Slick Rick is de volgende hiphoplegende die een Grammy Lifetime Achievement Award in ontvangst mag nemen. Op 4 februari voegt de iconische mc zich bij een klein rijtje acts: Public Enemy, Grandmaster Flash & The Furious Five, Run DMC en Salt-N-Pepa. Een mooie tijd voor een terugblik op de carrière van de grootste verhalenverteller in hiphop.
Op donderdag 5 januari maakte de Recording Academy de lijst bekend van de Special Merit-onderscheidingen. Die worden tijdens een aparte ceremonie gedurende de Grammy Week uitgereikt. Slick Rick ‘The Ruler’ wordt erkend naast Bobby McFerrin, Nirvana, Ma Rainey, Nile Rodgers, The Supremes en Ann en Nancy Wilson van de groep Heart. “Elke maker op deze lijst heeft een impact gehad op onze industrie – vna technische tot creatieve prestaties”, laat Harvey Mason Jr., CEO van de Academy, weten in een verklaring. “We zijn verheugd om volgende maand deze legendes te vieren die de muziekwereld blijven inspireren en vormgeven.”
De in Groot Brittannië als Ricky Walters geboren artiest staat bekend als pionier van de verhalende rap. Hij putte flink uit zijn leven om zo gedetailleerd als mogelijk te kunnen vertellen over het leven in New York City, het tegenkomen van gevaren en het geven van commentaar op de straat. Slick Rick zit in de klas van 80’s-artiesten die rauwheid, humor en een elegante rapstijl weten te combineren.
Daarnaast is hij een pionier op het gebied van mode. De gigantische gouden en platina juwelen bungelden al vroeg in zijn carrière kletterend over kleurrijke maatpakken en indrukwekkende designerkleding. En dan is er nog dat kenmerkende ooglapje, iets waaraan je meteen denkt bij de naam Slick Rick. Hij droeg die accessoire al op vroege leeftijd, want al jong raakte hij blind aan één oog door gebroken glas.
Opmerkelijk is dat de legendarische rapper in zijn lange carrière nooit een Grammy heeft gewonnen. Nu zijn de Grammy’s absoluut geen graadmeter voor culturele impact, maar een beetje vreemd is het op zijn minst te noemen. Alsnog heeft Walters weinig te klagen voor de erkenning die hij krijgt. In 2015 werd hij vereeuwigd in het Smithsonian National Museum of African American History and Culture, dankzij een schenking die hij en zijn vrouw aan het museum deden uit zijn persoonlijke collectie sieraden en memorabilia. In 2018 werd hij toegevoegd aan de Bronx Hall Of Fame. En de belangrijkste: zijn werk werd minstens duizend keer (!) gesampled of geïnterpoleerd door anderen. Een grotere vorm van respect bestaat niet. La-Di-Da-Di is zelfs de vaakst gesamplede hiphoptrack aller tijden.
Slick Rick’s begindagen als muzikant dateren midden jaren tachtig, toen hij in Doug E. Fresh’ The Get Fresh Crew opereerde, toen nog als MC Ricky D. In diezelfde tijd werkte hij samen met een andere gerespecteerde storytelling mc, Dana Dane, als lid van de Kangol Crew – een groep van eensgezinde high school-studenten. Solo wordt hij een van de eerste artiesten die onderdak vindt bij Def Jam Recordings, halverwege de jaren tachtig.
Toch duurt het dan nog wat jaren voordat zijn eerste plaat verschijnt. Zijn solodebuut, The Great Adventures of Slick Rick uit 1989, bereikte de platinastatus, en zijn charismatische attitude en pimpster-imago (diamanten ringen, gouden kettingen, kortom: materiële overdaad) en het gebruik van expliciete teksten bepaalden de richting van rap in de daarop volgende jaren.
Children’s Story, afkomstig van dat album, wordt nog altijd wereldwijd gezien als de track die storytelling-rap definieert. Een terloops gespit verhaal over agenten en rovers, opkomst en ondergang, overmoed en angst. In ongeveer vier minuten wordt een 17-jarige meegesleurd in een leven van misdaad en leert in no time de angst, schuld en gevolgen kennen die daarmee gepaard gaan. Een refrein? Niet nodig. De gladde prater met de eigenwijze stijl die over zijn eigen beat (!) vertelde? Ricky D, nu als Slick Rick.
Een gouden toekomst leek zeker, tot hij in 1990 werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes jaar wegens poging tot moord. In de haast nam hij nog gauw een hele sloot nummers op, waardoor hij van achter de tralies nog twee platen uit kon brengen. Het werden uiteindelijk projecten die zowel zijn fans als Rick zelf liever zouden vergeten. Hij gaf het later toe in diverse interviews. Tegen URB Magazine: “Het was rommel. Ik vond ze niet leuk, ik vond het maar troep. Het was haastwerk, het was vreselijk.”
