R.A.P. Music gooide wereldwijd hoge ogen. Pitchfork beloonde het met een 8.6, Rolling Stone noemde hem de ‘Noam Chomsky of the strip club’ en meer dan een enkele recensent vergeleek zijn gepassioneerde agressiviteit en politieke gedrevenheid met die van Ice Cube tijdens zijn hoogtijdagen. Zoals Ice Cube dat ten tijde van zijn bijdrages aan NWA en zijn eerste vier soloalbums was, maakt dat Killer Mike naast een geliefde ook een controversiële rapper. Zo heeft de enorme multinational Disney hem inmiddels op de korrel vanwege zijn tirade tegen Reagan in het nummer met diezelfde naam. “Ik mag niet in zalen van Disney optreden”, zegt hij zonder een spoor van ironie, “maar wat ik zeg klopt gewoon en het voelt goed om gelijk te hebben. Ze zouden me geen prijs kunnen betalen om ‘t niet te zeggen, ik blijf liever bij mijn woord.” Zijn kinderen zal hij er echter geen slachtoffer van maken: “Ik neem ze nog steeds mee naar Disney films, maar niet naar de parken. Daar zal ik geen voet binnenzetten. Ik neem ze wel mee naar Six Flags of zoiets.”

Voor Killer Mike is zijn engagement dan ook een integraal deel van zijn rol als rapper; naast entertainen vindt hij het zeker ook zijn taak te informeren: “Ik zie hiphop als kunst en de MC is de woordvoerder van die kunstvorm”, zegt hij op serieuze toon. “Er is geen nieuwsagentschap dat ons vertegenwoordigt, we zullen het zelf moeten doen.” Dat dit niet altijd van harte gaat, merkte hij in 2005 toen Columbia Records, het label dat hem destijds onder contract had, zijn tweede album Ghetto Extraordinary weigerde uit te brengen. “Columbia was niet geïnteresseerd in nog een rapper die dergelijke onderwerpen aansneed. Ze gaven Nas de ruimte om dat te doen, maar wilden niet nog twee of drie gasten in hun stal van artiesten die zoiets deden. Bovendien staan een hoop dingen die ik zeg in direct contrast met de manier waarop grote bedrijven als zij zaken doen.” Ondanks de stroeve samenwerking met het label koestert Mike geen wrok: “Ze hebben me niet onder druk gezet iets anders te doen, ze hebben gewoon de papieren getekend om mij te laten gaan.”

Dat er chemie is in de studio is een voorwaarde voor Killer Mike’s werkwijze. Beats inkopen op afstand en deze inrappen is iets dat in zijn carrière dan ook weinig voorkomt. Of hij nu met meerdere producers op één plaat werkt of de verdeling van één man op de beats en één op de mic aanhoudt, maakt daarbij niet uit: “Ik hou van beide werkwijzes, maar ik heb sowieso een persoonlijke relatie met alle producers waar ik mee samenwerk. Smiff & Cash van Heatwave Productions hebben bijvoorbeeld de eerste Pledge plaat in zijn geheel gedaan. Ik denk dat dat gewoon de juiste manier om te werken is, het is hoe klassiekers gemaakt zijn, hoe Eric B en Rakim het deden, hoe Ice Cube en NWA en hoe UGK het deed. Noem ze maar op, zo ging ‘t altijd in de hoogtijdagen.”

De samenwerking met EL-P leek sommigen echter niet voor de hand te liggen toen deze voor het eerst werd aangekondigd in 2011. Waar EL-P bekend staat om avant-gardistische east coast-producties, staat Killer Mike dat om een dirty south georiënteerde stijl. De twee wisten elkaar echter moeiteloos te vinden: “EL en ik zijn in hetzelfde tijdperk opgegroeid. We luisterden naar dezelfde muziek in onze jeugd en hoefden elkaar niks uit te leggen. Hij zou eigenlijk maar een stuk of drie tracks voor me produceren, maar na die eerste samenwerking bleef ik hem bellen en hem om meer vragen. Vandaar groeiden onze gesprekken uit tot een vriendschap en als je eenmaal met vrienden samenwerkt, wil je eigenlijk alleen nog maar met vrienden samenwerken.” De samenwerking blijft dan ook niet tot één plaat beperkt. Het volgende album, een plaat waarop ze beiden als duo zullen rappen, staat al een heel eind in de steigers. “Ik werk van nature snel en mijn samenwerking met EL is erg efficiënt. De helft van de plaat is al af, je zult ‘t de komende zomer te horen krijgen”, meldt hij met niet ongepaste trots.

