Onlangs berichtten we over de lancering van het vijfde nummer van SAM (Street And More). Het magazine is er voor mensen die gek zijn van graffiti, street-art en illustratie, maar ook voor diegenen die gewoon gefascineerd zijn door mooie foto’s of de bijzondere verhalen achter een artiest. Daarnaast is er ruimte voor comics en kunnen mensen zelf hun pieces insturen naar SAM. Een gewaagde keus in tijden van onzekerheid voor tijdschriften en andere papieren media. Chris Versteeg is de man achter het magazine en gaat met SAM #5 een tweede jaar in na een mooi beginjaar. Hiphop In Je Smoel zocht hem op.

In eerste instantie lijkt Chris niet je typical kind of graffiti guy. Netjes gekleed neemt hij plaats achter het bureau, maar al snel blijkt dat schijn bedriegt. Het moet ook bijna wel dat een magazine met zoveel inhoud en kwalitatief mooie beelden wordt vormgegeven door iemand die ook zelf deel uitmaakt van de subcultuur. “Het begon voor mij eigenlijk bij skaten. Dat deed ik al op de basisschool en vervolgens kom je dan in de brugklas terecht bij andere jongens die dat ook doen. Ik herinner me nog dat er een skate-maat van me een schriftje bij zich had met wat schetsen er in en wat Duitse magazines met pieces. Ik keek er echt vol verbazing naar, je had toen natuurlijk nog geen YouTube-filmpjes of internet waar je die dingen kon zien. Ik wist meteen dat het iets voor mij was en ben toen een aantal keer met die gasten ‘s nachts mee geweest. Vanaf dat moment was ik hooked!”

Chris ging vervolgens de richting Grafisch Ontwerpen studeren aan het Grafisch Lyceum Rotterdam en begon daarna ook nog aan de Willem de Kooning Academie. Toen hij echter al na twee jaar de baan kreeg aangeboden bij het bedrijf waar hij toch al wilde gaan werken, was de keuze voor hem niet moeilijk om te stoppen met die studie. “Ik kwam er tijdens mijn fulltimebaan echter al snel achter dat je maar weinig vrije dagen krijgt en dat er gemakkelijkere manieren zijn om met mijn opleiding geld te verdienen. Als ik op freelance-basis wat flyers maakte voor externe bedrijven, verdiende ik in twee dagen werk bijna net zo veel als in een hele maand bij mijn baas. Dus stopte ik met mijn fulltimebaan en ging ik dat doen. Dat betekende natuurlijk dat ik veel meer vrije tijd had en in die tijd kon ik dingen gaan doen die ik echt leuk vond. Graff spuiten, beetje uitslapen, veel stappen en reizen bijvoorbeeld. Maar je weet hoe het gaat, uiteindelijk kreeg ik zoveel werk dat het weer een fulltimebaan was, maar dan als zelfstandige. Omdat ik toch al vaak magazines en boeken maakte, was het een makkelijke keus SAM op te zetten.”

Alle begin is moeilijk. Zo ook bij SAM. “Ik was natuurlijk super enthousiast en kon het produceren van SAM goed combineren met mijn eigen werk. Ik heb de apparatuur al en heb vaak twee schermen openstaan waardoor ik meerdere dingen tegelijk kan doen. Ik heb bijna geen overheadkosten, wat veel scheelt voor een eenmansorganisatie. Vaak heb ik de teksten ook al ruimschoots op tijd klaar, waardoor ik niet echt hoef te stressen met de deadline voor het drukken. Maar ik ben een grafisch vormgever en geen promotor. Toen mijn toch al niet al te grote kantoor dus plotseling volstond met dozen vol SAM’s, was het wel even slikken. Gelukkig distribueert Stylefile Mailorder een deel van mijn magazines in Europa, dat scheelt mij weer een hoop gedoe. En de rest wordt verkocht via de webshop of tijdens events. Beetje de marktkoopman uithangen dus.”

Met SAM kiest Chris er voor om niet alleen de beelden te laten spreken, maar ook tekst belangrijk te maken. “In een papieren magazine kan dat ook gewoon. Mensen gaan met een boekje of tijdschrift nog gewoon rustig zitten en dan nemen ze de tijd om de tekst te lezen. Beeld is heel belangrijk, dat kan niet anders bij een graffiti-magazine, maar ik vind het ook mooi om de achtergronden en bijzonderheden van een kunstwerk of artiest naar voren te laten komen.”

“De inhoud is fresh, ongeacht of het op een muur, een trein of op een stuk papier staat.”

Ondanks dat SAM qua vormgeving er zo strak uitziet dat het meer naar een kunstmagazine neigt, geeft Chris aan dat dit niet het geval is. “Het is lastig uit te leggen maar SAM brengt alle aspecten van graffiti, illustratie en street-art naar voren, ook het hoekje dat tegen het arty aan zit. Eigenlijk bestaat de inhoud uit werk dat gewoon fresh is, ongeacht of het op een muur, een trein of op een stuk papier staat.”

Misschien wordt graffiti, en vooral street art, ook wel steeds meer arty. Op scholen wordt er les ingegeven en de hele street art scene beweegt samen met de hiphopscene toch wat meer naar mainstream toe. Gevestigde galerieën laten werk zien van graffitispuiters of street artists en steeds meer bedrijven en gemeentes laten panden in opdracht spuiten. Toch ziet Chris nog wel volop nieuwe artiesten doorkomen die in de anonimiteit werken. “Weet je, er zullen altijd gasten zijn die die kronkel hebben om overal hun naam te willen hebben staan, ongeacht het gevaar of de consequenties. Je moet tegenwoordig misschien wel iets slimmer zijn, het zijn natuurlijk andere tijden. Toen wij vroeger op pad gingen, knipte je gewoon een hek door en dan was je waar je wezen moest. Nu hangen overal camera’s en draagt iedereen een mobiel waarmee ze de politie kunnen bellen. Vroeger moest iemand die ‘s nachts zijn hond aan het uitlaten was eerst als een malle naar huis rennen om dan met zo’n draaischijf-telefoon een slaperige agent wakker te bellen. Aan de andere kant, toen lag de politie in de struiken om je op heterdaad te betrappen.”

“Een keer kreeg ik een boete van €700,-. Dat is kut, je kunt je geld wel beter gebruiken.”

Zelf kwam de man achter SAM ook weleens in de problemen met justitie. “Een keer of vier, vijf ben ik meegenomen naar het bureau. Soms moest je een aantal nachten op het bureau blijven, soms stond je dezelfde ochtend al weer op straat. Onder de 18 ging je door naar HALT. Twee keer kreeg ik een boete van 150 euro, een keer moest ik 700 aftikken en een keer kreeg ik een taakstraf. Dat is kut, je kunt je geld wel beter besteden. Maar ja, die kronkel he… Een echt alternatief heb je echter niet, wat moet je dan? Als je bijvoorbeeld een muur ziet die je wilt spuiten en je gaat proberen daar toestemming voor te krijgen, dan moet je vaak bij de gemeente zijn en daarmee is het moeilijk iets te regelen. Je moet echt een goed verhaal op kunnen hangen om een project met de gemeente rond te krijgen. Doordat graffiti naast de negatieve aandacht nu ook steeds meer positieve aandacht krijgt, kan er al iets meer. En toch, het blijft gewoon lastig om daar een goede wisselwerking in te vinden met de overheid. Op zich maakt dat ook niet uit; als je ergens iets wilt maken, dan vogel je zelf wel uit hoe je dat gaat doen. Daar heb je geen overheid bij nodig, alleen een goede lading verf.”