Toen hij na zijn vrijlating in 1996 ruim de tijd nam om aan een plaat te werken, klonk het resultaat daar dan ook naar. En hoewel sommigen hem zagen als rapper die al lang over zijn hoogtepunt was en zijn felgekleurde pakken had ingeruild voor sportkleding, verwelkomden de meesten te terugkeer van zijn old school-stijl en verhalen vol scherpe accenten en sublieme gevoel voor detail. Als geen ander weet hij flair en nonchalance in de juiste verhoudingen te vermengen.
Inmiddels was hij toen zijn producer-aspiraties verloren. “Toen ik mijn eerste album aan het maken was, was beats maken makkelijk voor me”, vertelde hij daarover tegen WaxPoetics. “Er bestond geen gecompliceerde apparatuur en zulks. Dingen waren heel basic. Toen hiphop groter werd, kwamen ze met allerlei moeilijke machines en het geluid begon cleaner en professioneler te klinken. Dus werd het voor mij moeilijk om professionele producers bij te benen. En daarbij wilden graag producers pushen op de projecten van rappers, dus het was moeilijk te groeien als beatmaker als je er al niet een was. Maar hey, de beats van Children’s Story, Hey Young World en Mona Lisa waren zo slecht toch niet? Ik heb die allemaal gemaakt, en ik hou van wat ik op die tracks heb gedaan.”
The Art Of Storytelling was een voorbeeld van hoe Rick zich afzijdig hield van het gangsterleven dat veel van zijn collega-rappers leefden. “Als ik dat zou verheerlijken, zou ik het lopen in een val en andere negativiteit verheerlijken”, zei hij daarover tegen de Toronto Sun. “De jeugd zegt veel gekke dingen. Ze promoten de verkoop van drugs, gangsterism, elkaar beroven en al die dingen. Het maakt zwarte mensen echt onwetend, begrijp je wat ik bedoel? Ik kan daar niet mee omgaan. Ik zie mezelf niet op 34-jarige leeftijd, diefstal of het dealen van crack cocaine promoten.”
The Art Of Storytelling laat daarentegen de filmische verhalen over X-rated-fantasieën herleven, evenals zijn aloude humoristische raptechniek. In Who Rotten ‘Em stelt hij zichzelf voor als een rappende slaaf in het oude Egypte. En hoewel critici het erover eens waren dat Rick op zijn best preseteerde op de solotracks, bevatte het album ook gastartiesten. Onder meer Clark Kent, Large Professor, Q-Tip, Nas, Outkast en Raekwon. Anderzijds stal hij wel altijd de show als hij op nummers van anderen meedeed. Dat hadden Dave Hollister, Kid Capri en Montell Jordan – wiens carrière gebouwd is op Slick Rick’s eigen drums – toen al gemerkt.
Dat Slick Rick altijd ging voor urgentie en amper onderwerpen schuwde, kreeg ook ruim gestalte op The Ecstatic, het album van Mos Def uit 2007. Op Auditorium – als je een liedje in een museum kon zetten, deden we ’t – spit hij een van zijn fijnste featurings ooit. Gezien het hoogtepunt van de islamofobie in de Verenigde Staten op dat moment tevens een ernstig aangrijpend couplet. Niet veel artiesten braken hun nek om een tegengeluid te laten horen op het ultra-patriotisme dat volgde op de aanslagen van 11 september 2001.
Slick Rick’s verse op Auditorium is niet prekerig, en biedt geen diepgaand onderzoek naar politieke standpunten. Hij geeft de luisteraar slechts een korte blik op verschillende kanten van een verhaal. En dat in een maatschappij waar grote groepen mensen voor de keuze staan; thuisblijven om als burger door een agent in het gezicht te worden geknald, of in het buitenland worden opgeblazen door een zelfmoordterrorist? Een legendarische verse, op een legendarische beat, in een legendarische song. Niet slecht voor een instrumental die van Madlib’s beattapes werd geplukt.
Die rol van uitblinkende gastartiest speelt hij al decennialang subliem. Recentelijk werkte hij nog samen met Westside Gunn, IDK, Snoop Dogg en Dynas. In 2022 verscheen hij op DJ Premier’s The Root Of It All naast Lil Wayne en was hij te horen op Metropolis van DJ Muggs, naast Method Man. Als hem door WaxPoetics gevraagd wordt hoe hij hoopt dat zijn legacy later gezien wordt, geeft hij een kort maar indrukwekkend anwoord. “As a storyteller on wax, as the icon of storytelling in hip-hop. I’d be happy with that. I’ve just always been honest and tried to write humorous stories that anyone can enjoy.”
Dat doen we al heel wat jaren, Rick. Congrats met je Lifetime Achievement Award!
