Toen we Esko drie jaar geleden spraken, zette hij een spreekwoordelijke kroon op zijn carrière als producer. Het eigen debuutalbum vernoemde hij naar zijn toen al beroemde producer tag: Beats By Esko. Nu is hij terug met de opvolger ervan. En in tegenstelling tot zijn debuutalbum, is zijn stem op Feniks wél veelvuldig te horen. Met een goede reden.
Er kwamen zowat iedere week singles uit van mc’s waarvoor hij achter de knoppen had gezeten. Zware trapanthems als Ma3lish, Le7nesh en clubhits als Hey Meisje en HUTS; een bizarre reeks van toptracks verscheen er in korte tijd van zijn hand. Maar het produceren werd een ‘moetje’. De producer uit Almere begon geforceerd aan beats die moesten uitgroeien tot hits in plaats van te doen wat zijn hart hem ingaf. En dat was niet het enige; Esko bleek nog helemaal niet klaar voor het grote succes.
De afgelopen jaren leefde hij namelijk buiten de schijnwerpers. Terwijl zijn nummers de miljoenen streams aantikten, kwam hij terecht in een burn-out. Daarnaast had hij paranoïde gedachten, liep zijn relatie op de klippen en raakte hij vrienden kwijt die zijn vertrouwen beschadigden. Hij vond een manier om het te verwerken; door zijn verhaal op te schrijven en te rappen op de beats van voornamelijk Thez en Gubes. Het resultaat is Feniks, een album waarop hij terugkeert naar zijn eerste muzikale passie: rappen.
Wie zijn eerste muzikale stappen kent, weet dat achter de microfoon staan niet nieuw is voor Esko. Maar was het voorheen voornamelijk stoerdoenerij (“Boss je gezicht met m’n saxofoon / of ik doe het met m’n elleboog!”, rapte hij ooit in een 101 Barz-sessie), klinkt er nu een uit een dal opkrabbelend man. De ‘Jongen van Bodem’, waarnaar hij ook een single vernoemde, speelt de hoofdrol in het verhaal van Feniks. De jonge jongen die niets had, maar wilde grinden voor alles.
“Ik zit nog vast in die race, ik heb geen tijdsbesef”, zingt hij in het refrein van zijn samenwerking met Cor. Het is een nummer dat gaat over hoe snel het leven gaat als je plotseling bekend wordt als muzikant. Het is moeilijk om vriendschappen en liefdesrelaties te onderhouden wanneer het succes je overvalt. Verderop, in Bodemrap, praat Esko rechtstreeks tot de mensen op de plek waar hij vandaan komt. “Je staat nog steeds daar op de block, je bent niet wijs geworden / ik heb van niets iets gemaakt, dat zijn feiten, jongen.” En een paar bars later: “Mij zie je niet breken als het lastig wordt / ik kom uit een hel / dit is eentje die je laat beseffen dat je het moet doen voor jezelf.”
Esko vertelt dus zijn eigen verhaal, en hoopt hoorbaar dat mensen in hetzelfde schuitje er zich aan op kunnen trekken. De muzikale ondergrond is passend. Begeleiding van een sample uit het oeuvre van IAMNOBODI (“When you need someone to talk to, you can come to me”), ver naar achteren gedrukte drums in Laatste SMS en een op twee manieren perfect gepitchte vocal-sample in Breng Me Terug, waarin hij verlangt naar zijn kindertijd. Ook op de pianotonen in Definitief haalt hij herinneringen op aan zijn vroegere optimisme en naïviteit. Het is een prachtige samenwerking met Fresku en Glennis Grace. Laatstgenoemde in het refrein: “Ik moet nu koud zijn, helaas.”
Wie denkt dat het enkel treurnis is op Feniks, komt echter bedrogen uit. In ouderwetse rapmodus gaan kan Esko namelijk nog altijd. Dure designerkleding kopen kan hij zonder naar de prijskaartjes te kijken (Flamboyant) en tegelijkertijd spaart hij voor een huis op het platteland (Wat Is Wat). Het is echter geen vorm van luxe, maar een trofee, al die mooie spullen. Het gaat de gebeurtenissen uit het verleden nooit kunnen vervagen. De emoties liggen altijd op de loer. Zelfs in de outrotrack, een snoeiharde rapplaat, zijn de onzekerheid en twijfel nooit ver weg: “Je moet denken aan jezelf, maar wie zegt je dat?”
Esko rende zichzelf voorbij, maar beseft nu dat de visie van wijlen Nipsey Hussle werkt. In deze industrie moet je niet sprinten, maar moet je een marathon zien vol te houden. Hij is er, met hulp van zijn ‘day ones’ en zichzelf, bovenop gekomen. Hij deelt zijn twijfels, zijn onzekerheden en zijn littekens. De pijn ervan is mogelijkerwijs een houvast voor iedereen die dat gebruiken kan. Een comeback-plaat om in te lijsten.
Stream:
