Toen Orgeldrank in de achtste finales van De Hardste pas het onderspit delfde, nota bene tegen uiteindelijke winnaar Eigen Wereld, werd de status die die plaat onder liefhebbers door de jaren heen gekregen heeft nog maar eens onderstreept. Toch is producer Christov anno 2016 geen naam die je massaal in Spotifylijstjes tegenkomt. De drijvende kracht achter Brabant Lowlife slaapt er geen nacht minder om. “Niet om arrogant te doen, maar ik weet wel hoe een banger werkt” laat hij weten. “Ik heb hier en daar ook wel losse beats voor gasten gedaan, maar het tofste vind ik gewoon platen waar één producer achter zit.” Voor zijn tweede album ’t Leven & Werk van Pilske Donders nam hij dan ook ruim de tijd, maar het Tilburgs equivalent van Detox is eindelijk hier. “Ik wil gewoon een plaat die van begin tot eind klopt.”
Samen met coproducent en mixer Tim van Noort, beter bekend als Royal With Cheese of Baas Kaas, sprak HIJS met Christov in wat nog heel even zijn appartement in het Nijmeegse Waterkwartier is. Met pijn in het hart verlaat hij binnenkort zijn honk tegenover de goudinkoop, maar nu hij al geruime tijd in een stabiele relatie zit is de tijd aangebroken om samen te gaan wonen. De weg naar volwassenheid was voor hem echter geen gemakkelijk pad. “Ik heb in een jaar tijd vier familieleden begraven en ploegendiensten gedraaid, kon amper rondkomen, moest een uitkering trekken en er was onzekerheid op het werk. Ik ben niet iemand die daar moeilijk van gaat doen maar je hoort ‘t wel terug in de muziek. Die plaat is gewoon mogelijk gemaakt door ongeschoold werk op onmogelijke uren.”
Dit is de making of Pilske Donders.
Intro ft. Barrie Wit
“Er zit superveel humor in die intro, als je vandaan komt waar ik vandaan kom. Als je niet vandaan komt waar ik vandaan kom, kan die shit fokking intimiderend zijn” zegt Chris, maar Tim denkt daar iets lichter over: “Ik denk gewoon dat buiten Brabant niemand er een fuck van snapt, die hele intro niet.” De oorsprong van de intro lag in drie skits, ieder met een eigen thema, die over de de plaat verspreid zouden worden: geloof in Brabant, gelach in Brabant en gezag in Brabant. “Die waren op zich supertof, maar ‘t probleem was, er staan maar twee Brabanders op de plaat,” aldus Chris. Zonder een meer Brabantse context klonken de skits daardoor nogal verweesd. “Dus ik dacht als ik nu gewoon één intro maak die alles zegt, dan kun je daarna de rest van die plaat gewoon door laten denderen.”
De inspiratie daarvoor werd gevonden in de filmische intro’s van oude west coastalbums. “Sommige platen van Ice Cube hebben dat heel sterk, dat je denkt van ‘oké, er komt een verhaal aan.’ Dat wilde ik met die intro.” Om de drie thema’s in de intro samen te voegen was er wel nog een bindend stuk muziek nodig, dat uiteindelijk uit een onverwachte hoek kwam. “Ik zat op een avond met een maat van mij bier te drinken en foute actiefilms te kijken op RTL7 en toen kwam die sample langs. Het was in de intro van een echte kutfilm maar toen had ik zoiets van ‘godverdomme, dit zoek ik.’”
Reggy Lines & Ciph Barker – Nooit Meer
Na het succes van Orgeldrank dacht Chris er niet aan om te stoppen als beatmaker. Hij ging direct door met tracks maken en het was logisch om dat met zijn kompaan Reggy Lines op de vocalen te doen. Nooit Meer werd toen al met hem en Ciph Barker opgenomen maar Reggy gaf al vrij snel na Orgeldrank aan zich op The 21 Grams, de soulband waar hij deel van uitmaakt, te willen focussen. Van opnamesessies voor een album was toen eigenlijk nog helemaal geen sprake, maar voor Nooit Meer werd wel in 2011 al een videoclip geschoten. “We hadden het geluk dat ‘t gigantisch had gesneeuwd, daar kregen we wel een sfeervolle clip door” herinnert Chris zich. “We moesten een persbericht schrijven bij de videoclip en toen zei Ret [Reggy Lines -HIJS] ‘Dan zeg je toch dat je met een producersalbum bezig bent?’. De contacten lagen er toch al.” Hoewel Nooit Meer dus relatief dicht op de opnamesessies van Orgeldrank zit wil Chris het zeker geen uitloper daarvan noemen. “De productie is wat killer. Het zit dichter bij de nieuwe plaat dan Orgeldrank.”
Nosa – Bosjesmannen
Een aantal jaren geleden woonde Chris nog midden in de Nijmeegse hoerenbuurt, waar deze track opgenomen is. De straat oogt troosteloos, gedomineerd door een grauwe rij garagedeuren van waaruit de schaars geklede dames zichzelf aanprijzen, afgezet met een groot ijzeren hek dat het terrein scheidt van het nabijgelegen politiebureau. Volgens Chris was het echter de perfecte plek om te werken: “Daar kon je gewoon herrie maken, dan kon je superproductief zijn.” Tim herinnert zich nog weemoedig de geïmproviseerde vocal booth in Chris z’n oude stek: “Zo’n uitklapbed met een oud matras, daar hadden we de booth van gemaakt. Supermooi.”
De titel van de track verwijst naar de harde kern van NEC, bekend als ‘bosjesmannen’. “De Goffert ligt in een park en daar zijn bossen omheen. Ze hebben een keer vanuit de bossen een supportersbus aangevallen, vandaar de term bosjesmannen.” De dubbele laag daarin is er echter een die zo op RapGenius terecht kan: “Omdat hij Surinaams is heb je natuurlijk ook die connectie (praat niet over Desiree, praat niet Brunswijk). Eigenlijk is ‘t brag en boast over Nijmegen maar ook, typisch zoals Nosa is, met roots spelen.” Hoewel Chris zich omschrijft als een Brabander boven de rivieren vond hij het vanwege de lange tijd dat hij in Nijmegen woonde ook wel passend een prominent Nijmegenaar op de plaat te hebben. “Nosa is een van de weinige gasten waar ik meerdere beats voor had liggen. Hij heeft deze gekozen en vrij snel geschreven.”
Met deze track werd ook een kleine Zo Moeilijk reünie bereikt, want het is de eerste keer in tien jaar dat zowel Nosa als D-Incredible weer op één track te horen zijn. “Ik zat vaak bier te drinken en Dave [D-Incredible -HIJS] had net als ik een apart werkrooster. Daardoor kon dat gewoon, op dezelfde avonden doorzakken.” De twee deelden hun liefde voor vintage Queensbridge hiphop en samenwerken lag voor de hand. “Ik wist dat hij goed kon scratchen dus het was makkelijk om hem te vragen, hij woonde in de buurt. Als we iets moesten inscratchen ging ik even langs Dave.”
Ashes & Ill Material – Pak Iets
“Heel Orgeldrank hebben we bij Ashes in de garage opgenomen. Dat is mij toen gigantisch goed bevallen. Gewoon een eengezinswoning waar we konden doen wat we wilden”, vertelt Chris. “Er was een keukentje, je kon slapen, films kijken, opnemen, rondhangen in de buurt. Voor mij de perfecte omgeving om muziek in te maken.” Na een demo met Ashes opgenomen te hebben werd Ill Material erbij gevraagd. Die tweede opnamesessie leverde echter wel een probleem op. “In de beat die wij gemaakt hadden zat een baslijn,” vertelt Tim, “maar Chris had de versie nog zonder baslijn naar hen gestuurd.” Chris vult aan: Zij hadden ‘m zonder die baslijn opgenomen en die baslijn was idioot funky. Dat was wel tof, maar het paste helemaal niet bij hoe zij op die beat kwamen.” Met de nieuwe grauwere versie is uiteindelijk iedereen tevreden. “Qua sequencing past deze perfect.” vindt Chris. “De tracks hiervoor zijn wat vrolijker, al zegt dat misschien wat over mijn definitie van vrolijk, maar deze trekt je weer de ellende in.”
Vaak 4 – Zeg Ze Wie De 4 Is
“Sin [Vaak 4 – HIJS] is één van de tofste rappers van Nederland maar ook één van de moeilijkste. Hij rapt super cryptisch, maar het werkt wel,” vertelt Chris. De onnavolgbare rapper trof direct de roos met zijn labyrintische lyrics: “We zaten in de studio bij Akash [Ashes – HIJS] en dit was het eerste nummer dat we gingen tapen. Hij begon te rappen en we hadden allemaal zoiets van ‘Ik weet niet wat hier gebeurt maar dit is gewoon keihard!’”
“Het is denk ik de vrolijkste beat die ik ooit heb gemaakt” zegt Chris, waarop Tim begint te proesten. “Dit is niet bepaald een vrolijke beat, Chris!” Een onbewogen Chris antwoordt kalm dat hij vindt van wel. “Er zit ook weer zo’n live baslijn in van Wouter Schuurmans [Net als in Nooit Meer -HIJS]. Dat maakt ‘m wat levendiger.” Vrolijke beat of niet, tijdens de opnames zat de sfeer er sowieso goed in. “Ashes, Royal With Cheese en Remindazz doen mee op de back-up” weet Chris nog, terwijl Tim aanvult: “Iedereen die er was begon gewoon mee te joelen in die hook.” Chris: “We konden gewoon het hele weekend doen wat we wilden. Dat hoor je terug. Je hoort dat die tracks niet klinisch zijn, er gebeuren dingen in de achtergrond. Dat mag ook.” “Dat moet zelfs, vind ik eigenlijk”, valt Tim hem bij. “Ja, precies” beaamt Chris, terwijl hij opstaat om een paar nieuwe pilskes te halen.
