Waarom Pietju Bell twee stappen vooruit, en één stap terug deed

Het is een stralend zonnige dag op een terras in Eindhoven, als Pietju Bell aanschuift en rustig een ijsthee bestelt. Zo knallend van energie als zijn flows op een stage uitkomen, zo kalm is hij als hij over zijn plaat spreekt. Toch kostte het proces achter Als ’t Maar Lukt flink meer tijd dan hij in eerste instantie dacht ervoor nodig te hebben. “Kleine hobbeltjes” bleven zich opstapelen, “Maar we zijn er.”

Hij zegt het met een mate van tevredenheid die verdiend is, want Pietju had ook voor de makkelijkste route kunnen kiezen en een plaat kunnen maken met tien trapbangers erop. Op Als ’t Maar Lukt bewijst hij echter een rapper te zijn die niet blind vaart op bewezen succesformules. Het is daardoor een diverse plaat geworden waarin humor, rauwe raps -en jawel!- straatanthems elkaar afwisselen, zonder aan samenhang in te leveren. De culminatie van een lange, lange route.

Die begon lang geleden al met de hechte samenwerking tussen hem en een aantal andere Eindhovense rappers. “Dat was gewoon van vroeger al, van een paar jaar terug. Gewoon chillen”, vertelt Pietju. “Het was eerder het idee dat ik liedjes zou gaan maken met hen, maar ik moest een paar keer effe weg. Daardoor konden we niet opnemen.” Degene die zijn doorbraaksingle Als Je Wist Dan Je Weet kennen, weten dat hij met “effe weg” geen rondje naar de Appie Heijn bedoelt. “Als je niet weet, is ook geen probleem”, zo klinkt het refrein in de track die hij over zijn vrijlating maakte. “Doe maar gewoon als de rest, vul die shit maar voor jezelf in.”

“Twee jaar terug was echt het moment dat ik terug ben gekomen om nooit meer… je weet toch? En toen kwam die 101.” Een sessie bij Rotjoch die zijn leven veranderen zou, en hij op aanjagen van Teemong opnam. “Zonder die jongen was er geen Boerenjongens. Hij kwam vanuit het niets: ‘over twee weken heb je een 101Barz.’” Toen een paar weken later ook de clip van Als Je Wist Dan Je Weet uitkwam, was de Nederlandse hiphop een straatanthem rijker. Een nummer dat zich richt tot mensen die weten hoe het is om met spijt te leven, en een hoofdstuk definitief af te willen sluiten.

Verdere details over wat daaraan vooraf ging zijn wat hem betreft niet nodig. Het lijkt tekenend te zijn voor Pietju, die gedane zaken liever laat voor wat ze zijn. Ook wanneer hij spreekt over de mastering van zijn album bijvoorbeeld: “Toen ik hem aankondigde was de plaat nog niet gemasterd. Het lag eerst bij iemand anders, maar ik mistte net iets.” De naam van degene die de afgekeurde mastering deed, houdt hij bewust voor zich; Pietju zul je niet iemand voor de bus zien gooien om zijn eigen straat schoon te vegen.

Dat geldt ook voor zijn breuk met Woenzelaar, met wie hij het duo Boerenjongens vormde. Na een legendarische festivaltour samen met Braz, Fresku, Mocromaniac en Killer Kamal zouden zij in 2017 het podium gaan killen van Paradiso. Die kroon op een grootste zomer bleek in september onverwachts een andere vorm aan te nemen: Pietju stond solo in Paradiso, Woenzelaar tekende niet veel later bij Van Klasse. “Geen ruzie of beef”, liet Lieke de Boer destijds namens het management weten, “het lukte de jongens niet om op één lijn te komen. Dat heb je wel eens.”

“Rappers hadden allemaal ruzie op internet. Dan ben je effe poppin’, snel een singletje erop. Hopen dat ‘ie viraal gaat.”

“Dat is tussen ons onderling”, zegt Pietju vastbesloten over de oorzaak van de breuk. “Het was een leuke tijd. Maar het is beter om nu op de toekomst te focussen. Voor ons allebei.” Het enige dat hij er verder over kwijt wil: “Het is gewoon jammer. Écht jammer.” Toch draagt zijn plaat wel degelijk hun gedeelde naam op de cover, en represent hij de term ook met regelmaat nog in zijn tracks. Wie zijn Boerenjongens nu? “Die jongens: Sam, Kono”, zegt hij wijzend op twee vrienden die een paar tafeltjes van ons op hetzelfde terras zitten. “Dat was altijd al, maar die jongens waren nog niet volop bezig met muziek.”

