Het is 31 juli 2009 wanneer U-Niq tijdens HIJS Radio zijn afscheid aankondigt. De toenmalige situatie binnen de muziekindustrie stond de destijds 33-jarige mc niet aan en hij trok zijn conclusie. Na een kleine twee jaar is hij terug met een volwaardig album. "Mijn comeback is net als die van een bokser. Gewoon weer oppakken die handschoenen, hard trainen en in het eerste het beste gevecht je tegenstander knock-out slaan."
We spreken U-Niq in de Gorilli Concept Store, in zijn eigen Rotterdam, en beginnen het gesprek met de situatie ten tijde van zijn vertrek: “Ik zat vlak voor mijn afscheid met mijn hoofd bij de verkeerde zaken binnen de muziek. Ik had de verkeerde energie en ik wilde me met andere, positieve dingen bezig houden. Ik koos ervoor om me te gaan ontwikkelen op een ander gebied en de industrie te laten voor wat het was. Mijn inspiratie was op dat moment helemaal weg. Ik kreeg het jaar na het uitbrengen van Het Kapitalisme constant de vraag wanneer ik met nieuwe shit zou komen of wanneer Feis met zijn album zou komen. Ik werd echt ziek van die situatie dus ik dacht: als ik aankondig dat ik ermee stop valt niemand me meer lastig. Wat er vanaf dat moment gebeurde, was dat ik continu de vraag kreeg waarom ik gestopt was en of ik nog terug zou komen. Hetzelfde liedje dus waar ik van heb geleerd. Het is blijkbaar onderdeel van het vak.”
In de tussenliggende periode zijn er toch wat veranderingen geweest binnen de scene waar niet in de minste mate het internet aan ten grondslag heeft gelegen. “Tja, mensen zijn nog mondiger geworden maar dat komt simpelweg omdat ze veilig thuis achter hun computertje zitten. Vroeger had een journalist of criticus echt ballen als hij jou vertelde wat hij goed en vooral slecht aan je muziek vond. Tegenwoordig pakken ze de pen en denken ze aan je poten te kunnen zagen vanachter hun Word-documentje, maar ja dat kan een meisje van zes ook. Daar wil ik eigenlijk niet eens verder op in gaan. Ik vind dat de luisteraar, of die nou consument of journalist is, juist minder kritisch is dan een aantal jaar geleden. Lyrics worden bijvoorbeeld tegenwoordig veel minder ontcijferd dan voorheen. Het gaat meer en meer om gekke dingen. Gekke flows, juist geen rekening houden met timing en rare beatkeuzes. Dat vinden ze leuk. Wat je tegenwoordig ziet is dat jonge boys hun 50.000 zogenaamde vrienden meenemen, allemaal twintig profielen aan laten maken en in één klap een miljoen fans hebben. Zo wil ik niet werken dus drop ik gewoon mijn shit en doe ik verder niks.”
“Alles wat van mij op internet verschijnt, is te wijten aan andere mensen, moderators of wat dan ook. Samen met journalisten kunnen zij mijns inziens veel meer waken over de artistieke waarde van muziek en hiphop in het bijzonder. Dat is super belangrijk want sommige sites hebben bestaansrecht door ons muzikanten, daarom zijn ze interessant. Ik vind dat er veel meer respect gegeven moet worden aan de muziek door veel minder snel iets online te gooien. Als iets slecht is of negatief, zou men strenger moeten zijn en eerder muziek of reacties van het internet moeten verwijderen. Of reageren en het in het juiste perspectief zetten. Je zou de consument op een juiste, positieve manier moeten voeden en niet vergiftigen. Er wordt vaak een negatieve toon gezet en die wordt opgepikt door jongeren, laten we zeggen tussen de 12 en 16 jaar. Iedereen heeft zijn eigen mening en smaak maar hoe je jezelf verder ontwikkelt en vormt heeft grotendeels te maken met wat je op internet hoort, ziet en leest: je voeding. Internet is een vrij medium maar ik vind dat áls je iets vertegenwoordigt, in dit geval hiphop, dan moet je ook de verantwoordelijkheid nemen om daar een rol in te spelen. Er komt tegenwoordig muziek uit waar niet al te veel over na is gedacht, vroeger mocht dat bij wijze van spreken niet eens. Je kon het niet maken om bepaalde dingen uit te brengen of dan kreeg je ’em meteen terug in je face. Mensen wisten dat en hadden het lef niet eens. De waarde van hiphop devalueert dus eigenlijk. Ik klaag niet, het is een constatering. Je kan mij namelijk niet wijs maken dat een jongen van 15 die bijvoorbeeld naar Boef & De Gelogeerde Aap luistert, de lyrical content op de juiste manier kan beoordelen. Daar ligt echt een rol voor de journalisten en moderators van internetsites en magazines om die mensen te helpen, op te voeden, te vormen. Er zou eigenlijk een bepaalde code moeten komen die bepaalt wat nou echt goed is. Mensen met de juiste kennis en ervaring, laten we zeggen tussen de 19 en 40 jaar, kunnen volgens mij het best muziek beoordelen op gevoel, instrumenten, flow, timing, inhoud en ga zo maar door. Uiteindelijk overwint de kwaliteit dan altijd.”
