. Kevin vreest echter dat het uiterlijk dat hij aan zijn zijn Noord-Afrikaanse wortels dankt hem parten gaat spelen. De scene waarin hij uiteindelijk verhoord wordt kiest echter voor een luchtiger vervolg. De komische noot die de onbeholpen politieagenten verzorgen is geslaagd, maar ergens knaagt het dat het eerder aangesneden punt nooit daadwerkelijk behandeld wordt. Kevin komt er wat dat betreft sowieso een beetje bekaaid vanaf, want ook een verhaallijn over zijn zieke moeder loopt halverwege de film ineens dood, zonder ooit nog genoemd te worden.
Geslaagder is de scene waarin Bilal en Gregg door een samenloop van omstandigheden terechtkomen op een zich schijnbaar al dagenlang voortslepend feest in een puissant rijke buurt. Tussen de kakkers die snakken naar een nieuwe trip, of het verlengen van die waar ze al in zitten, vallen zij direct uit de toon. Als Gregg er ongemakkelijk van wordt en vertrekt, wordt hij in de voortuin door een oudere buurman aangesproken: “Wie ben jij? Jij hoort hier niet.” Het is zijn donkere huidskleur die argwaan wekt, terwijl binnen ongemerkt genoeg verdovende middelen rondgaan om een olifantenverblijf buiten westen te krijgen, en Gregg daar niks mee te maken heeft.
Na een reeks losjes verbonden scenes komt het met die gastenlijst wel goed. Bij de Jimmy Woo zelf aangekomen gaat het echter alsnog mis tussen de vrienden. Gregg realiseert zich dat zijn loyaliteit aan Bilal hem alleen maar in de problemen helpt, en hij eigenlijk best naar de Havo wil, terwijl Bilal zich verraden voelt en niet snapt waar de plotse frustratie vandaan komt. De jongens vechten voor de deur van de club, terwijl Kevin ondertussen al binnen is, en met zijn gaandeweg het verhaal gewonnen zelfvertrouwen een knappe klasgenote voor zich wint.
Uiteindelijk is het Hef zelf die opduikt bij de artiesteningang, en Bilal alsnog naar binnen helpt. “Ik had schijt aan Sinterklaas en jij ging zeker op schoot”, rapt hij in het veelvuldig voor de film gebruikte Code. Ironisch genoeg is het juist Hef zelf, die in De Libi dezelfde rol speelt als de Kerstman of Sinterklaas in een zoete decemberfilm; de mythische figuur rond wie alle uitwaaierende verhaallijnen weer samengeknoopt worden, en toch nog voor een happy end zorgt.
Natuurlijk verzoenen de vrienden zich uiteindelijk. Die voorspelbaarheid doet niks af aan hun karakterontwikkeling, en de uiterst vermakelijke route ernaartoe. Met een handvol minder komische detours, en een extra snufje maatschappijkritische peper, had die alleen wel nét een slag spannender kunnen zijn.
De Libi draait nu in een bioscoop in jouw buurt!
