Jaarlijstjes: can’t live with ‘em, can’t live without ‘em. Wat zijn die gouden tips, die dingen die je op de één of andere manier gemist hebt? Of wil je juist weten of jouw favoriete publicatie net zo denkt over die plaat waar niemand omheen kon? En ben je het überhaupt eens met welke plaat dat dan is? Maar we weten ook dat we één website zijn in een eindeloze zee van jaarlijsten, en dus houden we het overzichtelijk voor je. Net zoals we in het verleden al deden, delen we tien verrassende awards uit die het jaar in één keer samenvatten. Van feature, video en possecut van het jaar, tot hét hiphop-album van 2021. Let’s go!
Het ene hiphopicoon nodigt het andere uit. En wat een kippenvel liep er over de armen, tijdens de eerste luistersessie van het nieuwste album van Nas. Op King’s Disease II sloeg hij voor het eerst sinds If I Ruled The World weer de handen ineen met Ms. Lauryn Hill. Die bewijst op haar beurt waarom die ‘Ms.’ tegenwoordig aan haar artiestennaam moet worden toegevoegd.
Ze rapt over de staat van rap anno 2021, en zet wat men over haar schrijft in de media lijnrecht tegenover haar realiteit. We kunnen er heel veel woorden aan vuil maken, maar beter dan de tweet van auteur Shea Serrano kunnen we het niet omschrijven: “Lauryn Hill showed up to the Nas album ready to remind everyone there’s a crown on her head.”
Honorable mentions: Ella John op ‘Dresscode Kerkhof‘ van SKAV & Dooks, AJ Tracey op ‘Jimmy Jimmy‘ van Gorillaz en laten we, omdat Sticks ons op onze vergeetachtigheid wees, ook het couplet van André3000 op Life Of The Party niet onbenoemd laten.
Twee jaar na Psychodrama, zijn goed ontvangen album, keerde Dave dit jaar terug met de opvolger. Op de tracklist van We’re All Alone In This Together prijkten de namen van Stormzy, Snoh Aalegra en James Blake, wat de hype al deed vergroten. Maar de grootste verrassing komt wanneer men de plaat aanzet en blijkt dat In The Fire een possecut is. De gastartiesten staan niet op de hoes vermeld.
Achtereenvolgens droppen vaste rappartner Fredo, nieuwkomer Meekz en grime OG’s Ghetts en Giggs in hun typische flows hun coupletten, om het laatste couplet aan de gastheer over te laten. Raps over gunshots die een hoger geluid produceren dan Mariah Carey (Fredo), een verbastering van een beroemde quote van Muhammad Ali (Giggs) en uiteraard een voetbalreferentie door Dave. Jakub ‘Kuba’ Błaszczykowski wordt deze keer in zijn lyrics verwerkt. Ondertussen verandert de beat heel subtiel bij elke verse. Dit is hoe je een possecut dropt, rappers.
Honorable mentions: alles met vier rappers of meer erop dat uit het Krauw Konnekt kamp kwam
Introvert gaat over de innerlijke onrust van UK-zangeres en spitter Little Simz, die door angst, uitputting en chaos navigeert om innerlijke vrede te vinden. De track is te vinden op Sometimes I Might Be Introvert, de uitstekende opvolger van het ook al ijzersterke Grey Area. De video, geregisseerd door Salomon Ligthelm, is hypnotiserend. Superlatieven te weinig als je de woorden krachtig, mooi gewelddadig (dat kan écht) en harmonieus hebt genoemd. Het weerspiegelt onberispelijk Simz’ zoektocht naar rust en veiligheid, tussen de vlammen van een wereld die affikt voor haar ogen. Shots van dansers, afgewisseld met archiefbeelden van protesten en politiegeweld, schilderijen en een choreografie gefilmd in het Natural History Museum, laten wat al een powersong op zich is nóg sterker worden.
Er is ontzettend veel te vertellen over het geweldige, intens persoonlijke album dat Evidence dit jaar uitbracht. We spraken er al uitgebreid met hem over, en kunnen je best met argumenten overladen over deze keus. Maar lees dit gewoon effe. Als je hierna nog twijfelt over wat de verse van het jaar is, heb je waarschijnlijk een boel te ontleren.