It’s a book I read, books I read / Cause I’m addicted to literature / As a young boy rollin’ ’round with the clique / Cause of that I was insecure

rapt Killer Mike op het introspectieve William Burke Sherwood, de track op zijn laatste album die vernoemd is naar zijn grootvader. Onzeker is een van de laatste omschrijvingen die je bij Killer Mike gebruiken zou, een grote, forse kerel met een bulderende stem, zeer uitgesproken meningen en een autoritaire flow. Toch is ook hij een kind geweest dat niet buiten de groep wou vallen: “Mensen verwachten niet van een jongetje dat hij de hele dag met zijn neus in de boeken zit, van jongetjes wordt verwacht dat ze rondrennen, tegen dingen aan trappen. Zo was ik niet. Ik was bovendien slimmer dan veel kinderen van mijn leeftijd. Volwassenen, ook mijn ouders, wisten niet hoe ze met zo’n jochie als ik om moesten gaan. Maar ik wou vooral mijn vrienden niet intimideren met mijn opgedane kennis, dus ik probeerde het te verbergen, zoals Fresh in ‘de gelijknamige film’. Ik wou er gewoon bij horen.” Mike voegt er aan toe dat zijn jeugdvrienden hem desalniettemin nooit een buitenbeentje gemaakt hebben, in tegendeel: “Mijn vrienden waardeerden mijn intelligentie heus wel, ze maakten me ook woordvoerder als we aangesproken werden door politie bij ons in de buurt, maar op die leeftijd wil je gewoon niet anders zijn dan de rest.”

Over een antwoord op de vraag wat de zelfbenoemde bibliofiel op ‘t moment leest, hoeft hij niet lang na te denken: “Tijdens het touren heb ik weinig tijd om te lezen maar zodra ik weer thuis ben, wil ik graag opnieuw in het werk van Zora Neal Hurston duiken en er mijn dochter ook kennis mee laten maken. Zij heeft dat typische, zuidelijke, vertrouwde taalgebruik dat precies hetzelfde klinkt als hoe mijn grootmoeder sprak, daar hou ik echt van. Ze is een geweldige auteur.” Toch is de door Killer Mike zo bewonderde schrijfster lange tijd verguisd geweest onder veel van haar eveneens zwarte collega’s, juist het typische zuidelijke taalgebruik dat ze zo treffend wist te raken, bevestigde volgens sommige van haar tijdgenoten het vooroordeel dat zwarte Amerikanen dom waren en geen correct Engels konden spreken. “Ze was een schrijfster die opkwam met Langston Hughes tijdens de ‘Harlem Renaissance’ en het meningsverschil met leden van de beweging leidde ertoe dat ze die verliet. Ze was daardoor lange tijd vrij obscuur, maar haar populariteit neemt de laatste jaren weer toe”, legt Mike uit. De parallel met hoe hiphop uit het zuiden van Amerika lang bekeken werd, ontgaat hem niet. Ook daar kleefde lange tijd een stigma aan van intellectueel oninteressante, zelfs domme muziek, grotendeels vanwege de typische tongval: “Ik word genoemd als uitzondering op die regel, maar dat ben ik niet. Er zijn genoeg intelligente zuidelijke rappers: Outkast, UGK, Scarface, dat is de traditie waar ik toe behoor. We praten langzaam en sommigen krijgen daardoor de indruk dat we intellectueel ook ‘langzaam’ zijn. Alsof het je slimmer maakt wanneer je snel rapt, het maakt je alleen maar moeilijker te verstaan.”