Schwarzkopf – Wandel & Handel
“José [Schwarzkopf -HIJS] vond ik altijd al een toffe rapper maar met Kopfkaas maakte hij echt sprongen vooruit”, vertelt Chris. “Hij werd ineens die dude om rekening mee te houden.” De Osse rapper die samen met Tim het duo Kopfkaas vormt had al een bijdrage aan Luister, de achtste track op het album, en een verse op possecut Trappenhuis 2014 opgenomen. “Ik wilde een keer kijken hoe ‘t zou gaan, een solo track van hem op mijn beat.” Het zouden de laatste opnames voor de plaat zijn, al werden het uiteindelijk wel drie verses terwijl de oerversie er maar één had.
“Bijna al die beats zijn gemaakt met rappers in het achterhoofd” legt Chris uit. “Deze beat was meer op zichzelf staand gemaakt, waardoor er meer een soort lijn en beweging in de productie zit. Een soort verhaaltje, en dat kwam niet goed uit de verf. Daarom moest hij er gewoon langer op, zodat je meer van de dramatiek in die beat merkt.”
Remindazz – Mijn Turf
“Die beat was een loop die ik al keilang had liggen. Hij was echt kut om te maken want die loop klopte niet honderd procent, je kon ‘m niet één op één loopen. We hebben een hoop zitten knippen en rotzooien.” Met de tracks die hij ervoor samplede maakt Chris een knipoog naar zijn inspiratiebronnen. “Ergens halverwege heb ik een drumbreak geloopt, elke gast die in de jaren ’90 east coast New Yorkshit zat te luisteren, snapt wat daar gebeurt.” Dat die referenties niet door alle luisteraars opgepikt zullen worden is voor hem geen probleem: “Je kunt ook heel opzichtig Wu-Tang na gaan doen maar dat vind ik niet tof. Ik vind ‘t tof als de liefhebbers de referenties horen maar ‘t nog wel zijn eigen ding is.”
Wat betreft de vocalen was Chris aangenaam verrast met wat er op zijn beat gedaan werd. “De felheid waar hij mee komt. Die beat heeft iets melancholisch, je zou er ook een tekst op kunnen doen over je jeugd, dan zou je ook gewoon een toffe track hebben maar hij heeft er een keiharde straattrack van gemaakt. Erg tof.” Ook op deze track zijn de cuts door D-Incredible gedaan. “Ik had nog een oude 12” van Onyx en Wu-Tang liggen, The Worst, (…) daar zat precies dat felle in dat hij ook in die verse had, in die manier van rappen. Sticky Fingaz, Method Man, die cuts maakten het echt af.”
Royal with Cheese & Schwarzkopf – Luister
“Die beat hebben we toen samen gemaakt” zegt Chris tegen Tim. “Ik kwam er niet helemaal uit met die sample en daar hebben we toen samen een avondje op gezeten. Toen zei jij “Da’s cool, maar dan wil ik er wel op!” “Da’s waar!” lacht Tim, “het was een soort wals.” Chris: Ja, een driekwartsmaat terwijl hiphop normaal 4/4 is.” De referenties in de track herinneren Tim precies aan de periode waarin de track geschreven werd. “Dat was ten tijde van Insectenleven, toen zat ik nog diep in de kevers.” Toen José erbij gehaald werd om de hook te schrijven waren de lyrics van de track snel rond. “Ik had alleen de eerste verse geschreven en die tweede heb ik naar de chorus toe geschreven” vertelt Tim, maar hoewel de meeste lyrics op de track van zijn hand zijn is er één vocale bijdrage waar hij zijn vinger niet op leggen kon: “Ik heb twee en een half jaar niet gesnapt wat die Scarface sample op Luister deed.”
“Het is echt zo’n referentieding” legt Chris uit. “Een Tony Montanasample op een plaat is misschien een beetje corny, maar ik heb deze nog nooit gehoord.” Bovendien slaat de inhoud van Tony’s tirade volgens hem direct op de situatie waar zowel hij als Tim toen in zaten. “Hij zit gewoon te zeiken over hoe kut z’n werk is en hoe kut de maatschappij is waarin ’ie functioneert. Ik heb heel lang die track zo gehoord; Tim en ik waren toen allebei postbode, ik draaide echt kutdiensten. Half vier ‘s ochtends de machine aan, half twaalf klaar en dan de rest van de dag niks meer waard zijn.” Tim: “Nu snap ik ‘t wel.”
