“Nee, dit is geen album net zoals de laatste negen, kritiek kan ik ontvangen en ik kan er ook goed tegen.”
Men zou de kalm gebrachte zinsnede uit de eerste rhyme van Zwangere Guy op Pourriture Noble kunnen opvatten als een brag; pocherij van de bovenste plank. De omvangrijke carrière van de meester van Brussel is inmiddels tien platen diep. Maar het album dat hij maakte met Lander Gyselinck en diens jazzband is nou eenmaal iets anders dan men van hem gewend is. Het is een natuurlijke samensmelting van hun werelden. En hoewel ze allebei duidelijk een stempel drukken, is er geen label op te plakken.
Pourriture Noble lijkt opgenomen in een rokerige kelder. Met zo’n uit het plafond hangende microfoon naar beneden, en een kruisje op de vloer op de plek waar de vocalist het best plaats kan nemen. Instrumenten in alle hoeken. Een flinterdun stoflaagje op de drumvellen. Een veilige plek om elkaar te ontmoeten in een donkere wereld waarin lockdowns de dienst lijken uit te maken. Op BRUTXXL beschrijft Guy op harde beats hoe zijn wereld eruitzag in die tijd; kil, stil en geen pogoënde menigte voor zich. Pourriture Noble lijkt in die zin op een vervolg erop. De zachtgolvende instrumentatie dwingt hem echter niet om zich heen te kijken, maar naar binnen.
Van zijn eerdere werk weten we dat Gorik overweg kan met moddervette funk, maar werken met drummer/producer Lander Gyselinck– bekend van STUFF., Beraadgeslagen en Lander & Adriaan – is andere koek. Swingende funk kan plots ontsporen in een productie vol dreiging. Het personeel dat daarvoor verantwoordelijk is: Adriaan van de Velde zorgt voor de keys. De blazerspartijen worden verzorgd door Mark Turner, Cedric De Lat. Dries Laheye, Anneleen Boehme en Lennart Heyndels zorgen voor de bas. Ook de Nederlandse toetsenist Niels Broos inspireerde Guy om nieuwe dingen te proberen met zijn stem. En zo zijn er nog tal van (internationale) muzikanten die meespeelden op Pourriture Noble.
Volgens Gyselinck was het een ontmoeting die in de sterren geschreven stond. En die ontmoeting jazz, hiphop, jazzy hiphop of jazzhop noemen ging überhaupt niet gebeuren, viel er daar te lezen. Beide muzikanten wilden uit hun comfort zone, het experiment het resultaat laten zijn. Dat moet je kunnen, zeker in een wereld waarop rauwheid vaak weggepolijst wordt. In muziekstudio’s, op social media; er wordt veelal op safe gespeeld, het beste laten zien en clean geklonken.
Hoe anders is dat op Pourriture Noble, dat ‘edele rotting’ betekent – het proces waarin de schimmel botrytis cinerea de druif ontmoet. Op liedjes die constant veranderen van ritme en instrumentatie is ruimte voor twijfel, sentiment en verdriet. Niet weten waar de wereld heen beweegt, terug willen naar de dagen van een kleine Gorik en tranen om een gebroken hart. Ze biggelen letterlijk in de microfoon in de finale van Verlies. Toch spreekt Zwangere zichzelf moed in. “Wijzig soms eens van richting, voordat ge aanknalt tegen de muur, 160 in het uur / geef niet te snel op, steek soms een tand bij / laat zien wat ge doet, en wat ge doet, dat doet ge goed.”
Het zijn rauwe emoties, over muziek die niet recht hoeft te zijn. Ze vloeien als opgeknipte gedachtestromen, die continu door zijn hoofd lijken te flitsen. Sommige van de nummers worden zowel muzikaal als vocaal pittiger naarmate ze vorderen. Maar vaak genoeg staat ook de kleine breekbaarheid centraal. SLIJK is een prachtig, ingetogen nummer waarop Guy haast fluister-rapt. Zodra het woodblock-ritme wegvalt brengt hij zelfs een meanderende melodie aan in zijn krakende voordracht. Sleutelwoord is ‘soms’. Voor het laatste couplet haalt hij een ander rijmtrucje uit; daarin verandert het beginwoord van de zinnen steeds, maar blijft het rijmen. Na ieder woord volgt een klein hersenspinsel over die term (tijd, wijk, strijk en uiteraard het woord uit de titel) inclusief een korte beschouwing erop. Daarin zit dan ook weer veel binnenrijm. Op zulke momenten matchen de inhoud, techniek en uitvoering op niveau; A+.
Lander en zijn band laten op in zulke nummers de ruimte voor Papa ZG’s gevoelens, maar regelmatig waaiert de jazz uitbundig. Er wordt gespeeld met uitdagende toonladders en melodieën worden benadrukt door expressieve solo’s. Regelmatig nemen ze het niet zo nauw met geijkte paden en gedane songstructuren. Weg lijken de kaders. Het mag losjes, zoals in Gootstad, waarin Guy een spoken word-stuk voordraagt over een verdwaalde muzikant in een troebele omgeving; zichzelf. Met uitgerekte zinnen, maar ook interessante alliteraties waar hij zelf trots op moet zijn:
Vooraleer van alles vlekkeloos verliep, verloor mijn vrijheid van wraak
Versmacht in een vicieuze vaart vond ik verdriet als vluchtgezel
En vocht ik mij vrij van het verleden
Verdwaald, verward, toch verzekerd van veel
In vuur en vlam, door al uw gezever en toneel
Vechten en wroeten met vuisten en voeten
En vragen en vloeken, toch het juiste bedoelen…
Als je het weefsel van de tijd uit elkaar pulkt en opnieuw aan elkaar zou naaien, kom je wellicht in het rijk van Pourriture Noble; een tijd- en genreoverstijgend album van LG en ZG. Hoewel de werelden waarin ze afzonderlijk van elkaar opereren dicht bij elkaar liggen – hiphop is überhaupt schatplichtig aan jazz, en daardoor nauw verwant – voelt dit album als een botsing die uitmondt in een warme omhelzing. Elk deuntje neemt je mee naar een nieuwe plek en bouwt mee aan het avontuur dat Lander en Gorik schetsen. Het resultaat is een rijk, opwindend, soms duizelingwekkend maar vaak betoverend experiment.
Op 4 december staan Zwangere Guy & Lander Gyselinck met hun tour in de Tolhuistuin te Amsterdam. Tickets zijn hier verkrijgbaar. Het album streamen doe je hieronder:
