Ja, ‘UTOPIA’ werkt écht beter als de bladeren zijn gevallen

Zijn grootste album tot nu toe, ASTROWORLD, is een van de weinige rapprojecten waarvan alle songs ruim meer dan honderdmiljoen streams (!) hebben op Spotify. Na de release ervan had Travis Scott makkelijk kunnen kiezen om het geluid van dat album mee te nemen naar 2023. Om het vervolgens te kopiëren en te updaten en het UTOPIA te dopen. In plaats daarvan schotelde hij zijn fans afgelopen zomer het moeilijkst te verteren album uit zijn catalogus voor. Aangezien de herfst aanbreekt hebben we de plaat nog eens opgezet. Wat blijkt: de muziek past beter het huidige jaargetijde beter dan middenin het feestelijke festivalseizoen.

De jaren nadat hij ASTROWORLD, een album vol virals als SICKO MODE, BUTTERFLY EFFECT en 5% TINT had uitgebracht, vormden een bewogen periode voor Travis Scott. Artistiek gezien, maar ook persoonlijk. Hij zette de artiesten van zijn label in de schijnwerpers met het album JACKBOYS en deed een succesvolle reeks featurings bij anderen. Metro Boomin, Drake en Future om er een paar te noemen. Zijn vaderschap werd een groter en belangrijker onderdeel in zijn leven. En dat terwijl hij gestaag uitgroeide tot een van de meest gevierde artiesten ter wereld. En dan waren er nog de tragische gebeurtenissen op zijn eigen ASTROWORLD Festival, die resulteerden in een van de grootste verdrukkingsrampen op evenementen van deze tijd.

Niet gebonden aan de dansvloer of de moshpit

Bedenktijd was er dus genoeg, om te bepalen welke muzikale richting hij op zou gaan met UTOPIA, dat hij al sinds 2020 aan het teasen was. Hij besloot in ieder geval om meer open te zijn over de ups en downs in zijn leven. Daaronder klinkt een dystopische soundtrack, maar liefst 52 beat-wisselingen en vele flarden van experiment. Travis heeft ideeën te over, maar zijn meer introspectieve pen is zijn belangrijkste wapen. MY EYES is bijvoorbeeld te vergelijken met 90210 van zijn eerste major-album RODEO. Ze zijn beide bedoeld om boven het typische anthem uit te stijgen. Ze stellen Scott in staat zijn kunstenaarschap te verkennen zonder gebonden te zijn aan de normen van de dansvloer of de moshpit. Hoe gaat het met de man voor wiens ogen een tragedie afspeelde? En hoe gaat diezelfde man om met een scheiding die plaatsvond voor het publieke oog?

De stem van Justin Vernon is tot in de hel geautotuned. Travis Scott klinkt nog overstemder dan normaal. Naar beiden klinken majestueus op de dromerige en meeslepende productie. De beatswitch die volgt op de drie zinnen die Sampha toevoegt – Scott is van de details! – is eveneens magisch. Het brengt de track letterlijk in een stroomversnelling. De gedachten van Travis lijken op hol te slaan in wellicht zijn beste rapcouplet ooit. “Emboldened by the bliss, I was sworn in by the kiss”, is een van zijn beste zinnen. Op deze plaat, maar tevens uit zijn carrière. Openlijk vertelt hij hoe wanhopig hij zou willen dat hij terug in de tijd kon gaan om de fans te redden van de dood tijdens die wilde show op zijn eigen festival. De luisteraar hoort pure focus, die hem in staat brengt om perfect te beschrijven hoeveel de afgelopen jaren op hem hebben gewogen.

Look in my eyes, tell me a tale
Do you see the road that’s matchin’ my soul?
Look, tell me the stats whenever the smoke clear out of my face
Am I picture-perfect, or do I look fried?
All of that green and yellow, that drip from your eyes is tellin’
Tell you demise, I went to my side
To push back the ceilin’, and push back the feelings, I had to decide
I replay them nights, and right by my side all I see is a sea of people that ride wit’ me
If they just knew what Scotty would do to jump off the stage and save him a child’

De donkere, rauwe en psychedelische soundscape bestaat uit een verscheidenheid aan geluiden die zijn discografie van vóór deze plaat vrijwel samenvatten. Dat levert somds een aantal vreemde en experimentele avonturen op. GOD’S COUNTRY en SIRENS leunen richting RODEO. I KNOW grijpt een beetje terug naar de pop-rap van Birds In The Trap Sing McKnight. Het levert een onsamenhangende reis op, waarbij Travis drastisch afwisselt tussen stijlen en nummers. Maar het laat in ieder geval zien dat hij zijn grenzen als kunstenaar verlegt. Het bevordert het concept van een utopie. Een plek waar je letterlijk alles kunt doen wat je wilt, een plek die dus voor ieder individu anders is.

Balanceren

Travis gebruikt zijn UTOPIA als plek om hardop te ventileren over hoe familiaire relaties kunnen botsen met snel verkregen roem. Hij beschrijft de valkuilen van een wereldster, zijn verlangen om weer kind te zijn en de liefde die hij heeft te geven aan fans, familie en simpelweg iedereen die naar hem wil luisteren. Scott probeert zijn eigen utopische wereld te creëren tussen de deurgden en ondeugden die hem naar dit punt in zijn leven hebben geleid. Hij balanceert zijn hedonistische en opschepperige charisma met persoonlijke hoop en ambities. En kijkt daarbij vooral uit naar de betere dagen in de toekomst.

Geweldige gastoptredens zijn er ook. Van usual suspects als Drake en Future, maar de meest onverwachte featurings blinken het meest uit. Beyoncé’s rap en zang-combinatie op DELRESTO is fijn, net als die van SZA op het atmosferische TELEKINESIS. Ook sick: het geweldige optreden van Teezo Touchdown in de tweede helft van MODERN JAM. En moeten we het nog hebben over wat voor een parel van een track Travis met Westside Gunn en James Blake heeft gemaakt? De vele donkere, korte soundscapes kennen echter ook een keerzijde; K-POP was al een draak van een single, maar valt met zijn verschillende latin-ritmes hier helemaal buiten de boot. En ook Robb49 voegt precies niets van waarde toe en sleept Travis mee in pure nietszeggendheid.

Doorbreken van een standaard

Gelukkig bewijst de gastheer zelf dat trap als genre nog lang niet is uitgespeeld. Waar de rekbaarheid van het genre nog weleens in twijfel wordt getrokken, bewijst hij dat er door een meeslepende laag toe te voegen nog altijd nieuw terrein te verkennen valt. Dat ‘ie in de bomvolle festivalzomer dropte is wellicht een gemiste kans. De blikkerige en soms hergebruikte, industriële sound leent zich namelijk perfect voor de donkere dagen. Voeten-op-tafel-regen-tegen-het-raam-rap.

Travis heeft zichzelf creatief uitgedaagd en weigert zich te beperken tot het geluid dat hij met zijn vorige drie albums populair maakte. Conformeren aan wat door de massa normaal gevonden worden wordt laat hij achterwege. Nadat onder meer Lil Yachty en Post Malone linksaf sloegen met een nieuwe sound, gaat ook Travis Scott tegen de gebaande paden in. Met UTOPIA doorbreekt een van de grootste rappers van zijn generatie de standaard van commercieel succes.

We mogen van SONY maar liefst drie speciale UTOPIA merch & sound-pakketten weggeven. Check onze Instagram-post horend bij dit artikel en doe mee met de actie! Stream het album hieronder.

Geplaatst door bowie op 18 oktober 2023