Onrust – Revolutie
Als liefhebbers van de typische jaren ’90-rap uit de New Yorkse wijk Queensbridge hebben Onrust en Chris een sterke link. “Hij luistert alléén maar QB-shit. Echt de meest onmogelijke gasten waar je nooit van gaat horen, daar heeft hij mixtapes van.” Maar het belangrijkste voor de muzikale samenwerking: “Hij heeft ook heel erg een eigen stijl.” Voor Onrust werd de beat op maat gemaakt. “Hij moet ‘t soort beats hebben waar je ‘t idee van hebt dat ze nog over waren van The Infamous en The War Report. Met die insteek ben ik samples gaan zoeken en toen ben ik gewoon een beat gaan maken voor hem.” De sample uit Martin Scorsese’s klassieke film Mean Streets midden in de track heeft voor hem bovendien een zeer persoonlijke lading. “Je wordt ouder en je gaat wat meer nadenken over de zin van ‘t leven, je afkomst. Als je Brabander bent is ‘t dan al vrij snel katholiek” licht hij toe. “Toen ik Mean Streets voor de eerste keer zag, ik was een jaar of vijftien, was dat ook echt een eye opener. Dat kwam heel dichtbij ofzo, wat La Haine ook had. Een film die heel persoonlijk is.”
In de scène die hij samplede praat het karakter van Harvey Keitel over hoe zinloos de biecht voor hem voelt, een weesgegroetje is geen boetedoening voor hem. “Ik wil mijn zonden op mijn eigen manier goedmaken” parafraseert Chris de film. “Hel is niet zozeer pijn, hel is als je geestelijk niet weet waar je ‘t moet zoeken. Hel is niet een gozer met een rooie kont en een rooie pikhouweel die je prikt, hel is wat je jezelf aandoet. Dat wilde ik erin, en hij kwam ook gelijk met een keiharde verse.”
Vaak 4, Royal with Cheese, Ashes, Jamal & Schwarzkopf – Trappenhuis 2014
“Sin begon,” blikt Chris terug, “super cryptisch, en Tim kwam daar heel nonchalant achteraan.” De twee meest abstracte rappers trappen af, waarbij Tim ook nog afsluit met een verwijzing naar de possecut van Orgeldrank. Je zou kunnen vermoeden dat het onderdeel van een strakke planning was, maar het tegendeel is waar. Vlak voor een weekend waarin opnieuw opgenomen zou worden bij Ashes belde hij naar Chris met de suggestie een beat mee te nemen waar ze met z’n allen op konden spitten, “als we toch met zoveel man bij elkaar zitten.” Voordat hij de deur uit moest flanste Chris daarom nog snel een beat in elkaar. “In 10 minuten. Met willekeurige samples die ik had liggen. Normaal maak ik op die manier écht geen beats, maar hier kwam ‘t toevallig goed uit de verf.” De beat werd later nog verder afgemaakt op een manier die al even losjes is als de totstandkoming van de track. “Gobz heeft er een baslijn bij gelegd en dat voegde echt iets toe. Wij kregen die verse [van Jamal, opgenomen bij Gobz -HIJS] terug en toen zat er ineens een baslijn bij.” Een prettige verrassing dus. “Ja, tof! Die zijn we gewoon blijven gebruiken!”
Jamal, Gobz, Mike Metal & Cliche – Whiskey
“Whiskey is in Rotterdam opgenomen, in meerdere sessies”, blikt Chris terug. “Ik had Jamal een paar beats gestuurd en die Whiskey beat werd ’ie verliefd op. Toen is ‘t een crew track geworden en heb ik gezorgd dat D-Incredible er cuts op deed. Ik kreeg de vocalen op een zaterdagmiddag binnen en toen ik gaan sequencen, de cuts hadden we eerder in de week al opgenomen.” Het is de laatste track van het album, maar wel een die instrumentaal was in de totstandkoming ervan. “Het was de tweede track die klaar was van ‘t album. Toen had ik zoiets van ‘Oké, ik kan dit.’” “Toen werd je heel erg enthousiast” herinnert Tim zich. “Als producer heb je van die benchmarktracks, zo van je hebt dit gemaakt, dan moet je dat toppen” verklaart Chris. “Klootzakken was de eerste grote track die ik deed. Op Orgeldrank vond ik zelf Glas In Lood veruit het sterkste qua productie en dit is voor mij de overtreffende trap daarvan. Het staat allemaal weer net wat dichter bij wat ik bedoel.”
Vier ’t Leven en Werk van Pilske Donders mee tijdens de releaseparty (tickets hierrr) op 15 april in de Hall of Fame in Tilburg. De plaat is nu uit op iTunes en Spotify en fysieke exemplaren zijn leverbaar via brabantlowlife.nl vanaf vrijdag.
