Column: Even wuiven misschien, Koning Winne?

Fijn hoor, je weer eens ouderwetsch verheugen op een album. Niet helemaal als vroeger, zorgvuldig muntjes uit de Pennierekeningspaarpot uittellen op de toonbank van de ongeduldige platenboer. Maar wel klaarliggen in een digitale slaapzak op bol.com, en lekker pre-orderen. Vrijdag viel Great Minds eindelijk op mijn niet-digitale mat.

Great Minds is Winne, Jiggy Djé, Sticks en producer Dr. Moon. Af en toe gingen ze naar Parijs om iets op te nemen. De openingstrack Hooggeleid begint al met wat gezellig Frans. Ook in Doag, de eerste single, horen we Winne Frans babbelen: hij is uitvanhier, dat je het even weet: Pardonnez moi, s’il vous plait, au revoir naar ze. In Run It Back heeft hij het over de comeback van de connaisseur. En Jiggy is l’enfant terrible. Quoi? Snap je dat niet, laat me dat ondertitelen. Sinds Ce n’est rien, bitches, ik spit op de trottoir van Zwart Licht had ik niet veel Frans meer gehoord in Nederhopplaten. Great Minds has it all, om het maar eens in goed Engels te zeggen. Over leenwoorden en vertalingen moest ik maar eens kort zijn; die zijn al zo ingeburgerd in de Nederhop. Nou eentje dan: Sticks favoriete activiteit is spitten, zijn rhymes uitspugen. Nu ook weer: spit alsof het niks is en ik net een nieuwe tape heb, geen huis en hypotheek heb. Eerder was hij in Spuugdingen op de Mic al verantwoordelijk voor fijne neologismen als spitbrevet, want dat heeft hij als spitdirecteur. Hij spit immers spetterraps in specifieke spuitgaten; dat is heel wat positiever dan de spuigaten uitlopen. Maar ja, hij zegt het zelf ook: Sticks flowt flamboyant.

Ook de metaforen zijn weer sterker dan Popeye. Zo is Sticks’ culturele waarde hoger dan Dirk Scheringa’s inventaris. Maar nu smeert hij hem als Nivea. Want de jongens blijven toch wel staan, als wolkenkrabbers. Kalm als een kuuroord en rustig als een wellness. Maar intussen zijn ze ook all up in that ass als een zetpil. Dat is zo fijn aan hiphopmetaforen; het zijn eigenlijk vergelijkingen en woordspelingen ineen. Want smeren betekent, figuurlijk, ook weggaan, maar je kan het ook meer letterlijk doen, met een potje Nivea bijvoorbeeld. Of een pot chocopasta. Jiggy Djé kwam in zijn oude track ML75 ook droog als een boterham, maar verbouwde daarna andere mc’s en smeerde ’m. Sticks ziet die neppe rappers ook moven als krabben in een emmer. Toch houdt hij intussen de boel ook bij elkaar als een houtjetouwtjevest. De boel bij elkaar houden als Job Cohen, die had je ook kunnen verwachten, maar sinds Job uit de politiek is, is dat niet meer zo actueel. Gelukkig is de houtjetouwtjejas wel weer in de mode.

Er wordt ook weer volop met uitdrukkingen gespeeld. Jiggy Djé waarschuwt: Gooi je handjes in de lucht, want anders zwaait er wat. Sticks praat intussen met olifanten in kasten vol met porselein. Maar alles loopt op rolletjes als Carpet Right. En teacher Jiggy Djé legt het uit: Less than a fuck, ik geef een vak in een les. Sloeg als student een klas over nu overklas ik de rest. Docent nu, ik sta voor klasse, bovendien pakken we do. Een fluitje van een eurocent is zo verdiend. Overklassen anders gebruikt, ongebruikelijk, mooi. In de klas zitten op school meer figuurlijk in verband brengen met klasse zijn is leuk. Om nog maar te zwijgen over de geldgrapjes.
Als je iets met je meedraagt, is dat iets meestal niet heel concreet. Meestal gaat het om gevoelens ofzo, het zal ook weer eens niet. Winne maakt het anders duidelijk: Wat ik schrijf is goud, draag het mee als je sieraden, met zijn drieën op een track is eigenlijk een kettingbotsing. Net als je denkt, waar blijven de gouden kettingen, zijn ze er dan toch. Maar Winne is dan ook meer juwelier dan rapper, zegt hij zelf, met zijn diamanten in de coupletten. Sticks vindt die diamanten minder essentieel, al zijn ze wel dames' BFF, boezemmaatje. Diamonds als best friends, maar hij is meer geïnteresseerd in haar boezemmaten. Hehehe.

