Op 16 september werd de dagtentoonstelling 'Hiphop Essentials' in het Koninklijk Instituut voor de Tropen (K.I.T.) te Amsterdam gehouden.
Hiphop kent, zoals we weten, vele verschijningsvormen waaronder rap/poetry, (break)dancing, DJ’ing en (graffity) kunst en mag in het jaar 2008 haar 25-jarig bestaan in de Lage Landen en zelfs in de rest van de wereld vieren! Een dergelijke expositie verplicht zich hierdoor een totaalbeeld te geven van hiphop en al haar facetten… De organisatie geeft op haar website dan ook aan apetrots te zijn op het unieke karakter van dit all-round evenement dat menig hiphopliefhebber op de hoogte moet brengen van de geschiedenis van deze subcultuur. Het is alleen onduidelijk of het nou over hiphop in Nederland zal gaan, of in haar globale totaliteit.
Het programma belooft een veelkleurig evenement, dat voor het eerst in een officieel instituut zal plaatsvinden en wel in de centrale hal van het gebouw! De keuze van deze ruimte roept vraagtekens op: ervaring heeft uitgewezen dat de galm van deze enorme hal het geluid nadelig kan beïnvloeden. Dit vermoeden blijkt achteraf juist te zijn.
Het schema is strak, er is vier uur voor ongeveer negen acts. Dus de optredens beginnen op tijd en sluiten nauw op elkaar aan. Het blijkt al snel dat de ruimte waar de optredens worden gehouden zich hier niet voor leent. De zaal is vergelijkbaar met een kathedraal en heeft ook de zelfde akoestiek. Wat tot gevolg heeft dat wanneer er meer dan 15 meter van het podium afgestaan wordt, er alleen nog maar onverstaanbaar wordt geschreeuwd.
GMB deelt vandaag het podium met Concrete, die afgelopen donderdag zijn cd release had. Het is nog vrij rustig in de zaal en het beetje publiek wat er staat is nog maar weinig bekend met beide mannen en is dus moeizaam in beweging te krijgen.
Met maar een pauze van vijf minuten is het de beurt aan Tim (Beumers) om het publiek te rocken, Tim zijn stem is hard genoeg om de problemen met de akoestiek redelijk te verbloemen. Helaas komt hij met een weinig energieke show en de gesprekken tussen de nummers door komen niet aan bij het publiek.
Fata Morgana heeft er zin in en opent enthousiast met Slangen van een laatst uitgekomen mixtape. De technische problemen als het wegvallen van de beat bij Staande Ovatie en het blijven hangen van een ander stukje beat, mag de pret niet drukken. De mannen doen hun show rustig op zijn zondags en zo ver mogelijk verstaanbaar. Het is ondertussen ook al een stuk drukker geworden en het publiek begint ook al wat meer te bewegen.
Winne, die toch al niet bekend staat om zijn sterke live shows, heeft wat meer moeite met de akoestiek en wordt compleet onverstaanbaar. Desondanks voelde het publiek het wel en ging goed los.
Salah Edin heeft voor ramadan zijn teksten aangepast en de scheldwoorden vervangen voor netter taalgebruik. Met beelden op de achtergrond van optredens over de hele wereld van hem samen met Cilvaringz waar het wel los gaat, moet Salah het hier met een stuk rustiger publiek doen. Het gaat pas weer echt los tijdens de show van Jiggy Djé. Ondanks dat hier het geluid verre van goed is, kennen mensen zijn nummers goed en worden deze ook enthousiast meegedaan.
Dan is het tijd voor Phat Kat die ondanks dat het zijn Europese toer is voor zijn laatste album Carte Blanche, meer aanvoelt als een opener voor Slum Village. Het geluid is een stuk beter, waarschijnlijk door een zelf meegebrachte geluidsman. Het is een show die terug grijpt naar eerder werk en veel van het laatste album. En er is natuurlijk een eerbetoon aan J Dilla. Wanneer op Cold Steel Elzhi het podium op komt om mee te doen, is daar ook mee de brug naar Slum Village gelegd.
Slum Village komt sterk alleen de bekende nummers als Fall in Love, Ez Up, Raise it Up en Selfish worden zo nonchalant ingezet dat het steeds pas laat overkomt bij het publiek dat het die nummers zijn. Maar toch heeft het publiek het zeer zeker naar zijn zin. Helaas blijft het nummer the Look of Love ook in de toegift buiten beschouwing.
De expo die door middel van flyers, posters door de stad, en informatie op de website is bekendgemaakt, was nogal karig te noemen. Feitelijk was je er ‘zo doorheen’. Enkele wat oudere bezoekers vonden het jammer dat er geen of nauwelijks aandacht besteed werd aan hiphop in het buitenland. In Afrika, Azië, feitelijk over de hele wereld is er bijvoorbeeld een enorme scene jarenlang zeer actief bezig. Zo was er geen enkele begeleidende tekst bij die paar foto’s van de populaire Tanzaniaanse hiphopgroep X Plastaz, over bijvoorbeeld hun enorme invloed op de vele jongeren daar.
Medewerkers van Nederland’s enige echte multiculturele zender (Mtnl) noemden het ontbreken van deze informatie dan ook een gemiste kans voor (van alle instituten binnen Nederland!) het K.I.T.
Ook vroegen enkele aanwezigen zich hardop af of hoofdorganisator SJA (Stedelijk Jongerenwerk Amsterdam) wel de geschikte partij is geweest om een dergelijk evenement op te zetten… Ondanks de goede bedoelingen ontbrak er een hoop informatie over de ontstaansgeschiedenis van op zijn minst de Nederlandse hiphopcultuur.
Vanuit (break)dance kringen was er kritiek op de veel te grote nadruk van het onderdeel rap en veel te weinig op de andere elementen van hiphop. De vele b-boys en b-girls die Nederland telt, waren dan ook niet officieel vertegenwoordigd. Een begeleidend schrijven bij enkele foto’s vermeldde met enkele zinnen dat er begin jaren tachtig de formatie ‘Alex & The City Crew’ furore maakte met een breakdanceshow in binnen en buitenland. Bij het volgende schrijfsel zitten we opeens in 1986…
Philippe ‘Soultrotter’ Rachid, b-boy en een van de exposanten die videomateriaal ter beschikking stelde: “Ik vind het goed en belangrijk dat deze gebeurtenis plaatsvindt in het tropenmuseum, want zo wordt hiphop serieus neergezet en geaccepteerd door de buitenwereld. Ook is het goed dat jongeren die anders nooit een museum bezoeken hier toch aanwezig zijn. Het enige nadeel vind ik dat de nadruk ligt op rap-optredens en dat het b-boying niet live vertegenwoordigd is, da’s jammer.”
Zo was het bijna opvallend te noemen dat er geen bekende DJ’s, aanwezig waren. Pioniers als DJ All Star Fresh of Orlando Voorn, beiden tegenwoordig zeer actief in de dance-scene, zouden de geschikte personen geweest zijn om een zeer belangrijk hiphoponderdeel, turntablism en de daarbij gangbare technieken, nader toe te lichten en te demonstreren.
De met veel tamtam aangekondigde graffiti expo bleek beperkt tot enkele ‘pieces’. Werk van ‘Oldskool’ grootheden als die van het Amsterdamse collectief U.S.A. (United Street Artists met o.a. Niels ‘Shoe’ Meuleman, Boris ‘Delta’ Tellegen & Jasper ‘Jaz’ Krabbé ) had hier absoluut moeten hangen.
Het ontbreken van een niet minder belangrijk element van hiphop namelijk het zijn van een instrument voor jongeren wereldwijd om maatschappelijke kwesties aan de kaak te stellen, in de vorm van een lezing en/of forumdiscussie voor de zeker geïnteresseerde aanwezigen, is misschien inderdaad een ‘gemiste kans’ te noemen.
De vele (jongere) bezoekers spraken niettemin over een aangename middag waar zij hun sterren live performend hebben kunnen bewonderen. De ruimte voor het podium was dan ook constant bevolkt met meeswingende en rappende liefhebbers die, ondanks het vervormde geluid, toch zichtbaar van de optredens genoten. Het is dan ook een zeer positieve ontwikkeling te noemen dat het K.I.T. (in navolging van de Stadsschouwburg Amsterdam) haar deuren openzet voor de hiphopsubcultuur.
In 2008 is het, zoals gezegd, 25 jaar geleden dat hiphop vaste grond onder de voeten kreeg in Europa en in de rest van de wereld. Een kans om niet voorbij te laten gaan…
Fixtures:
Hoogtepunt: Slum Village
Dieptepunt: Exposities en geluid
Bier: 2,00 en lauw
Food: redelijk tot goed
Wc: gratis
Garderobe: kluisjes voor 0,50
Merchandise: niet gezien
Fotograferen: toegestaan
Geluid: zeer slecht en galmend
Bezoekers: 300 (lekker druk dus)
Damage: 7,50 of gratis met museum jaarkaart
Cijfer: optredens: 7, expo: 5,5