I had a close homie tell me,
“Don’t write my life and write some happy shit”
Like, what keeps me up at night is average
Like, you don’t need to make it personal
I took it personal, The words been irreversible
Just spun it back, thought to myself “How dumb is that?”
Like, everything that comes to me ain’t from my raps
Like what I cook up ain’t that coke to crack
Tailor made suit, the coat I copped ain’t off a rack
I’m Mr. Mom to anybody that’s been keeping up
I stay busy or the demons’ll be creeping up
My world is undone, my son’ll soon be asking questions
Been rehearsing for the day I say, “Your Mama’s In Heaven”
Hold the tears back, for you I shift my whole life
And grind till the gear’s flat
I hope you hear that
“Our existence is the elephant in the room of every boardroom” zegt dichter en welzijnswerker Ayinde Cartman op Stiff Arm, de derde track op het derde album van zijn stadgenoot Mick Jenkins. De rapper uit Chicago wil verschillende ongemakken die mensen doorgaans liever omzeilen bespreekbaar maken. Hij doet dat over melancholische beats met lofi tinten, waarbij de één klinkt als een warme kop thee onder een wollen deken en de ander juist als een grauwe herfstdag waarbij je je capuchon optrekt tegen de regen.
Wat alle tracks gemeen hebben is dat Jenkins de onderwerpen, van maatschappelijke issues tot de relatie met zijn vader, vanuit een intiem perspectief beschrijft. Dat komt tot uiting in de prachtige illustratie geschilderd door Ferrari Sheppard die de hoes siert en een heel andere zegswijze uitbeeldt: the monkey on my back, oftewel de zorgen die je draagt. “De visie op mijn muziek die hij met me deelde door artikelen en conversaties is altijd aardig scherp geweest. Nu is één van zijn schilderijen een raam naar mijn verhaal”, verklaarde Jenkins op Instagram. Werp er een blik in, je krijgt er geen spijt van.
Hij stond samen met 50 Cent aan de wieg van G-Unit. Met de gepolijste clubsound van die groep groeide een hele generatie op. De eerste tien jaar van dit millennium was Lloyd Banks niet weg te slaan van de radio. Stunt 101, Poppin’ Them Thangs en Beamer, Benz Or Bentley werken na de huidige pandemie ongetwijfeld nog als rode lappen op een stier. Maar tussen die grote hits door bleef hij ook altijd ‘Mixtape Banks’ of PLK (Punchline King); een kille rapper die simpelweg met complexe bars de honger van zijn publiek wilde stillen.
Hij komt terug in een tijd waarin boombap weer op waarde wordt geschat. Met featurings van Roc Marciano, Freddie Gibbs en Benny The Butcher. Achter de knoppen staan eigenlijk geen bekende figuren. Jammer? Ja. Was het per sé nodig om bekendere producers (The Alchemist en Daringer bijvorobeeld) aan te laten schuiven? Eigenlijk niet. De beats zijn allemaal van een hoog niveau. En waar ieder ander met een tracklist van achttien nummers wellicht luisteraars zou afschrikken, komt ‘Lazy Lloyd’ ermee weg. COTI is zijn eerste full length in meer dan een decennium. Natuurlijk wil hij bewijzen dat hij het nog in zich heeft. Dat doet hij met speels gemak. Talloze meedogenloze rijmschema’s, waarover de punches zorgvuldig zijn verdeeld; Banks houdt het tempo continu hoog.
Honorable mentions: L’Orange – The World Is Still Chaos But I Feel Better, Skyzoo – All The Brilliant Things
Mach-Hommy zet zijn donkere stem vaak in voor gruizige, monotone raps die perfect passen op het prettig soort stoffige beats dat hij uitkiest. Kaytranada gaat echter niet in die comfort zone zitten en draait juist 180 graden de andere kant op. Een drumpatroon dat tegelijk ingehouden klinkt en uitnodigt tot dansen, geeft het ritme aan voor de keyboards. Die leveren het type melodie dat onmiskenbaar uit de koker van de Haïtiaans-Canadese producer komt, ondersteunt door de warme synthesizers waar hij ook al patent op heeft.
De swing van de beat geeft de rapper een subtiel duwtje waardoor hij zijn stem ineens veel veelzijdiger inzet dan we doorgaans van hem gewend zijn. Stukken zang, melodieuze flows vol tempowisselingen en up-tempo verses in zowel Engels als Haïtiaans-Creools, Mach-Hommy blijkt ook dát allemaal nog te kunnen. Kaytranada en Mach-Hommy zijn een match made in heaven Haïti. Wie moeten we betalen voor een heel project van deze twee?
