Op de helft van ‘Los van de hype’: #60 t/m #51

Ja, je leest het goed in de titel; met deze batch tracks sluiten we de eerste helft van Los van de Hype: De Hiphop 100 af. Iedereen die al aan bod is gekomen kan al zeer trots zijn, en we kunnen alvast verklappen dat we een aantal van de acts die je al bent tegengekomen in deze ultieme, alternatieve hiphoplijst ergens in de komende weken terug gaan zien in de tweede helft. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er ook genoeg nieuwe namen voorbij gaan komen dus we hopen dat je deze serie met liefde en respect verder op de voet zal gaan volgen.

Terug naar de orde van de woensdag. Het is tijd om verder af te tellen in de Nederlandstalige hiphoplijst der Nederlandstalige hiphoplijsten. Een lijst waarbij maker Sjaak Oostenrijk niet heeft gekeken naar populariteit, views of plek in de charts, maar zich simpelweg heeft laten leiden door zijn gevoel. Op die manier is Los van de Hype: De Hiphop 100 een bijzonder fraaie lijst geworden; vol vergeten parels, onbekende tracks maar natuurlijk ook een aantal nummers die wel hun strepen hebben verdiend. Allemaal snoeihard. Of ontroerend. Of prachtig. In ieder geval; steengoed. Hierbij de nummers 60 tot en met 51. We zien je op Tweede Kerstdag terug met de nieuwe serie tracks! Geniet ervan.

60. Poetiz Bewijsz – Stil Zwijgen
Dat producer Poetiz Bewijsz deze beat voor z’n eigen vocale uitspattingen bewaarde, kan ik me goed voorstellen. Want wat een knap staaltje productiewerk is dit zeg! De instrumentatie is rijk, warm en sfeervol, met interessante variaties. Als MC blijkt PB bovendien prima uit de voeten te kunnen. Wellicht mist hij de autoriteit in zijn voordracht om een heel groot publiek aan te spreken, maar vormelijk is het meer dan degelijk en tekstueel zelfs uitstekend. De bedachtzame en bespiegelende tekst van deze track, handelend over teveel nadenken, het opkroppen van gevoelens en te weinig assertiviteit, staat me in ieder geval bijzonder aan. De zin “leef ik met de tijd, dan loop ik voor op m’n gedachten” en het aforisme “uit de bocht, in de tang” zijn simpelweg literair hoogstaand. Poetiz Bewijsz weet in dit nummer met één regel regelmatig meer dan één zin aan betekenis over te brengen door geslaagde abstracties. Die lijken voort te vloeien uit reflecties op het leven vanuit worstelingen waar ik me daarenboven sterk in herken. Voor mij is deze track dan ook uitgegroeid tot een klassieker, die ik nog geregeld opzet.

59. Mini – Guus!
Begin 2017 keerde Mini na jaren afwezigheid vanuit het niets terug in de rapgame met deze angstaanjagende trapbanger. De gangsterrapper van weleer, destijds bekend als Mini Thug, bleek weinig te zijn veranderd. Alleen het geluid van z’n nieuwe lichting tracks was anders. Moderner. Afgezien daarvan horen we op dit nummer opnieuw een gretige, autoritaire straatrat die pocht over succes door illegale activiteiten. Zijn niet-publieke jaren spendeerde Mini naar verluid als zware crimineel, waarbij hij lid was van een outlaw motorbende en zich bezighield met internetoplichting. Naar eigen zeggen is Guus, zoals zijn bijnaam bij de motorclub luidde, nooit opgehouden met muziek maken, ondanks z’n dubieuze andere prioriteiten. De teksten van deze track klinken alleszins alsof ze neergepend zijn voordat hij besloot ‘Thug’, dat hij vaak uitsprak als tuig, achter ‘Mini’ weg te strepen. De beat van dit nummer staat verder als een dijk, ondanks de wel heel artificiële ‘hé’-scanderende achtergrondvocaaltjes in het refrein. Mini’s raps vind ik niettemin iets minder geslaagd. Z’n verzen zijn weliswaar bijzonder overtuigend gebracht, maar doen me flowtechnisch ietwat laks aan. Desondanks is dit een heel dikke track die in deze lijst zeker niet mocht ontbreken. Al is het maar om hoe beslist Mini hiermee (jammer genoeg maar even) z’n plaats in de scene terugeiste.

