Anno 2024 is het wellicht moeilijk voor te stellen dat er ooit een tijd was dat Kanye West géén controversieel figuur was binnen de popcultuur én erbuiten. Twintig jaar geleden was Mr. West gewoon een producer die het probeerde te maken als rapper, in de hoop zichzelf te bewijzen. Hij voelde de noodzaak om een reputatie voor zichzelf als uitvoerend artiest, naast zijn accolades als producer. Die ambitieuze houding dient als achtergrond voor West’s debuutalbum The College Dropout. Het resultaat van vijf jaar werk en een statement dat rap voor altijd veranderde.
Voor Kanye West was de titel van het album een beschrijving van een fragment uit zijn leven. Hij was in 1997 gestopt met studeren en had sindsdien het grootste deel van zijn tijd besteed aan het produceren van hiphopbeats. Gestimuleerd door zijn liefde voor soulmuziek uit de jaren zestig en zeventig, was zijn productie grotendeels gebaseerd op samples uit die tijd. Zijn muzikaliteit en artistieke energie leverden hem productiemogelijkheden op bij Jay-Z’s Roc-A-Fella Records. This Can Be Life van Jay-Z’s The Dynasty: Roc La Familia wordt nog altijd beschouwd als de beat die hem op de kaart zette.
Dat is een van de hoofdlijnen in het verhaal van de autobiografische afsluiter van de plaat, getiteld Last Call. De track was niet alleen een groot succes voor hem persoonlijk, maar bracht hem ook de aandacht van de industrie. Zijn stijl van produceren, met de kenmerkende omhooggepitchte toonhoogte van diverse soulsamples, werd bekend als chipmunk-soul. Die benadering van het maken van beats vormde de basis van veel van Kanye’s vroege hits.
Hij landde al snel met productie-credits op grote singles en albums; wereldhit ’03 Bonnie & Clyde, Stand Up van Ludacris en Guess Who’s Back van Scarface. Het vroege succes dat hij ermee oogste, werd kort maar hevig onderbroken door een bijna fataal auto-ongeluk. Zijn kaak raakte daarbij verbrijzeld. Na diverse operaties kon hij het niet laten om toch weer te focussen op het verbeteren van zijn rapskills. Tijdens de opnames van The College Dropout putte hij uit die traumatische ervaring. Dat vermengde hij met zijn opgekropte frustratie over de labelgenoten bij Roc-A-Fella, die die zijn besluit om te gaan rappen afkeurden. Kanye? Die moet zich bezighouden met de beats.
Het zette hem aan tot het maken van Through The Wire, de vroege single die diende als portaal naar zijn psyche. Zelfbewust, zelfreflectief en niet bang om zijn persoonlijke worstelingen en onzekerheden kwam hij binnen, rappend door de hechtingen die zijn mond letterlijk niet konden snoeern. En waar Through The Wire uitblinkt in introspectie, belichten de overige singles de andere aspecten van Kanye’s kunstenaarschap. Slow Jamz toonde aan dat hij een feestje kon bouwen, terwijl Jesus Walks en All Falls Down krachtige boodschappen betrof en zijn gevoel voor bangers én soul in de schijnwerpers hebben gezet. Ze maakten de weg vrij voor de release van een album dat de blauwdruk van zijn carrière zou vormen.
De iconische cover, waarvoor hij als beer poseerde op een bankje, landde op 10 februari 2004 in de winkels. Omdat er al maanden van tevoren flinke delen van de LP waren uitgelekt, besloot Kanye om het album volledig te herzien. Hij veranderde de tracklist herhaaldelijk, iets dat hij later in zijn carrière als marketingtool zou gaan gebruiken. Achteraf gezien was de leak een zegen. De uiteindelijke versie van The College Dropout biedt een holistische visie en een samenhangende plaat die zijn uitgesproken stem weerspiegelt. Natuurlijk komt de brutale Kanye die we vandaag de dag kennen op het album terug. Maar zijn persoonlijkheid is op zijn debuut vele malen humoristischer, nederiger en zelfbewuster dan in zijn latere werk.