Honorable mentions: De andere twee tracks op Kaytranada’s EP Intimidated.
Van die punchlines die een matige woordgrap of een dad joke zover oprekken dat je niet weet of je erom moet lachen of je eraan moet ergeren; rappers die zulke struggle bars droppen opereren op het scherpst van de snede. Neem nou deze bars van Drake’s ‘Knife Talk’: “I heard Papi outside / And he got the double-R droppy outside / Checked the weather and it’s gettin’ real oppy outside” De reach om dit rijmend te krijgen is enorm, maar het wordt met zo’n enorme dosis zelfvertrouwen gerapt dat je er ondanks je betere instincten tóch om moet lachen. Het etaleert in één zin dat Drake zichzelf niet al te serieus neemt als rapper, maar wel serieus het vak van rappen beheerst. Deze valt dus aan de goede kant van de scheidslijn.
Kanye zijn verwijzing naar Milwaukee Bucks-forward Giannis Antetokounmpo daarentegen? Ugh. Ye’s ode aan de Japanse modeontwerper Junya Watanabe is al niet bepaald een uitblinker op het wisselvallige DONDA, en deze ‘punchline’ stuitert via de backboard terug het veld in, recht in de religieuze rapper zijn gezicht. Duidelijk een gevalletje van wat er gebeurt als je je in de studio met ja-knikkers omringt, en je half gefreestylede demo’s die nooit het daglicht hadden mogen zien niet meer kan onderscheiden van je échte parels.
Buiten het feit dat de twee een optreden gaven dat nergens op leek (serieus, als je met zijn tweeën bent en dan nog steeds ruim de helft van je raps enkel van de tape laat komen, blijf dan gewoon thuis. Is het nou echt zo raar om te verwachten dat er in een rap optreden daadwerkelijk gerapt wordt?) was het ook nog eens een parade van smakeloosheid. Buiten een uiterst matig rapper is Tory Lanez namelijk ook nog eens de man die ervan verdacht wordt Megan Thee Stallion in haar voet geschoten te hebben onder de woorden ‘dance, bitch‘.
Zijn gastoptreden leek een regelrechte provocatie naar haar, aangezien het gepland stond op hetzelfde podium waar Megan meteen daarvoor opgetreden had. Tel daar nog eens bij op dat DaBaby ook nog eens aan een bizarre tirade over homo’s en AIDS-patiënten begon middenin zijn optreden, en je snapt ineens waarom hij schoenen en waterflessen naar zijn hoofd geslingerd kreeg. Hij verwoordde in de dagen erna meermaals iets dat voor excuses door moest gaan, maar maakte als een soort rappende Basil Fawlty de situatie alleen maar erger en erger (pro-tip: huur een publicist in).
Oh, en Megan Thee Stallion bewees tijdens Rolling Loud trouwens, tussen al het twerken samen met een peloton aan danseressen door, haar verses wél live te kunnen spitten. En wel met een vuur waar onze oren nog van nagloeien. Eindstand: Megan 10, Tory Lanez 0, DaBaby -12.
Wegens creatief te ver uiteenlopende ideeën beëindigden Mach-Hommy en Westside Gunn eerder hun samenwerking. Allebei deden sindsdien grootste dingen in en voor de hiphopcultuur. In 2021 kruisten hun wegen weer, tot groot genoegen van fans en muziekcritici. Onder de supervisie van Westside Gunn, die al meermaals bewees een uitstekend oor voor passende muziek te hebben, maakte Hommy zijn meest complete werk tot nu toe.
De beats knallen, maar op een ietwat vreemde en bijzondere manier. Afwijkende drumpatronen, verknipte gospel-kreunen omgezet in stoffige voice-loops en stukjes sitar vormen de begeleiding onder Mach’s losse rap-zangcombinatie die klinkt alsof Mos Def trouwt met Wyclef Jean. Hij zingt Engels en Creools, in een bariton die zowel resonerend, emotioneel en monotoon kan zijn. Die switches zijn cool, maar hij is nóg toffer als ‘ie rapt.
Honorable mentions: Madlib – Sound Ancestors, Evidence – Unlearning Vol. 1
