Als een gigantisch gespierde brok energie staat daar Dr. Dre, achter iets dat door moet gaan als replica van het mengpaneel uit zijn studio. Dit keer schalt The Next Episode echter niet uit wat monitors, maar uit het hele SoFi Stadium in Inglewood. Hiphop tijdens de prestigieuze ‘halftime show’ van de Super Bowl-finale? Je moet er schijnbaar een carrière van ruim dertig jaar hebben opzitten om dat te bewerkstelligen. Maar allez, we klagen niet. Deze twaalf minuten vormen zowel een viering als een (politiek) statement.
De momenten volgen elkaar rap tempo op. We zouden het kunnen hebben over het moment dat Eminem knielt om Colin Kaepernick te supporten, of over het feit dat Mary J Blige op fabuleuze wijze zichzelf letterlijk buiten adem zingt. We kunnen het hebben over de outfit van Snoop Dogg en zijn cripwalk. Over het ontbreken – gelukkig, anders is het een herhalingsoefening van Coachella een aantal jaar geleden – van een Tupac-hologram. Over hoe Kendrick Lamar performance- en delivery wise iedereen het nakijken geeft. Of over de surprise performance van 50 Cent die zijn iconische In Da Club-videoclip naspeelt. Of over de grijns die niet van het gezicht van Anderson .Paak z’n gezicht te halen viel. Maar we moeten het vooral hebben over Dr. Dre. De man die al deze artiesten bij elkaar bracht en ‘zijn show’ continu blijft overzien.
Hij had het podium schijnbaar uit eigen zak betaald; zeven miljoen dollar hebben de nabootsingen van karakteristieke complexen van Los Angeles hem gekost. We zien een op schaal gemaakte variant van de legendarische dansclub Eve After Dark, waar het muzikale dna van Dr. Dre ligt. Hij trad er vroeger op met zijn groep World Class Wreckin’ Cru, ver voordat hij doorbrak als de man die de G-funk groot maakte. Ook met de signing van zaken als Tam’s Burgers No. 21 aan West Rosecrans Avenue en donutwinkel Dale’s in Compton weet de supergroep het aan te laten voelen als een lokale L.A.-party, in plaats van een wereldwijd bekend optreden. Aan de ene kant van het podium is zelfs het Martin Luther King-momument van Compton vereeuwigd.
Kendrick Lamar rapt op een lichtgevende plattegrond van de stad. Hij voert zijn hit Alright uit, dat hij schreef als reactie op het politiegeweld in de Verenigde Staten. Het groeide uit tot een lijflied tijdens de Black Lives Matter-beweging. Zulke politieke statements en de Super Bowl zijn niet heel gebruikelijk, daar de NFL alles scherp controleert. Diverse lyrics worden dan ook aangepast, zo wordt het n-woord niet gebruikt en lijkt Lamar zijn songtekst ‘And we hate po-po’ daardoor bewust over te slaan. Toch is het vreemd dat het minuten later niet gebeurt, als Dr. Dre niet met een verbastering weet te komen van zijn zinsnede uit Still D.R.E. “Still not loving police”, klinkt het. Dat die lyric is geschreven door JAY-Z, wiens Roc Nation de halftime show coproduceerde, maakt dat de lijnen kort zijn en er wellicht een oogje toegeknepen wordt.
Zo ook dat moment dat Eminem op één knie zijn grootste hit Lose Yourself eindigt. Hij nam zijn hoofd vast en boog, naar het voorbeeld van Colin Kaepernick, de quarterback van San Francisco die dat in 2016 tijdens het volkslied deed om raciale ongelijkheid en politiegeweld tegen minderheden aan te kaarten. Hij was bij geen enkele club meer welkom en maakte zichzelf persona non grata. Eerder deze week verschenen geruchten op het internet dat Eminem wilde knielen maar dat de rugbybond hem dat had verboden. Na de show zei een woordvoerder van de NFL echter dat de bond op de hoogte was omdat ze het tijdens een repetitie zagen. Je kunt je dus afvragen of het nog wel een protest is, als het op deze manier is gestaged. Overigens gingen minimaal twee spelers hem voor, tijdens het volkslied voorafgaand aan de wedstrijd.
In een tijd waarin #metoo, zeker in Nederland, weer sterk de kop opsteekt – de beelden waarin ’s lands bekendste rapper zijn vriendin uit een auto sleurt en haar klemzet tussen het portier zijn misselijkmakend – is het wellicht raar om deze show te zien. Dr. Dre heeft zelf ook geen clean sheet als het gaat om mishandeling. Meerdere vrouwen beschuldigden hem ervan, en hij is ervoor door het stof gegaan. In een interview met New York Times vertelde hij: “25 jaar geleden was ik een jongeman die teveel dronk”, gevolgd door een statement dat hij structuur miste in zijn leven. “Maar dat is geen excuus voor wat ik heb gedaan. Ik werk elke dag hard om niet meer op die jongen van vroeger te lijken.” De eeuwige vraag doemt weer op; kunnen we kunst los zien van de kunstenaar? Of moeten we de kunstenaar en de mens erachter simpelweg kunnen scheiden?
Dr. Dre heeft alle andere aanwezigen op het podium ooit in zijn leven stevig bij de arm gepakt en gelanceerd. Mary J. Blige speelt dan ook het door hem geproduceerde Family Affair, Anderson .Paak drumt mee bij Eminem en Snoop Dogg is… gewoon Snoop Dogg; ijzersterk live en een vrolijke verschijning. Het is jammer dat met zes performances in twaalf kostbare minuten de tijd extreem kort is per artiest. Daardoor worden de vaardigheden van Mary en Kendrick aardig ondergesneeuwd door de partytracks – The Next Episode, California Love en Still D.R.E. – van de dokter zelf. Gelukkig zijn het allemaal classics, en levert het sentiment zelf al genoeg kippenvel op. Deze twaalf aaneengerijgde minuten vormen een groots moment. Voor hiphop en Los Angeles, en de gigantische impact die Dre op beide heeft gehad. Dr. Dre liet al zijn vroegere pupillen en zijn stad stralen, en behield zelf kalm het overzicht.
En o ja: de Los Angeles Rams en Cincinnati Bengals streden zondagavond trouwens ook. De hometown heroes gingen er vandoor met de winst.
Gerelateerd: Zowel Snoop Dogg als Mary J. Blige gebruikten het Super Bowl-momentum voor nieuwe muziek. Beluister Bacc On Death Row van Snoop hier, en hier klik je voor Good Morning Gorgeous van Mary J.
Bekijk de volledige show hieronder terug (wel even klikken, dus).