En positiviteit, Thank you Based God, toch ook voorop, want mochten we vallen, dan is het in de prijzen. En dat halfvolle of halflege glas, dat kan je ook anders zien: Half vol half leeg, focus op het goede. Je hebt sowieso een glas al is het water troebel.

Een beetje opscheppen hoort erbij: de Great Minds-mannen vangen zelfs meer wind dan andere hoge bomen vangen.

En dan verwijzingen naar bekende mensen, naar films, en liedjes. 2000 Johan Cruijff is 2014, omdat Johan altijd met dat rugnummer speelde. Gastrapper Rico vergelijkt zich met pornogod Lex Steel. En Marc Rutte wordt door Winne, wel correct, niet politiek genoemd. Hiphop en hockey, het moet niet gekker worden, maar de volgende slogan in Hooggeleid is eigenlijk van hockeybondscoach Marc Lammers: Verliezers hebben excuses, winnaars hebben een plan. De mythologie ontbreekt ook niet want Sticks heeft lasten op zijn rug als Atlas. En de bijbel natuurlijk: Geen appel, geen Eva, geen Adam: dit is herscheppen. Met Sticks kun je intussen fijn een fakkel smoken op Cypress Hill… Jiggy heeft nog een fijne, nerderige vergelijking die vooral leuk is voor jongens, want hij zegt: Humble als Bumblebee; maar Optimus wanneer ik transformeer. Daar begrijpen meisjes natuurlijk niks van, maar gelukkig kan je op de speciale website www.great-minds.nl ook lezen wat de lyrics betekenen. Jiggy legt daar zelf uit dat hij lang met Spacekees in huis woonde. Die hield zo van Transformers, dus in dit liedje speciaal een verwijzing naar de robotjes voor zijn goede vriend Kees. En als je wilt lezen wat Visionair, of noem het la cosa Nostradamus betekent, kan je dat ook op de site opzoeken. Kleine Viezerik kwam ook even naar Parijs voor de opname; hij doet mee op het nummer Doag dus ook hij was met zijn Niggas in Paris.

En dan de nieuwe woorden. Jiggy geeft de term 3G een nieuwe betekenis: die staat voor geld, gezondheid en geluk, en hij heeft ze allemaal. Vorige week was er heel wat gedoe over het langste woord in het Duits. Sticks heeft in ieder geval een nieuw woord verzonnen dat misschien wel het langste Nederlandse woord kan worden: De jointje-vastgeplakt-in-je-hand-klagend-dat-het-systeem-niet-werkt-fase, daar blijven veel mensen volgens hem te lang in zitten. Sticks is wel een taaltovenaar; op www.paarsekrokodillentranen.nl bedacht hij het nieuwe spreekwoord: ‘Een burn-out parkeer je niet even op je i-cloud’.

Maar dan heeft Winne het over beats, lyrics en passie. En hij gaat verder:

de pen m’n libi en mensen wensen hem dood, Kadaffi
M’n ziel in dit, als ik spit is het m’n oma’s nasi.
Homie, de flow is kassie, wijlen, we schrijven weetje
Ziek als ik kook, full blown eetze

Libi is Surinaams voor leven, maar er is veel jaloezie in de rapgame: anderen wensen zijn pen dood. Bij libi denk je ook aan Libië en aan wijlen Kadaffi. De nasi van Winne’s oma is soulfood, daar zit ziel in. Winne noemde zichzelf al vaker ziek: in dit nummer is hij zelf zo ziek, legt hij op great-minds.nl uit, als full blown Aids, zieker wordt het niet. Eet smakelijk trouwens. Ziek betekent ook geweldig, maar Winne speelde al eerder met de andere betekenis van dit woord: wij zijn ziek, zij zijn hypochonder, rapte hij in Zegevieren. De anderen zijn wannabe’s, die doen alsof ze ziek zijn. En op zich is het een minder goed idee om Adolf Hitler in een hiphopmetafoor te betrekken, maar Winnes oude vergelijking ziek als Hitler, maar zoek m’n heil in de muziek is toch wel een fraaie.

Great Minds is bommer dan Hiroshima. Fief hartje Jiggy en Sticks, maar Winne heeft mijn hiphophart. Winne is meer basi, baziger dan basi eigenlijk. Hij is meer keizer dan Keizer, etc. Afijn, ik moet me niet aan hiphopmetaforen wagen. Maar koninger dan Winne wordt het niet. Doe maar even zwaaien? Zwaaien naar King-Winne Alexander? Dat kan koninklijker, zwaaien is zo gewoontjes: Even wuiven misschien, Koning Winne?

Geplaatst door bowie op 12 juni 2013