Zowel het debuutalbum Rotterdam als het minder succesvolle vervolg Het Kapitalisme werden in zijn geheel door het duo Soulsearchin’ en Concrete geproduceerd. Het nieuwste product kent een bredere samenstelling van producers. “Ik heb bij de totstandkoming van mijn komende album voor het eerst samengewerkt met StatikMusic en die hebben me heel erg verrast in positieve zin. Zij hebben onder andere Verboden Liefde geproduceerd, een van de sterkere tracks van het album. Het blijft een kwestie van smaak, maar die track zit zó goed in elkaar. Het is een volwaardige productie; er zit emotie in, de productie, mix en mastering is goed evenals het refreintje van Mr. Probz. Snelle Jelle heeft ook een grote rol gespeeld en veel bijgedragen aan het mixen van de cd. Verder vind je op Scheepsrecht ook een aantal producties van Soulsearchin’ en ik ben erg trots op een aantal nieuwe boys zoals Giorgio Oehlers die Shawty heeft geproduceerd.”
Naast producties van Oehlers viel ook het werk van Mr. Sloppy in de smaak die na afloop van de ‘Beat M Up beatbattle’ in Rotterdam meteen toesloeg. U-Niq blijkt dus goed geïnformeerd op het gebied van nieuwe producers. “Natuurlijk was ik bij de Beat M Up beatbattles, die eerste en tweede editie in Rotterdam waren legendarisch. Ik zal me nooit te groot voelen en weg blijven of mensen bij voorbaat uitsluiten. Ik hou gewoon van muzikanten en ik kick op talent. Talent is mijn drijfveer en dat is precies de creativiteit waar je in moet zitten. Creativiteit die ik in 2009 totaal uit het oog was verloren.”
Over het album dat in eerste instantie opvalt door de 18-tracks tellende playlist zegt hij verder: “Ik wil de mensen die de moeite doen mijn album te kopen gewoon waar voor hun geld geven. Albums van tegenwoordig met 10 of 12 tracks waarvan er één goed is, vind ik waardeloos. Het laatste album dat ik heb gecheckt en waar ik een goed gevoel aan overhield, was Hefvermogen van Hef. Sindsdien vind ik dat er weinig noemenswaardig uit is gekomen. Ik vind je pas een goede artiest wanneer je een volwaardig album kan afleveren, geen handjevol harde tracks, een goede 16 of punchline. Ik heb veel aandacht besteed aan de opbouw van mijn album. De eerste tracks zijn wat rustiger, ik probeer de nadruk te leggen op de lyrical content. Iets waar de luisteraar aan het einde van het album misschien iets minder behoefte aan kan hebben. Daarom worden de tracks wat harder naarmate het album vordert. Ik weet dat mensen het album toch van voor af aan gaan luisteren dus ik verplicht ze eigenlijk beter te gaan luisteren. Een track als Op Straat staat aan het begin van het album en heeft een grote kans om door mensen overgeslagen te worden, maar er komt een moment dat je bijvoorbeeld in de auto stapt, de cd luistert en denkt: oh wacht even, hier gaat het over, nu heb ik ’em, snap je? Ik heb het wiel niet uitgevonden maar puur doordat ik veel muziek en albums luister en open sta voor ontwikkeling heb ik dat soort details opgepikt.”
