Wie ons nog één keer probeert wijs te maken dat Nederlandse hiphop fell off, geven we hoogst persoonlijk een schop onder de kont. Het Nederlands taalgebied heeft genoeg te bieden, zeker wat solide full lenghts betreft. Aantallen, cijfers, streams; het is en blijft geen maatstaf voor kwaliteit. Vandaar dat we ook dit jaar gewoon weer moeite hadden met een toplijst samenstellen. Titels als Met Liefde Uit De Wijk, De Rosé Achter Het Masker, Beschadigd, Blessed For Life en Twaalfde Ronde vielen daardoor net buiten de boot, en EP’s en tapes dingen niet mee naar de prijzen. Let’s dive in: dit zijn de beste Nederlandstalige rapalbums van 2023!
Goede muziek heeft tijd nodig om te landen, moet het grootste hiphopcollectief van Nederland gedacht hebben. In tegenstelling tot hun vorige full length, verscheen Volume 2 in vier etappes. Vier keer konden we genieten van een nieuwe lading gruizige drumloops, sinistere samples met donkere baslijnen met daarboven een barfest dat gejoined wordt door mc’s die eigenlijk al lang niks meer te bewijzen hebben. Dit zijn mannen die in competitie zijn met zichzelf en elkaar. Rappers die elkaar willen aftroeven, maar tegelijkertijd ultiem respect tonen naar elkaar. Guys die een betere verse willen leggen dan hun eigen vorige schrijfsel. We horen dit keer zowaar niet alleen maniertjes en gedreig naar de opps, maar ook de waardering voor hun leven na alle straatratterij.
Reportage: Op schrijverskamp met Rafting Goods, waar niemand komt om te spelen
“Ik heb in de afgelopen jaren vaak muziek gehoord waarvan ik later besefte dat ik dat weleens neer kan hebben gezet. Met alle passie en liefde heb ik de scene dat gegeven, maar tegelijkertijd wist ik dat er nog véél grotere dingen op mij stonden te wachten dan alleen hits.” CHO sloeg in het gesprek dat we twee jaar geleden met hem hadden de spijker op z’n kop. Hij is een album-artiest, iemand die met een body of work een heel verhaal kan vertellen in plaats van voor het snelle singles-succes. Met Knock Knock 4 voldoet hij aan de wens van zijn fans; zeven jaar na de laatste maakt hij een kwartet van de serie. Qua storytelling, pionierende flow en schilderijen maken met zijn stem staat CHO hoog in het rijtje. Tijd om hem de bloemen te geven voor wat hij in het afgelopen decennium allemaal gegeven heeft.
Al ver voordat Wonderland voor de bühne überhaupt een naam had, was het een succesalbum te noemen. De teller van de vele singles die Kevin van zijn nieuwste worp had gepresenteerd, liepen inmmers al in de miljoenen. Trusten, Kipstraat, Air Max BW; ze waren allemaal al verschenen met prachtige videoclips waarmee de Rotterdamse rapper ons al liet kennismaken met de wereld die waar hij de naam Wonderland aan gaf; een wereld waarin hij de #1-rapper is. Dat is niet alleen in Wonderland, maar ook gewoon in Nederland. Met het album bood hij een compleet plaatje van wat je als topshotta allemaal in je arsenaal kunt hebben; bars, hooks, melodieën, een oor voor beats, en de breedte richting r&b.
Hef beseft de rijkdom die alle levenslessen hem hebben opgeleverd, en geeft ze als nalatenschap door aan iedereen die eenzelfde pad ambieert te bewandelen. Dat doet hij op het donkere Bloed Is Dikker Dan Water, dat zijn koelbloedige en monotone rijmelarij vermengt met net zo kille beats. Het is een plaat waarop hij zichzelf een spiegel voorhoudt en langzaamaan tevreden lijkt te worden met wat hij erin ziet. Over slepende drums trekt Hef je door de slijkerige sneeuw. Iedereen Pakul Spelen!
In depth: De huidige mindstate van Hef gevangen in vijf lines
Voor zijn nieuwste album deed Nnelg onderzoek naar de Ghanese cultuur en hoe zijn wortels daarin zijn vergroeid, maar ook hoe dat hem heeft gevormd in een wereld waarin hij moest constateren dat anderen vonden dat hij minder kansen had dan gemiddeld. “Ik Zie Je”, zegt hij letterlijk tegen de jongere Glenn, die anno 2023 opgroeit in de Bijlmer. Dat doet hij op soul, amapiano en gospel. “Ik ben er om je te zeggen, je bent niet te stoppen.” Als hij met die woorden één jongere kan motiveren om hun droom na te jagen, is dit album geslaagd.
Interview: “Het voelt fijn om een album uit te brengen dat resoneert bij veel mensen.”
Na bijna vijf jaar zonder album was daar ineens weer De Jeugd Van Tegenwoordig, met misschien wel de grootste injectie voor hun groepsverbond sinds Ja, Natuurlijk. Het feest rondom Moderne Manieren werd vergroot door dat legendarische uur op Lowlands, waarin Vjèze, Yayo, Wiwa en Bas Bron bewezen nog altijd ongeëvenaard te zijn. Oke, het nieuwe werk klinkt allemaal rustiger en beheerster, maar ondertussen weet iedereen wat Dandyboys Moderno, Jakkamannen en Glijpanters zijn. Opnieuw taalvondsten te over, vrolijke rammers om op te dansen en maatschappijkritische noten te kraken. Veertig is het nieuwe twintig, De Jeugd begint aan hun tweede jeugd.
Sef wil van de grenzen af; zowel de letterlijke die mensen van elkaar scheiden, en de spreekwoordelijke, waarmee mensen elkaar in hokjes stoppen. Op zijn nieuwste album daagt hij de luisteraar uit om grenzeloos te dromen over hoe de ideale wereld eruit zou moeten zien. ‘Vlag’ is een plaat die sinds de release ervan iedere dag een stukje actueler leek te worden. Dankzij de gebeurtenissen in de wereld, maar zeker ook dankzij de tekstuele gelaagdheid. Sef is nergens belerend, en uit nog eerder kritiek op zichzelf dan op zijn medemens. Zwaarmoedig klinkt het echter allesbehalve. De speelsheid, humor en groove vormen de hoofdmooit. Prachtplaat!
Als hij de stap nooit had gezegd, zou hij weleens spijt kunnen hebben gekregen. Jazz Brak, al meer dan een decennium een van de kopstukken van de Belgische hiphopscene, voelde zich nooit genoodzaakt om een soloalbum te maken. Hij was immers veilig in de cocon genaamd STIKSTOF. Rapcopain Zwangere Guy pakte de afgelopen jaren wél die tweede carrière op, en ook bij Jazz begon het uiteindelijk te kriebelen. Maar goed ook, voor zijn fans. Geconcentreerd en poëtisch flowt hij zich door een dozijn beats, van onder meer Stab en Phasm. Terugkerend thema is het genieten van hoe hij een einzelgänger kan zijn. De zin “33, schrijf teksten op een lege parking” biedt daar hét beeld van de plaat bij.
Interview: Het recept voor Jazz Brak’s solo: een auto, een beat, de twijfel en de nacht
“Wilde al die shine pakken als een zonnepaneel”, blikt Sticks terug op zijn tweede album van 2023. En Door benadrukt dat de Zwolse woordsmid dat niet doet met wilde uitspanningen, maar met rustige raps over de krenten in plaats van de pap. Meer nog dan in alles wat hij eerder in zijn rijke carrière gedaan heeft, excelleert zijn nieuwste album En Door juist wanneer hij nadrukkelijk rust neemt. In tegenstelling tot voorganger Alles Over Hoop, doet Sticks het hier alleen. Het is geconcentreerder, maar ook lichter verteerbaar. Via zijn persoonlijke overpeinzingen kom je dichterbij dan ooit.
Recensie: Hoeveel Sticks vertelt, juist wanneer hij niks zegt
De titel deed al meteen vermoeden dat Mula B de cross-over zou opzoeken, maar hoe drastisch zou dat zijn? Eerdere nummers als Bandolero en Coke In De Uitverkoop mochten klinken als pophits, de Haagse rapper bleef echter tekstueel trouw aan de verhalen over zijn jacht op de knaken in de dopegame. Dat doet hij ook op Narcopop. Housedrops hier, technodrops daar, een snuf indie hier en rock dáár, maar altijd met een blik op zijn realiteit. Over een Manu Chao-sample: “Zij wordt wakker naast mij, gaat naar universiteit / Ik word wakker naast haar, ga naar criminaliteit!” De meest gedurfde ommezwaai levert ook de beste plaat van het jaar op.
Recensie: Tussen de chossel en de techno etaleert Mula B zijn talent als nooit tevoren
