Veel meisjes, maar ook best veel jongens. Maar ook oude bekenden uit de hiphopscene. En heel veel heel kleine kinderen, met hun ouders. Je kunt zelfs rompertjes kopen met ‘Broederliefde’ erop. De groep uit Spangen treedt, samen met een heleboel vrienden, op in een uitverkocht Sparta-stadion.
En dat is bijzonder. Want de jongens zijn om de hoek opgegroeid en zaten samen op voetbal. Jerr, Mella, Emms, Sjaf en dj Edson, allemaal prille twintigers. Soms is hun muziek gewoon hiphop, soms rustig (over gevoelens enzo) en soms gewoon een feestje, vertelt Emms: hence Gevoelig Feestje, de naam van hun eerste echte plaat. Na het nummer Labanta ging het ineens heel snel met hun succes: toen was het echt van ‘Hé dit zijn die boys, je weet toch’, legt Sjaf uit. Hard Work Pays Off 2 (2016) stond wekenlang op nummer één in de Album Top 100. Broederliefde pakte daarmee zelfs een oud record van Frans Bauer af: de NOS besteedde er uitgebreid aandacht aan. De avond voor de grote show zendt de VPRO de docu ‘Op weg naar Het Kasteel’ uit. Jerr laat dat kasteel gezellig op zijn rug tatoeëren en Emms zien we vanaf zijn balkonnetje mijmerend naar het stadion staren.
En nu staat Emms daar echt, met zijn andere broeders. Stipt op tijd (hoe onhiphop, maar wel erg fijn) begint de show: aanzwellende muziek, op een doek een foto van de heren te paard, en een wat warrige video waarin de jongens, gehuld in witte kleding, op een soort queeste naar het podium zijn. Dat werkt ook allemaal wel een klein beetje op de lachspieren, maar dan weet je nog niet wat er komen gaat: ineens springen ze tevoorschijn uit een luik in het podium en zetten ze Ik was al binnen in. Gillende meisjes galore. Al met al een schitterende aftrap, om maar even in voetbaltermen te blijven. Strak gerapt ook, en zo gaat het eigenlijk de hele tijd door. Maluku (mijn favoriet). Insteigen (Wij representen, jullie disrepresenten). Onderweg (♫Ik ben onderweg, schatje ik ben op de weg♫). En Alaka en Junglenatuurlijk. De show blijft ook wervelen doordat er voortdurend gastoptredens zijn. SBMG, starring Henkie T. met glimmende rode winterjas en handtas, is een van de eerste acts in de lange reeks ‘friends’ on stage. Winne (dj Edson noemt hem zijn ‘mentor’) doet helaas maar één nummer: Lotgenoot (The only way is up daarom weet ik dat je down bent). Jonna Fräser, Ronnie Flex, Jayh, SFB straight outta jari: ze zijn er allemaal. En Kenny B, een leuke verrassing.
And then the cops came: een meute potige politieagenten stormt ineens het podium op en de broeders worden resoluut weggeloodst. Een paar kinderen kijken bang, maar gelukkig is het allemaal niet echt. De groep is snel weer terug: op steigers én in bouwvakkerstenue. Broederliefde & friends treden bijna drie uur op, en op een gegeven moment wordt het weliswaar donker en koud, maar de show zakt eigenlijk nauwelijks in. Dat komt ook door het vele vermaak tussendoor: er is vuurwerk en kanonnen schieten een soort papieren slingers af. Het is daarna wel net of je in een hoop wc-papier staat, maar dat mag de pret niet drukken. En verder verschijnen de jongens plotseling met de vlaggen van het moederland van hun ouders om zich heen gewikkeld. Er zijn goede dansers (alles is immers leuker met fijn showballet). En er is een fijn stukje film op het scherm waarin de trotse moeders natuurlijk even aan het woord komen (er klinkt hard gejuich vanaf de tribune met familie). Al deze verstrooiing geeft de broeders ook de gelegenheid zich tussendoor om te kleden: telkens komen ze weer in nieuwe outfits zonnig het podium opstormen. Ze komen nog net niet écht op paarden op. En er springen nog net geen leeuwen door brandende hoepels. Maar er zijn plotseling wel vuurvreters, of vuurvreetsters eigenlijk, schaars gekleed ook nog.