Dat dat in zijn kielzog inmiddels veranderd is, blijkt uit de drie features die Kono op de plaat heeft. Één daarvan is op het voor Pietju’s doen opvallend ingetogen klinkende Klapper, met een al even opvallende videoclip. Daarin zien we Pietju, na de spraakmakende video bij Kamal’s Hier, opnieuw zijn acteerskills flexen. Ditmaal in de rol van wandelend modern hiphop-cliché Lil Dotan.

“Soms moet je jezelf opofferen om een boodschap duidelijk te maken”, zegt hij over die verschijning. “Het personage van de clip moest gespeeld worden. We kwamen uit bij Dotan [die eerder dit jaar ontmaskerd werd als degene achter een aantal gefingeerde Dotan fan-accounts -HIJS], maar het ging eigenlijk om iemand zoals hij, die zijn fans probeert te kopen. Lil Dotan vonden we wel een goede naam; zo is het gaan rollen.”

Buiten het manipuleren van social media, neemt hij als Lil Dotan ook een aantal voor hiphop specifiekere marketingtrucs op de hak, zoals het dissen van een willekeurige populaire rapper, om zelf op hun naam te kunnen teren. “Rappers hadden allemaal ruzie op internet. Dan ben je effe poppin’, snel een singletje erop. Hopen dat ‘ie viraal gaat.”

Hij moet zelf niks van die tactieken hebben, maar bewees de effectiviteit ervan wel met het stof dat de disses aan het adres van Bizzey en Boef (die volledig in on the joke waren) op deden waaien. Zelfs in zijn directe omgeving had niet iedereen direct door dat het om een typetje ging. “Veel mensen belden mij op: ‘Wa’s met jou? Gaat het wel goed? Heb je tatoeage in je gezicht?’”, zegt Pietju lachend. “Ik zei ‘doe ’s normaal, maat.’”

Na de release van Klapper was de boodschap alsnog voor iedereen onontkoombaar. Sowieso hecht Pietju veel waarde aan de boodschap in zijn tracks, en kent zijn plaat er vele, vaak vanuit een sterke emotie en met die gedreven, harde flow waar hij inmiddels om bekendstaat. Monnie Takkies gaat over misleid patsergedrag, Gelukzoekers relativeert op luchtige toon het debat over immigranten (“Ook Geertje moet gaan zoeken / Naar een nieuwe kapper of een hoedje”) en 1 Stap Terug pleit voor het belang van een adempauze. “Karma is een bitch die kan zorgen dat je leven in één keer switcht”, rapt hij daarop. “Wat heb je aan je geld als je in je graf ligt? / Ik ga je eerlijk zeggen, 10 keer niks.”

Het is de track die hem het meeste moeite kostte om op te nemen, maar die ook een sleuteltrack in de plaat blijkt te zijn. “Die was eerst op een andere beat. Ik vond die niet passen bij de boodschap. Het was leuk voor op festivals, maar voor de boodschap die ik daarmee wilde brengen had ik echt een rustigere beat nodig.” De track kreeg een nieuw refrein, en alle vocals werden opnieuw getaped. De les “Ben gefocust op je bestemming, soms moet je terug in je versnelling” die hij daarin laat horen, leerde hij zelf in de aanloop naar de release toe.

“Het heeft een aantal vertragingen opgelopen”, vertelt hij over Als ’t Maar Lukt, dat in februari al aangekondigd werd. “Ik had een tijdje rust nodig.” Zijn carrière raakte sinds het succes van Als Je Wist Dan Je Weet in een stroomversnelling, met alle bijbehorende verplichtingen, waardoor hij de balans in zijn leven kwijt dreigde te raken: “Tijd voor jezelf nemen, wanneer je dat nodig hebt. Dat is echt belangrijk. Dat moet ik nog zien te vinden, wanneer daar de juiste momenten voor zijn.”

En nu, een half jaar na de aankondiging, is Als ’t Maar Lukt dan eindelijk te vinden op alle streamingplatformen. “Ik ben wel een perfectionist, daar heeft het ook aan gelegen”, blikt Pietju terug. “Ik hoop dat het het wachten waard is.”

Afgelopen weekend kon je n.a.v. ditzelfde gesprek een artikel in het Eindhovens Dagblad lezen. Dit is de B-kant van dat verhaal.

Geplaatst door Jaap van der Doelen op 13 augustus 2018