Hoewel dat waarschijnlijk een bijvangst is van Kanye’s lagere status in de hiphopgemeenschap op dat moment, is het toch een stem die vandaag de dag verfrissend klinkt. En hoewel de muzikalteit op dat punt nog niet helemaal geperfectioneerd was – hence de drukke productie onder Jay-Z’s couplet in Never Let Me Down – hielp zijn vermogen om ideeën via muziek uit te drukken met verbazingwekkende aandacht voor detail hem te onderscheiden.
De opschepperij van gangsters contrasteert met de realiteit van het stadsleven in introtrack We Don’t Care. Het is en slimme manier om de sociaal bewuste boodschappen van het album te introduceren zonder al te open te zijn. Hij heeft een escapistisch verlangen terwijl hij een ondankbaar baantje in de detailhandel heeft en werpt een satirische blik op de onrealistische maatschappelijke verwachtingen waarmee vrouwen te maken hebben.
Zo blijkt Kanye een man van de balans. De serieuze noten worden gebroken met skits en contrastrerende geluiden. Regelmatig klinken er weelderige soundscapes die worden afgewisseld met pure soul. En ook intern; we krijgen meerdere kanten van Ye te horen, die slim balanceert tussen zelfspot en opschepperij. Een zin als “She got a light-skinned friend look like Michael Jackson / Got a dark-skinned friend look like Michael Jackson” laat zien dat hij geestig uit de hoek kan komen. Breathe In Breathe Out bevat zowel kritiek op brag ’n boast-rap als een omarming van egoïsme. Het fascineert daardoor constant. Voeg daarbij een extreem pakkende hook van Ludacris en zelfs de non-singles van The College Dropout zijn hard.
Het album eindigt met het bijna 13 minuten durende Last Call, waarschijnlijk de meest intieme track van The College Dropout. Het is een typisch Kanye talks about Kanye-nummer, op een beat die hij aanvankelijk maakte voor Jay-Z. Hij liet het opnieuw inspelen door sessiemuzikanten. Het resultaat gebruikte hij voor zijn eigen verhaal als Mr. Roc-A-Fella, een titel die gewoonlijk was voorbehouden aan Jay-Z. Na vijf minuten gevuld met rap, bevat de tweede helft van het nummer het verhaal van West’s opkomst als rapper. Hij laat de luisteraar achter met een soort thesis: een laatste boodschap die de hele LP samenbindt. Stippel je eigen pad uit en volg je passie. Zélfs als dat betekent dat je moet stoppen met studeren om een muzikale carrière na te jagen.
The College Dropout heeft in de afgelopen twee decennia een gewaardeerde plaats verworven in de moderne popmuziek. Zoals vele klassiekers van weleer komt het album regelmatig terug in de schijnwerpers, zelfs temidden van de enorme hoeveelheid nieuwe muziek die iedere dag wordt uitgebracht. Nummers als Jesus Walks, Through The Wire en Slow Jamz komen regelmatig voorbij in klassieke Ye-conversaties. Zijn debuut blijft moderne rap beïnvloeden, vooral vanwege zijn openheid en zelfbewustzijn. Hij mocht dan later enigszins vervreemden van het publiek; op The College Dropout hoorden we Kanye de lagen van zichzelf afpellen in een wereld vol massale hitmakers. Een debuut vol persoonlijke verhalen en momenten van zelfbewustzijn, waarop zijn innerlijke worstelingen net zo duidelijk naar voren komen als zijn triomfen.
Hoewel hij tegen de tijd van de release ervan al bekendstond als een doorgewinterd producer, vestigde The College Dropout Kanye West als de meest prominente rapper-producer van de jaren ’00. Uiteindelijk bleek het slechts een proloog voor de talloze muzikale barrières die hij in zijn carrière nog zou afbreken. Zoals hij zegt op zijn debuutsingle, was West van plan om “muziek te maken die vuur is, mijn ziel door de draad spuwen.” Op The College Dropout deed hij precies dát.
Stream:
