“Als er 10.000 mensen zijn die op voorhand 10 euro op mijn rekening storten, dan maak ik die plaat binnen drie maanden. Prima!”
In 2002 hoorde ik Lange Frans voor het eerst rappen in de rapformatie D-Men op de verzamelaar Homegrown, waar D-Men met de track Snor en Flinterdunne Flensjes opstond. Wie me destijds had verteld dat Lange Frans ooit nog een zeer succesvolle carrière als artiest en BN’er zou hebben, had ik voor gek verklaard. Niets wees er toen namelijk op dat de rapper vanuit de underground door zou breken en later zo’n commercieel succes zou hebben. Toch gebeurde het. De nu 31-jarige Frans vertelde me dat hij op zijn 22e ervoor koos om met school te stoppen en voor de muziek te kiezen. En omdat hij wil leven van zijn muziek probeert hij die zo te maken dat hij deze aan een grote doelgroep aan kan bieden. Lange Frans: “Als je niet wil leven van je muziek kan je prima in de underground opereren, maar ik denk dat underground een genoodzaakte situatie is. Je probeert altijd van de underground naar boven te komen. Degenen die dat lukken, worden al gauw door de underground aangezien als commercieel. Nee, het is ons echt gelukt en jullie niet! Ik denk dat dat het verschil is. Maar goed, dat kan ik nu ook zo zeggen en andere mensen misschien niet. Dat klinkt misschien arrogant, maar zo zie ik het wel. Ik wil graag leven van mijn muziek, dus probeer ik mijn muziek zo te maken dat ik hem aan een grote doelgroep kan aanbieden.”
Geef hem eens ongelijk. Hoewel Lange Frans de laatste jaren in vrijwel elke show op radio en tv leek op te duiken en ontzettend veel corny en bedenkelijke tracks op zijn naam heeft staan, is hij wel hét ultieme voorbeeld van een rapper die het gelukt is een succesvolle muzikantencarrière op te bouwen. Van de Homegrown-lichting uit 2002 is hij samen met Opgezwolle en Pete Philly uiteindelijk het meest succesvol gebleken. Hoewel hij door een deel van de hiphopscene verguisd werd, heeft Lange Frans in de loop der jaren genoeg credibility opgebouwd met onder meer de drie mixtapes Straatremixes, freestylebattle SPITT in 2003 (waar hij in de Showcase de finale won van Tim Beumers), zijn twee 101Barz-sessies en diverse harde tracks zoals Testament, Neem Me Niet Kwalijk en de Sugacane-disstrack Stem Van De Straat. Ja, Lange Frans is een mc met het hart op de tong en is gewoon een goede rapper met een toffe flow en rake punchlines als het moet. Maar ja, daar is uiteindelijk te weinig brood mee te verdienen en dus koos Frans Frederiks Christiaans voor meer commerciële popsongs.
Pic door: Auke VanderHoek
Toch kon ik het niet laten om Lange Frans te vragen of hij ooit nog met een rauwe hiphopplaat op de proppen komt. Lange Frans: “Ik heb twee of drie beukers op het album gezet: Ben Mezelf en Waar Ben Je Dan?, dat zijn echt stampers. Kijk, als iedereen dat wil en we een petitie gaan doen en als ik er op voorhand 10.000 verkoop, dan wil ik hem maken, maar anders is het voor mij totaal niet interessant om te doen. Ik heb twee kinderen, een hypotheek en ik heb aan dat soort liedjes helemaal niks als ik het land inga. Dan maak ik er misschien één iemand blij mee en that’s it. Maar ik wil gewoon een zaal entertainen en daar heb ik een ander soort songs voor nodig. Ik vind het verschrikkelijk voor die mensen en ik hoop dat ik af en toe iets kan maken voor ze. Ik ga sowieso graag een paar keer per jaar naar 101Barz en ik doe elke week bij Giel Beelen een freestyle-achtig ding en als iemand mij vraagt om op een track te springen en ik voel die track, dan doe ik dat ook. Ik probeer die mensen wel te bedienen, maar ik kan er niet van eten. Als ik ervoor had gekozen om muziek als hobby te blijven houden en ik had mijn studie afgemaakt en een reguliere baan gehad waar ik van kon leven, dan had ik misschien alleen maar dat soort liedjes gemaakt. Maar ik heb zeer bewust op jonge leeftijd de keuze gemaakt dat ik wil leven van mijn muziek.”
En leven van zijn muziek kán Lange Frans. Boekte hij al grote successen met zijn voormalig kompaan Baas B, ook solo zal de rapper zijn slaatje slaan uit zijn eerste soloalbum en de liveshows die voor dit jaar op stapel staan. Op Levenslied (een albumtitel die bedacht is door Faberyayo) staan 16 tracks waarvan het merendeel commerciële pop in rapvorm is. Makkelijk in het gehoor liggende hits met gastbijdragen van Thé Lau, Marco Borsato, Jeroen van der Boom en Anita Meyer. Volledig gladgestreken popsongs die elke vorm van spanning ontberen. Daar tegenover staan dan weer sterke tracks als het beukende Waar Ben Je Dan? (met Michael Bryan), het nonchalante Bawler (met Kermit en Faberyayo) en het prachtige Interne Zaken, het mooiste, eerlijkste en persoonlijkste nummer dat Lange Frans ooit maakte (over een vriend die na een beroerte verlamd raakte).
Pic door: Auke VanderHoek
Eventuele kritiek van buitenaf dat Lange Frans eerst rauwe shit maakte en daarna overstapte op commerciële tracks pareert hij zelf al. Frans: “Terwijl ik rauwe tracks deed, heb ik ook een Zinloos gemaakt, een Moppie en Het Land Van… en dat ging hand in hand met die rauwe dingen. Mensen kunnen nooit zeggen: Frans maakte eerst rauwe dingen en toen ging hij ineens andere dingen maken. Dat is gewoon gelul van de bovenste plank. Ik heb altijd verschillende dingen gedaan en ik heb ook altijd voor mezelf gevonden dat het een het ander totaal niet hoeft uit te sluiten. Ik kan het alle twee, maar ik ben nu 31 jaar oud. Ik ben professioneel begonnen toen ik 22 was. Toen heb ik tegen mijn baas en vader gezegd: ‘Ik ga niet meer naar school en ik hoef ook niet meer te werken, want ik verdien genoeg geld met muziek en ik heb alles geleerd op de Vrije Universiteit wat ik wilde leren en ik vind zelf dat ik ben afgestudeerd, dus de groeten!’ Dat zijn bewuste keuzes geweest en die keuzes hebben bepaalde gevolgen. Daar ben ik nooit bang voor geweest. Voor mij is het juist de truc om een groot publiek aan te spreken. Ik denk dat het moeilijker is om een liedje te maken dat iedereen tof vindt dan alleen de 50.000 mensen te bedienen die voor die keiharde hiphop gaan. Nogmaals, als ze mij allemaal beloven dat ze op voorhand 10 euro overmaken op mijn rekening voor dat album, geen probleem! Als er 10.000 mensen zijn die 10 euro op mijn rekening storten, dan maak ik die plaat binnen drie maanden. Dat is prima! Want dan heb ik genoeg geld omgezet om die plaat daadwerkelijk te kunnen maken en dan verdien ik er ook nog wat aan. Geen enkel probleem, maar dat gebeurt niet. Dus gaat er geen plaat komen met 16 rauwe tracks. Bovendien, hoe vaak kan je zeggen dat jij de allerbeste bent, de grootste pik hebt en iedereen zijn moeder hebt geneukt? Voor mij is die koek ook een keer op. Ik ben begonnen toen ik een jaar of 15 was en ben nu 16 jaar muziek aan het maken. Die beginfase is een toffe fase om doorheen te gaan en dat moet ook, maar voor mij is het gewoon niet meer interessant. Het is voor mij interessanter om een song te maken waarvan ik denk: wow, hier zit veel meer emotie en iets van mezelf in. Ik denk dat je veel eerlijker bent als je echt een mooie song probeert te maken.”