58. Great Minds ft. Wudstik – Het Licht (Remix)
Op plaats 64 hoorden we Wudstik nog rappen, hier zingt ‘ie ter begeleiding van z’n oude kompaan Jiggy Djé. Het is een heerlijk vlot refrein voor een weelderige remix. De verschillende energieke ritmes van de productie worden sterk aangevuld door alle drie de heren van Great Minds, een onvervalste supergroep binnen de Nederlandstalige rap. Beschrijven hoe het is om te touren als MC is als thema niet verheffend, maar door de fijne flows van Jiggy, Winne en Sticks kan ik dit gemakkelijk naast me neerleggen.

57. Zo Moeilijk – Was Me Naam
Moeilijk! Over een karakteristiek smerige, slepende, haast rozig makende Nikes-beat braggen en boasten Nosa en Rosco er hier uitmuntend op los. De creativiteit van de vrachtlading alterego’s in de verzen van ‘de Jampa’ werken in vereniging met de overdaad aan slome bravoure van ‘Alien Ro’ erg aanstekelijk. Tel hier de meeslepende sound van de productie bij op, en je krijgt een buitengewoon memorabel nummer. Het is een soort dolle trip van drieënhalve minuut waar ik me veelvuldig met genoegen aan overgegeven heb. Zelfs het stukje Sranan-met-Nijmeegs-accent van Rosco ken ik uit m’n hoofd.

56. Rafello – Gang Shit
Dit is het enige nummer uit 2018 in deze top 100. Rafello was lang het best bewaarde geheim in de Nederlandse hiphopwereld, louter te kennen door enkele zeer indrukwekkende freestyles en zijn deelname aan PunchOutBattles, waar hij onder het pseudoniem Raffaarlijk optrad. Maar sinds 2017 maakt de hoogst competitief ingestelde Amsterdammer eindelijk volwaardige tracks via het label Van Klasse. En gelukkig maar, want Rafello kan zich qua flow moeiteloos met de allerbesten in ons taalgebied meten. De grote taalvaardigheid waarvan hij ook op dit nummer getuigt, maakt dat ik nu al niet meer om hem heen meen te kunnen. Temeer omdat Rafello op deze schijf een geslaagde, rauwe productie tot z’n beschikking heeft, die zowel de sfeer als de ruimte biedt voor overtuigende grootspraak en bovenal uitstekende rijmschema’s.

55. Fotosynthese – Los
Over grootspraak gesproken: in 2008 verbaasde een 15-jarige Bredase knul hiphopminnend Nederland met een EP genaamd Grootspraak, waarop hij zowel qua flow en teksten al erg volwassen overkwam. Zijn naam was Fotosynthese en een bescheiden hype volgde. Een kleine vier jaar later kwam de fanatieke NAC-supporter met het album Los, een verdienstelijke plaat waarvan deze episch aandoende track dus het titelnummer is. Op dit nummer flowt hij bijvoorbeeld erg gretig, terwijl ‘ie teksten spit die van intelligentie getuigen en her en der een vermakelijke woordspeling bevatten. De volle, afwisselende knalbeat laat verder niets te wensen over. Inmiddels is Fotosynthese al jaren niet meer actief als rapper, maar des te actiever als marketeer bij poppodium 013 in Tilburg.

54. Zwart Licht – Vanaf Nu
Toen ik dit nummer tien jaar geleden voor het eerst hoorde, was ik direct verkocht. Ik hoorde een soort Mystikal met hersens, die met twee lange, begeesterde verzen een gedenkwaardige entree maakte in de rapscene. Dit nummer was dan ook duidelijk bedoeld als het opensmijten van de deur: in het tweede couplet verwijst Akwasi zowat naar de helft van de Nederlandse game op dat moment. Zwart Licht haakte daar dus bij dezen bij aan. ‘Vanaf Nu’ hadden we er een toffe groep bij. Een groep met een vaardige producer in Hayzee, die zich gespecialiseerd leek te hebben in ruimtelijke, tamelijk mechanisch klinkende beats. Zwart Licht bevatte nog een tweede rapper die op deze track niet meedeed, ontdekte ik later. Tegenwoordig is Top Notch geen label meer voor debuuttracks. Überhaupt niet meer voor hiphop zoals dit; Leeroy, Hayzee en Akwasi brengen hun muziek tegenwoordig uit onder de vlag van Neerlands Dope, een platenmaatschappijtje bestierd door laatstgenoemde.

