Murda is nu ‘BABA’; de rapper die altijd al zijn tijd vooruit was

Hij bracht, na Jiggy Djé, het tweede project uit via Noah’s Ark, scoorde een van de grootste street sweepers van dit decennium én is net vader geworden. Murda brengt vandaag zijn derde officiële album uit, naar eigen zeggen zijn meest eerlijke werk tot nu toe. Deze recensie veranderde gaandeweg in een uitgebreide terugblik op de carrière van iemand die altijd zijn tijd vooruit is geweest.

De dag dat ik kennismaakte met Murda, toen nog Murda Turk, was een regenachtige herfstdag. Jiggy Djé stond in de Mezz -de popzaal van Breda- voor een show in het kader van zijn Noah’s Ark-tour. Zijn debuutalbum was toen net anderhalve maand uit en kon rekenen op lovende kritieken. De clubtour die daarna door Nederland trok had behalve support van Kas en Spacekees nóg een opvallende verschijning. Die van de back-up mc, die met zoveel charisma on stage stond maar nergens de show van Jiggy wenste te stelen. Het bleek Önder Dogan, oftewel Murda Turk. Na de show bleven de artiesten hangen vlak achter de Mezz; om een jointje te roken, maar vooral om kennis te maken met de fans en vice versa.

Dat heeft Murda altijd aangehouden. Hij is, ondanks zijn pocherige teksten, altijd benaderbaar gebleven voor zijn fans. Vraag hem om een foto tijdens Appelsap en hij maakt tijd voor je. Hij checkt optredens van collega’s en heeft in het veld én op het internet altijd een oogje in het zeil gehouden. Zijn eerste drie projecten maakte hij telkens met één producer, op de old school-manier dus. Op zijn debuut, de EP Turkse Pizza, was het SirOJ die achter de knoppen plaatsnam. De bombastische boombap en de Dilla-esque knallers (inclusief luie timing van de drums!) bieden ruimte voor Murda Turk om zichzelf te introduceren. “Die kicks en snares, yes ik bless them / Niet te evenaren, Turk is de next man!”
Meteen wist iedereen waar hij aan toe was. Een nieuw tijdperk in de hiphop, waarin Engelse woorden steeds vaker ingemetseld zouden worden in Nederlandse zinnen. Over de top-arrogantie, lines over geld verdienen en smoken vullen de EP. En als Willie Wartaal en Vjèze Fur (de naamgever van Murda Turk!) aan het einde van zowat iedere track hun vooroordelen over Turken bespreken, valt een glimlach haast niet te onderdrukken.

Na het succes van de EP kon een volledig debuutalbum natuurlijk niet lang uitblijven. Daarvoor klopte Murda aan bij die andere Amsterdamse beatmaker én goede vriend van SirOJ; FS Green. Een album dat vol staat met pocherige lyrics over geld kon geen betere titel krijgen dan De Kassier: Een Monnie Album. FS Green gooide er zijn hele Detroit-achtige stijl voor overhoop en levert een scala aan bombastische, Amerikaans aanvoelende, haast Dipset-achtige bangers. Daarop heeft Murda, dan zijn naam veranderd in Önder, het ontieglijk vaak over zijn geld (uiteraard), zijn hoofdrol in de film Gangsterboys en zijn andere successen. Het is haast de soundtrack van die film. Önder rapt over merkkleding, stapels biljetten en zijn reis naar diamanten ringen. Het zijn de dingen die de hoofdkarakters van de film -gespeeld door Yes-R en hemzelf- maar al te graag zouden willen. En dat alles op de soulvolle bangers waar alle rappers jaloers op zouden zijn. Het siert hem ook nog eens dat de beatmaker in de artiestennaam én op de hoes siert; het is Önder & FS Green, en dat is niet voor niets. Het blijkt een tandem die ontzettend soepel rijdt.

In de jaren daarna versplintert de scene en breidt zijn label Noah’s Ark uit. Onder meer hitmaker Kraantje Pappie en straatrapper Hef tekenen er een contract. In laatstgenoemde vindt Önder een gelijkgestemde; iemand die evenveel wiet rookt, chillt en een minstens zo relaxte rapstijl heeft als hij. Samen vormen ze de Bangbros -inderdaad vernoemd naar de wereldberoemde porno-organisatie- en meteen hangt er een volledig gezamenlijk album in de lucht. Ze doen samen zowat alle middelgrote popzalen van Nederland aan en worden aangekondigd voor Lowlands 2010. Omdat het album dan nog niet af is gooien ze een mixtape online met grotendeels nieuwe nummers; Bangbros Do Lowlands. Op de cover chillen ze op de festivalcamping met een jointje en wat groupies en dat beschrijft de muziek eigenlijk perfect. Het duurt echter nog zeven jaar voordat daarna het officiële Bang Bros-album het levenslicht ziet. Samen met vaste gasten als Ronnie Flex, Feis, Crooks en Kevin doen ze eind 2017 op Bruin Brood precies waar ze goed in zijn.

