Tyler, The Creator’s IGOR: op reis door de fases van een moeizame relatie

“Don’t go into this expecting a rap album”, schreef Tyler, The Creator in een statement op de vooravond van de release van IGOR, zijn vijfde studioalbum. Met Flower Boy bereidde hij ons al voor op het feit dat hij de horror-rap uit zijn Odd Future-dagen definitief achter zich had gelaten. Laten we er dan ook maar van genieten zoals het volgens hem bedoeld is: luisteren van voor tot achter, zonder skips, zonder tv aan, zonder op de telefoon te kijken, zonder af te dwalen in een gesprek. Als je het nieuwe album op die manier benadert, kom je erachter dat dit zijn puurste werk tot nu toe is.

Tyler, The Creator heeft altijd al gezegd dat hij geen rapper wilde zijn. Hij is dan ook verre van een traditionele mc. Hij liet het afgelopen decennium de creativiteit vloeien waar hij vond dat het nodig was; in het ontwerpen van merchandise, het tekenen van albumhoezen, filmscripts schrijven, fashiondeals sluiten… de muziek was geen einddoel maar een middel. Om grenzen te verleggen en zijn eigen interesses uit te breiden. Zijn vorige album was haast perfect; met rijkere arrangementen, fijne grooves en meer boodschap in minder woorden wist Tyler zich op Flower Boy (2017) beter te focussen dan op al het werk van ervoor.

Met IGOR borduurt hij daar fijn op voort. Zijn diepe en donkere stemgeluid, waaraan hij zelf een hekel lijkt te hebben, pitcht Tyler vaak vakkundig een octaafje omhoog. De focus ligt meer dan ooit op sonische textuur, in plaats van songstructuur. Zoemende baslijnen, twinkelende pianoakkoorden en uit de lucht vallende synthesizers zorgen voor een heerlijk zomers briesje. Daardoor lijkt de muziek wellicht luchtig, maar dat is het allesbehalve.

Ja, Tyler rapt minder dan ooit tevoren. En wanneer hij het wél doet, dompelt hij zijn stem in allerlei digitale effecten. De vocalen vallen zo harmonieus samen met de arrangementen. Klinken die als een rommelige brei? Dan krijgt zijn stem een overstuurd gevoel mee. Klinken de arrangementen luchtig? Dan worden zijn vocalen helemaal naar achterin de productie getrokken. Daardoor klinkt eigenlijk geen één nummer als iets dat wellicht een single zou kunnen zijn en zijn zelfs de vele grote gastartiesten zijn moeilijk te herkennen.

Het album vangt aan met een tot een halve minuut gerekt akkoord, dat zorgt voor een opbouwende spanning. De drumsectie die invalt geeft uiteindelijk lucht, waardoor het akkoordenschema in een hypnotiserende kan veranderen. Tyler is er bijna niet op te horen, maar het samenspel tussen zangeres Kali Uchis en Lil Uzi Vert is ronduit geweldig. Dit is hoe fijn je een album ingezogen kunt worden.

De verhaallijn in IGOR is een intrigerende. Tyler schiet binnen veertig minuten door allerlei sferen, die verschillende fases in een moeizame relatie beschrijven. Van pure liefde, via obsessie en verlatingsangst naar twijfel en verdriet. Op I THINK bijvoorbeeld, geeft hij een inkijkje in zijn kwetsbaarheden, voordat het nummer culmineert in een ultieme dansbare funkjam. De hulp van tegenspeelster Solange is eveneens subliem, en wie het kleine en tedere pianospel aan het einde niet kan waarderen is waarschijnlijk van steen gemaakt.

Tyler laat zijn oog voor detail ermee spreken, en dat doet hij eigenlijk het hele album lang. Als uitvoerend artiest én als producer. Zo is A BOY IS A GUN gebouwd rond een vocal-sample uit hetzelfde nummer als waaruit Kanye West vijf jaar geleden Bound 2 creëerde. Diezelfde Kanye speelt een paar minuten later een gastrol in het kabbelende PUPPET, waarin de artiesten zich totaal obsessief aanbieden aan hun onmogelijke liefdes. Daarin is de gastheer het meest creatief:

I wanna talk
I wanna call you and talk
I wanna walk to your front door and knock
After I stop my vehicle
Drive to your city ‘cause we live an hour apart
Land at your driveway and put it in park
Then do the third line of this verse

De hoop die Tyler dan nog heeft op een liefdevolle uitkomst is tevergeefs. Het album eindigt dan ook met een gebroken hart. IGOR is een breakup-album, maar wordt nergens zoet of corny. Tyler, The Creator neemt je mee door een tumultueuze tijd, waarin hij probeert vast te klampen aan de hoop om zijn geliefde terug te krijgen. Het gebrek aan een oplossing aan het einde maakt het geheel nog krachtiger. Dat prominente gasten als Frank Ocean, Pharrell Williams, A$AP Rocky en Kanye West hem steunen in zijn liefdesverdriet is sympathiek, maar uiteindelijk moet hij zichzelf helpen. Dat doet Tyler in ieder geval heel erg goed, want IGOR toont hem in optima forma.

Geplaatst door bowie op 21 mei 2019