Qua optredens zijn er nog geen concrete plannen. “Ik ga de komende tijd zeker optreden maar ik wil er eerst de tijd voor nemen om te bedenken hoe en wat. Toen ik jonger was, zo tussen mijn 15e en 20e voelde ik me echt sterk on stage. De periode daarna deed ik het wat meer op de automatische piloot. Ik ga nu weer echt mijn uiterste best doen om de juiste inspanning te leveren op het podium maar daar wil ik eerst goed over nadenken. Wanneer ik dan ook nog het juiste team achter me heb staan, moeten het haast wel leuke shows worden. Ik heb nu drie albums uit waardoor het repertoire voor het publiek veel interessanter is geworden. Van mijn laatste plaat kan ik gezien de laatste reacties zeker zeven tracks heel goed live doen. Het is leuk werken en het geeft me vertrouwen wanneer ik uitkijk naar de komende shows.”
Suggestieve vragen en het aanvragen van tracks zijn er voortaan trouwens niet meer bij. “Er wordt me te vaak gevraagd om Waka Mang en Geschiedenis te doen tijdens een optreden maar daar doe ik niet meer aan. Ik heb het sinds een paar maanden bijgelegd met E-Life en ik heb ook echt geen intenties meer om Brainpower op een verkeerde manier aan te spreken, laat staan Lange Frans nog een keer aan te pakken. Dat is gebeurd. Ik heb gezegd wat ik wilde zeggen en ik ga door. De ‘punch-you-in-your-face mentaliteit’ heb ik nog steeds maar ik zal het niet zo snel meer toepassen omdat ik veel geduldiger ben geworden. Ik ben niet meer zo snel op mijn tenen te trappen als voorheen. Niet dat het vroeger vaak uit de hand liep, volgens mij is het één keer uit de hand gelopen toen ik niet betaald werd na een optreden. Dat probleem was overigens snel opgelost.”
Niet lang na de U-Niq tour, waar al menig ´bendelid´ on stage aanwezig zal zijn, zal ook het langverwachte Ecktuh Ecktuh album verschijnen. Het tienkoppige collectief voelt zich sterk en lijkt elkaar voornamelijk in positieve zin aan te scherpen. “Binnen de Ecktuh Ecktuh proberen wij in alle rust met elkaar om te gaan en te helpen waar nodig. Iemand als Feis zit al stiekem zes jaar in het wereldje maar we laten hem zijn gang gaan. Winne en ik pakken op dit moment ‘the heat’ maar als het moment daar is, doet Feis dat en pakt hij zijn aandacht. Ieder voor zich moet op zijn eigen manier gebracht worden dus ook jongens op de achtergrond zoals Eddy Ra en Crimitov, ‘the hardest nigger out’, trouwens. Het Ecktuh Ecktuh album staat niet eens meer in de steigers, we zijn al aan het schilderen en inrichten. Op die plaat kan je pas echt zien wie waar staat in zijn ontwikkeling. We zijn op dit moment aan het puzzelen en schuiven met de tracks. Binnen onze crew heerst gelijkheid en een belangrijk kenmerk is gedrevenheid. Ieder heeft zijn rol en houdt elkaar in de gaten. Als ik vind dat er harder gewerkt moet worden, horen ze dat meteen. Je hoeft niet naar elkaar te luisteren maar als je wel de moeite neemt en openstaat voor ervaringen weet ik zeker dat je van elkaar kan leren.”
Scheepsrecht komt 8 april uit en is al te pre-orderen op Bol.com. De releaseparty vindt plaats op 10 april in de Rotterdamse Off Corso.
Beeld door Willem de Kam (http://www.willemdekam.nl)