In de tussentijd heeft Murda zijn oor flink op de straat. Zo vormt hij het collectief Cake Boys, waarvanuit hij Jonna Fraser bij Noah’s Ark loodst en ziet hij als een van de eerste -buiten het Lefensmannen-kamp- het talent in producer Jack Chiraq (nu $HIRAK) die ruim een jaar daarna pas echt doorbreekt door zijn grote bijdrage aan het New Wave-album. Maar vóórdat daar de hit Drank & Drugs vanaf komt, is er al de gigantische klapper Dat Doen We Niet Meer, van de Goeie Dingen EP. Het groeit uit tot een gezegde, blijkt een gigantische moshpit-starter en is Murda’s bekendste tune van zijn carrière. Toch is het geen track die miljoenen streams en views heeft gepakt; daarvoor kwam ‘ie nét te vroeg uit. De bijbehorende video is pas jaren later de millie gepasseerd.

In het couplet van het nummer rapt hij: “Goeie Dingen de album is af en je wacht erop”, een zin waarmee hij leek aan te geven dat er snel een gelijknamige plaat zou verschijnen. Geheel tegen de verwachtingen in kwam er een album uit dat niet haakser op de EP kon staan; We Doen Ons Best. Een plaat die hij zelf een misser noemt. “Bij het vorige album kwam ik op een moment dat de game net aan het veranderen was. Je hoort heel erg die paniek en angst op We Doen Ons Best. Op het (aankomende, red.) album weet ik wat mijn positie is in de Nederlandse rapgame, en dat comfort hoor je terug”, zei hij vorig jaar in de CONVO Talkshow. Volgens hemzelf ontbrak de samenhang op het album en dat hoor je. Ondanks grote hits als Niet Zo en de titeltrack zwerft hij alle kanten op en lijkt hij naarstig op zoek naar aansluiting bij de nieuwe garde. Dat die aansluiting niet zo geforceerd bewerkstelligd hoeft te worden bewijst hij later met nummers als Shutdown van SFB, waarop hij een bijdrage mag leveren. Murda klinkt weer ontspannen, komt weer soepel voor de dag en lijkt klaar voor het nieuwe hoofdstuk in zijn carrière. Losse singles als Trabajo, Issa en Pistola volgen en daarop flirt hij openlijk met de dansvloer.

Met die flow gaat Murda aan het werk aan zijn nieuwe album, maar gaandeweg vinden er twee ingrijpende gebeurtenissen plaats. Collega-rapper en bovenal vriend Feis komt te overlijden na een gruweldaad en hij wordt vader. Hoe leven en dood zo dichtbij elkaar kunnen komen is de leidraad van zijn nieuwe langspeler. BABA, het Turkse woord voor vader, is dan ook zowel opgedragen aan zijn dochter als aan zijn overleden vriend. Veel nummers zijn na diens dood opgenomen, dat is hoorbaar aan de persoonlijke memoires en het aangrijpende verdriet in Murda’s stem. Het maakt dat de muziek persoonlijker is dan ooit, zijn stem doorleefder en de onderwerpen dieper en gevarieerder. Hij spreekt zijn dankbaarheid uit naar zijn eigen vader en is vastberaden om een goede vader te zijn voor zijn dochter. Natuurlijk wordt er gedript, gedanst en geclipt met rode zolen, maar voor het eerst helt de balans op een Murda-album naar gevoel in plaats van gestunt. “Wat ik weet van life heb ik niet op school geleerd”, blikt hij emotioneel terug in de slottrack. En verderop: “Wie is nep, wie is echt met me?” In ieder geval zijn geliefde, die hem verraste met de zwangerschap, zo blijkt uit de intro. Zo is de cirkel rond.

Murda is van de zelfverzekerde naar de zoekende rapper gegaan, maar heeft zichzelf heruitgevonden. Hij kent zijn plek in de scene, werkt samen met zowel de oude garde (Sticks en Winne) als nieuwe helden (Sevn Alias, Idaly en Josylvio) en probeert op die manier te fungeren als bruggenbouwer. Het is een rol die hem goed staat. Traditionele hiphopbeats wisselen vloeiend af met een soepele flamencogitaarpartij, tropische drums gaan hand in hand met de gemoderniseerde Atlanta-trap. Reflecterend op de recente gebeurtenissen levert Murda met BABA een album af dat past bij de huidige tijdsgeest, maar niet zijn muzikale afkomst verloochent. Murda is volwassen geworden en balanceert liefdevol tussen nieuw leven en de tragische dood van zijn kameraad.

Stream het nieuwe album hieronder.

Geplaatst door bowie op 10 mei 2019