53. Fresku – Paranoia
Fresku is wellicht de meest intelligente rapper van de Lage Landen en omdat hij zijn doordachte teksten bovendien heel bezield en vormelijk verzorgd over kan brengen, waarschijnlijk ook de meest overtuigende. Vrijwel al zijn serieuze nummers zijn dan ook in staat mij enkele minuten met opengesperde ogen voor me uit te laten staren. Buitengewoon doordringend. In deze track ratelt hij ruim vier minuten lang over wat er mis is met de huidige samenleving, waarbij het verlies van persoonlijke vrijheid centraal lijkt te staan. Hierbij blijft het grotendeels onduidelijk of hij de soms zeer paranoïde en voortdurend pessimistische ideeën die de revue passeren, zelf voor waar aanneemt, of dat hij hyperbolen gebruikt om ook jou als luisteraar over onze maatschappij na te laten denken. Het refrein wekt dan weer de indruk dat hij de verzen geschreven heeft in de rol van de paranoia zelve. Dat Fresku zich als het verschijnsel paranoia presenteert in de coupletten. De zelfprofilerende blikken in z’n ziel sluiten nochtans niet goed aan op deze lezing. Het –heerlijke vloeiende- derde vers over (zwarte) vrouwen is überhaupt niet zo paranoïde. Eerder betrokken. Toch maakt de beperkte grijpbaarheid van de niettemin erg rijke inhoud dit nummer kunstzinnig erg interessant. Gelukkig ondersteunt de productie Fresku’s al dan niet gespeelde rationele ontreddering heel behoorlijk middels een loop die avontuurlijk begint, maar lichtelijk hakkelend in mineur eindigt.

52. Winne ft. Feis – Zegevieren
Veel victorieuzer kan een beat niet klinken, en dat is maar goed ook in het geval van een nummer genaamd Zegevieren van een artiest genaamd Winne. Behalve dat hij zelf boven wil komen drijven, uit Winne zijn overtuiging dat tekstuele bagage uiteindelijk zal primeren in de hiphop. Met de latere opkomst van mompelrap lijkt zijn wens niet bepaald ingewilligd, maar het leverde gelukkig wel deze zeer fijne track op. Feis bewijst hier ook over een toffe zangstem te bezitten en meerdere van Winne’s woordspelingen op dit nummer zijn erg vermakelijk. Een punchline als ‘Wij zijn ziek, zij zijn hypochonder’ kan ik in ieder geval wel waarderen.

51. McGyver – Succes
De titel van dit nummer is behoorlijk ironisch gezien het gebrek aan succes dat McGyver er ondanks de uitmuntende kwaliteit mee geboekt heeft. Zuur, want wat een fantastische oldschool vibe zendt deze track door m’n speakers! Er klinkt een nostalgische dromerigheid in door waar ik moeilijk aan kan weerstaan. McGyver is bovendien een begenadigde MC, die creatieve, associatieve teksten overtuigend en met boeiende rijmpatronen over weet te brengen. De man met de exuberante Brabantse tongval benadrukt in het refrein hoezeer discipline van belang is voor succes. En hij heeft recht van spreken: McGyver heeft inmiddels vijf CD’s en twee EP’s op z’n naam staan. Mogelijk is hij te zeer een oude ziel voor bredere waardering. Want aan de kwaliteit van dit topnummer kan het naar mijn beleving echt niet liggen.

Een nieuwe episode in de serie Los van de Hype: De Hiphop 100 zie je iedere woensdag op Hiphop In Je Smoel!

Geplaatst door bowie op 19 december 2018