Twee weken geleden was ik bij de cd-presentatie van Levenslied in Club Air (voorheen de iT). Vooraf rekende ik op een bescheiden releaseparty met circa 250 man publiek, maar het tegendeel bleek waar. Voor de show was flink uitgepakt en Club Air was stampvol met zeker 1000 man in de zaal. Muzikaal ondersteund door een strakke liveband liet Lange Frans zien dat hij een rasentertainer is die een breed publiek bereikt. Dat laatste was ook duidelijk te zien in Club Air waar Nederlanders, Surinamers, Molukkers, Marokkanen, BN’ers, sletjes en tokkies door elkaar stonden. Vrijwel alle tracks van Levenslied passeerden de revue tijdens een gevarieerde show waarin Lange Frans overtuigend de hoofdrol vervulde. Een behoorlijk blik aan gasten werd opengetrokken: Thé Lau, Jeroen van der Boom, Anita Meyer, JAH6 (Pieter Both), Glennis Grace, Michael Bryan, Zwarte Sjaak, Jayh, Kermit en Faberyayo vergezelden de rapper, terwijl alleen Borsato en Trijntje Oosterhuis verstek lieten gaan.
Pic door: Auke VanderHoek
Lange Frans bewijst op Levenslied dat hij een soort volksrapper is geworden die net zo makkelijk op sentimentele wijze de trots van het vaderschap verwoordt (Hallo) en het leven bespreekt (Het Leven, Interne Zaken), als over de liefde rapt (Alles, Diep) of over een soort reggae-achtige beat (Nergens Goed Voor). Maar hij schakelt ook moeiteloos over van rauwe bragging & boasting-tracks als Waar Ben Je Dan? en hits (Zing Voor Me, Een Nieuwe Dag, Why Tell Me Why) naar corny tracks zoals Alle Vrouwen en het platvloerse boerenlullennummer Beloofd Is Beloofd, dat klinkt alsof Frans aan het musiceren is met Normaal, Jovink en Mannenkoor Karrespoor tegelijk. Levenslied staat vol hits en potentiële hits die de hitlijsten gaan bestormen. En dat is óók wat waard. Voor Frans zelf is het letterlijk en figuurlijk héél wat waard.
Lange Frans over mijn opmerking dat Levenslied een albumtitel is die ook Hazes had kunnen bedenken: “Ja, ik denk ook dat de rapper de nieuwe volkszanger is. Als je de groei ziet die hiphop de afgelopen 15 jaar heeft meegemaakt … Toen ik op de middelbare school zat, was hiphop een subcultuur, maar hiphop is nu overal. Hiphop is nu popmuziek. Het is op de radio, we zitten bij Koffietijd en de hiphopstijl is doorgedrongen tot in de fashioncultuur, tot in de H&M. We zijn geen vreemde eend meer, we zijn nu gewoon part of everyday life. In Nederland is het echt een miljoenenindustrie aan het worden en in Amerika is het een miljardenindustrie. Hiphopacts worden groter op festivals, de radiofrequentie is hoog. Gers Pardoel heeft bijvoorbeeld de bestverkopende single van het afgelopen jaar gemaakt. Die heeft meer singles verkocht dan Borsato en Glennis Grace samen. Ik vind het hartstikke leuk voor die anderen, maar het mag wel eens gezegd worden. Ze hebben ons ook jarenlang een beetje klein willen houden en ik denk dat dit onze zoete wraak is en dat die nog heel lang gaat duren ook. We groeien constant.”
2012 zou wel eens hét jaar kunnen worden van Lange Frans, die de hiphopfase zelf ontgroeid is en het breder trekt, maar wel beseft waar hij vandaan komt. Of zoals hij zelf rapt in Testament (2007). “Als battles euro waren dan stond ik voor je neus / Om in 16 uit te leggen, deze gozer is een kneus / Maar ik kan niet terug naar SPITT, niet na zoveel hits / Toch zit het zo snor dat het motherfucking baard zit.” Het zit dus wel snor met De Lange.
