De grootste man van de nieuwe generatie grime rappers, tegenover degene die algemeen als grondlegger van de scene gezien wordt. Een grime war wordt niet veel groter dan wat er sinds deze week speelt tussen Stormzy en Wiley, maar waar komt de strijdlust van deze twee iconen van het genre eigenlijk vandaan? Dit is het verhaal achter de huidige opleving van grime, gevoelens van purisme en ‘Crackhead Ed’.
Wiley is een purist. De Godfather van grime leverde de hoekstenen van het genre, en zag met lede ogen aan hoe een paar jaar nadat het populair werd, het verwaterde. De oversteek naar de mainstream was voor grime artiesten in het Engeland van zo’n vijftien jaar geleden praktisch onmogelijk. Het rauwe geluid uit de underground dat op Londense piratenstations te horen was, kon maar geen voet aan de grond krijgen in de rest van muziekindustrie. Het was vernieuwend, het was spannend, maar het was niet welkom op de toen nog stukken machtigere radio en TV.
Om toch munt te slaan uit de naam die ze opgebouwd hadden in die underground, besloten sommige artiesten om electro en funky house te omarmen. Het geluid van de Spaanse zon waaide ineens door de Londense straten, maar die raakten er hun eigenheid wel deels mee kwijt. “Mensen vergeten dat je lang niks kon verdienen met grime. Ik moest allerlei shit doen, en focussen op wat er betaalde”, schrijft Wiley in zijn autobiografie Eskiboy, over zijn eigen bijdrage aan die periode. “Als je dat als ‘selling out’ beschouwd, is dat wat ik deed. Het is wat moest gebeuren. Wearing My Rolex heeft me een hoop geld opgeleverd. Ik heb meer met dat ene nummer verdiend dan ik jarenlang met grime deed.”
Dat Wiley het in dezelfde adem als dat hij het een hoogtepunt noemt, omschrijft als een min of meer noodzakelijk kwaad, geeft wel aan wat hij er muzikaal van vindt. Grime maakt sinds de grote doorbraak van Skepta echter een renaissance door, juist door een terugkeer naar het oudere, rauwe geluid. Zelfs Dizzee Rascal, de man die ooit het vlotst naar een pop-vorm van grime overstapte, keerde in 2017 met zijn album Raskit gevoelsmatig terug naar de ends. En hoewel de piratenstations daar al lang geleden opgerold zijn, zijn ook de clashes tussen MC’s die er te horen waren terug.
Grime is anno 2020 groter dan ooit. En daarmee is er ook een nieuwe generatie aan talent naast veteranen als Kano, Lethal Bizzle, Skepta, D Double E en Wiley. Grime rappers die met hun geluid opgegroeid zijn, en daar nu zelf ook invulling aan geven. Mannen als Stormzy bijvoorbeeld. In 2015 bracht hij een video getiteld Shut Up uit waarin hij op de klassieke instrumental van Ruff Sqwad’s Functions on the Low onder meer de zin “Mention my name in your tweets / Oi rudeboy, shut up” spitte. Dat zou gericht zijn aan Wiley’s broer Cadell, waarmee het wellicht al broeit tussen de mannen sinds de doorbraak van Big Michael.
Wiley is nooit bang geweest voor het clashen met andere rappers, en geniet zelfs van de sport. Hij doet het met een speels genoegen, waarbij de bars over en weer ondanks dreigingen van geweld niet al te letterlijk genomen moeten worden. Vorig jaar nog, gingen war dubs over en weer tussen hem en Skepta, de man waarmee hij nota bene samen in de crew genaamd Boy Better Know zit. In de toon tussen hem en Stormzy klinkt echter nauwelijks nog een knipoog door, en barsten de tracks inmiddels van het venijn. En dat heeft alles te maken met …Ed Sheeran?
De rossige Brit met zijn akoestische gitaar is altijd al een groot liefhebber van grime geweest, en stak dat niet onder stoelen of banken. Stormzy leverde dan ook een graag een verse voor een remix van diens hit Shape Of You, en later werkten zij samen aan Take Me Back To London. Op Stormzy’s nieuwste album Heavy is the Head, is Sheeran opnieuw te horen, ditmaal samen met met Burna Boy op de track Own It.
Die tracks zijn stuk voor stuk doorns in het oog van Wiley, die in dergelijke samenwerkingen opnieuw een verbastering van het genre ontstaan ziet. Volgens hem is Sheeran een ‘culture vulture’ die enkel een slaatje uit de populariteit van grime wil slaan. Grime is eindelijk in de positie om geen compromissen meer te hoeven sluiten, en moet dat in zijn ogen dan ook vooral niet doen. De twee steggelen er meermaals over op social media, maar sluiten hun geschillen uiteindelijk steeds respectvol naar elkaar af.
Sterker nog, op Heavy is the Head eert Stormzy de grondlegger van grime zelfs in de track Wiley Flow. Tegen het einde van 2019 ontvlamt echter alsnog de frustratie tussen de twee. Wiley heeft het op social media opnieuw over ‘Crackhead Ed’ die volgens hem niks in de grime-scene te zoeken heeft. Hij besluit Wiley Flow als onderhands compliment op te vatten, en lanceert zijn openingssalvo richting de man die zich tot koning van de grime gekroond heeft: Eediyat Skengman is op 5 januari een feit.
Stormzy heeft maar een dag nodig om een antwoord inclusief video klaar te hebben. Op Disappointed neemt hij geen gas terug: “Wiley’s a prick, ‘cause he love talk shit / Then he sobers up and then begs it / I’m so big that the only thing bigger than me last year was Brexit”. Wiley reageert verheugd op het feit dat hij serieuze tegenstand krijgt, maar bekritiseert zijn opponent wel om het feit dat hij het op een UK drill beat doet. “If I see your mum down Croydon market / I’m gonna rip that weave off her head, dead” belooft zijn antwoord Eediyat Skengman 2.
Stormzy is niet onder de indruk van grappen over zijn moeder, maar maakt niet nog een keer de vergissing om voor de volgende war dub geen grime-beat te pakken. Op Still Disappointed gaan alle registers open over een klassieke instrumental uit 2005; die van Kano’s Mic Check 1-2. “Oi Wiley, you shoulda been the one to guide us / But since you wanna diss my mum so much / Let’s talk about why you moved your mum to Cyprus”, rapt de #problem. Om verderop Wiley nog maar eens aan te wrijven dat hij graag oorlog voert op platen, maar liever ervan wegloopt in de straten: “But her son got caught in a war / One day there’s dons at the door, then next day Heathrow Terminal 4”.
Still Disappointed is de grootste mokerslag in hun strijd tot nu toe, maar dat Wiley zich nog niet gewonnen geeft, blijkt uit zijn Instagram account. Daar is het artwork voor Eediyat Skengman 3 nu al te zien. Stormzy geeft hem er op zijn track nog even de tijd voor: “Ey fuckboy, let me know how you wanna die / 24 hours to reply”.