Er is zelfs cabaret ingebouwd: Roué Verveer komt nog wat grapjes maken (’t zouden m’n zoons kunnen zijn, maar ja hun moeders vonden mij te lelijk’) en Jandino ‘zingt’ iets Whitney Houston-achtigs, wat hij in elk geval zelf erg leuk vindt. En zie daar, daar is warempel Jan Smit ook. Even denk je: straks komen Geer en Goor ook nog. En dat het dan niet eens erg is. Of nee, dat zou wel erg zijn. Gelukkig kwamen ze niet. Maar ondanks – of misschien ook wel dankzij – alle tussendoortjes blijven de jongens steeds strak rappen. En ook niet onbelangrijk: het geluid is goed. Broederliefde treedt op met een liveband, met onder andere een heel goede trompettist. Gitarist Landy heeft ook nog een solo. Zoals bij zoveel hiphop-live-acts gaat de rap eens een keer niet verloren omdat de band te hard speelt. ‘En allemaal lachen’, zegt Jerr dan ineens, ‘want dit komt op tv’. Wat een week voor de Nederlandstalige muziek: Spinvis trending op Twitter en Broederliefde op NPO3.
Het publiek lacht eigenlijk de hele tijd. En het lijkt echt muziek voor iedereen, als je zo om je heen kijkt. Maar genre en doelgroep, het blijft toch lastig. Rotjoch zei er eerder ook al wat over: ‘Ze kunnen muziek maken voor de boys van de straat, en een beetje hardere shit, maar ze hebben ook een hele grote fanbasis die bestaat uit jonge vrouwen’. Dat is best een groot contrast. Maar aan de andere kant: als je al een dagje ouder bent, en al sinds voor Christus naar hiphop luistert, is er toch vaak die neiging, ook bij mijzelf trouwens, om jong en ook nog commercieel succes met wat humeurige en lacherige zijlijnquotes te verstoren (Hoe A F Th is dat!). En dan iets over Vroeger mompelen. Maar Broederliefde past gewoon prima in deze tijd waarin veel Nederlandse hiphop, zoals His royal Saulness pas in NRC zei: ‘elektronisch en aanstekelijk’ is, ‘met invloeden uit alle windstreken’. Zelf ziet de groep het trouwens nog iets anders: ‘We hebben geen genre, ons genre is gewoon Broederliefde’, legde dj Edson het ooit uit. Laten we het daar maar op houden.
Maar dan toch iets over de teksten, ik kan het niet laten. Die zijn niet heel spitsvondig en gaan veel over uitgaan, meisjes en zoete drankjes (Ik zei drink van die Mogu). Shisha en liqa, dat werk. ‘Hitlijstrappers’ (Gers, Sef, maar ook SBMG) hebben vaak geen bijster diverse woordenschat, zo bleek pas uit onderzoek. Dat is ook niet zo gek, want in hitjes draait het immers vaak om herhaling en catchy tunes, meezingen en lekker dansen, dus heel veel verschillende woorden hoor je daar vaak niet in. Ook bij Broederliefde vallen die eindeloze herhalingen op, maar de groep eindigde in het onderzoek opvallend genoeg in de middenmoot, dus met de diversiteit in hun woordenschat zit het – ondanks ‘Neem een pof van die shisha’ (3½ keer)– waarschijnlijk dus toch wel goed.
Diverse woordenschat of niet, de media krijgen in ieder geval geen genoeg van Broederliefde: de jongens zitten bij Jandino op de bank, bij Humberto aan tafel en komen volop aan het woord in de grote kranten. Interviews met de jongens hebben vaak ‘van straatschoffies tot superster’-achtige koppen, en dat is wel jammer. In de mooie VPRO-docu zie je de jongens weliswaar op straat in hun buurt lopen, maar schoffies zou ik hen totaal niet willen noemen. De jongens praten met kinderen op een schoolplein, trappen een balletje en bestellen bij de snackbar tien pakjes Capri Sun. En zulke dingen deden ze volgens mij vroeger ook: ze zaten vaak op een stenen muurtje (‘steentje’), vertellen ze, en daar deelden ze waterijsjes en zonnebloempitten. En ook op het podium zie je dat: aardige jongens, fijn geen sterallures. ‘Jeugdig enthousiasme’ noem ik het maar even clichématig, gecombineerd met verbaasd ongeloof: het is echt waar, we staan hier echt.
Het is een feit: Broederliefde rapt strak en de show is één groot feestelijk spektakel. Je zou kunnen zeggen dat het allemaal iets te geregisseerd is, en daarom wat minder spontaan, maar naar mijn mening zijn veel rapconcerten tegenwoordig wel iets té spontaan, van het genre anderhalf uur te laat in een wolk van wiet en wietanekdotes tussendoor, oja, ook nog een paar nummers doen. Nee, alleen maar liefde voor deze broeders, vijf sterren, een dikke tien met een sticker en een krul. En het goede nieuws is dat Broederliefde volgend jaar weer in het Sparta-stadion staat, wees daar!
