Vivien Waszink schreef een nieuw boek: Klerenwoorden en modetaal. Over borstrokken, bordeelsluipers, onesies, hipsterbaarden en nog veel meer. En natuurlijk ook over hiphopgear. En rappers Jay-Way en MC JR werden in het kader daarvan op de foto gezet door Boukje Verheij.
In Elsevier stond eind 2017 een leuk stuk over hiphopkleren. Met gezellige foto’s van rappers erbij. Typhoon strak in het pak. Bokoesam met geblondeerde krullen. Akwasi in een net jasje met een korte broek eronder. Opvallend, maar niks wankelen van het goud, niks boos kijken met petjes op. Wat is er dan nu heel hiphop?
Eerst die term hiphop: dat is de naam van een culturele stroming. Het woord komt uit Amerika en wordt gebruikt sinds de jaren zeventig. Het belangrijkste onderdeel van die stroming is rappen, volgens Van Dale ‘teksten zingzeggen op een muzikaal ritme’. Daarom worden hiphop en rap vaak als synoniemen gebruikt (maar eigenlijk klopt dat dus niet helemaal). Hiphop is stoer en uitgesproken en daar horen stoere, uitgesproken kleren bij. Die kleren heten vaak gear: een Engels woord dat in spreektaal gebruikt wordt voor ‘uitrusting’, je outfit dus. Rapper MC JR (toen nog met artiestennaam JR de Regelneger) maakte zelfs een nummer dat ‘Gear’ heet (♫‘Rijm strijk ik glad, kreukelvrije flow, hou het netjes’♫). Maar wat er vandaag de dag allemaal onder die gear valt, is helemaal niet zo duidelijk.
Een paar jaar geleden schreef ik in een column voor Hiphop in je Smoel: ‘Ik vraag me al tijden af wanneer de baggy broeken of saggin’ pants, de wijdvallende broeken, eens passé worden.’ Over die broeken gingen trouwens allerlei rellerige verhalen rond. Rappers zouden gevangenen nadoen, want die hebben geen riem om hun broek. En je kunt lekker veel verstoppen in zo’n broek. ‘Want rappers bergen natuurlijk niet, handig, een duimstok, paraplu of stokbrood op in hun broek, maar hun AK47, dat spreekt voor zich’, schreef ik spottend. Hiphop en vooroordelen, ik was en ben het beu. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de blingbling. B.G. (een afkorting van Baby Gangsta) maakte in 1999 een nummer dat ‘Bling Bling’ heette. Dat ging over opzichtig blinkende kettingen, vuistdikke gouden natuurlijk. In het Nederlands namen we het woord in die betekenis over rond 2005. Maar al snel werd blingbling breder gebruikt voor allerlei overdadig blinkende spullen, want denk blingbling denk blinken. En eigenlijk zag je het helemaal niet meer zoveel in hiphopkringen. Hiphopstereotypen kloppen dus vaak niet, want anno 2018 zijn oversized en baggy behoorlijk passé. En de hiphopblingbling is de laatste jaren vrij sober.
‘Skinny jeans and shit’
De kledingkeuze van rappers is veel diverser geworden. Rappers in strakke broeken zie je veel. En daar moppert de oudere garde dan vaak weer over, want Vroeger, toen was hiphop nog real: zonder ‘skinny jeans and shit’. Ronnie Flex werd toen hij nog maar een heel kleine Ronnie was al uitgelachen om zijn paarse strakke broeken. En Bokoesam had al eerder Uggs dan jij. Maar Kanye West maakt het natuurlijk het bontst: die zag ik zelfs een keer, alsof hij een tandarts op leeftijd was, in een lamswollen roze trui optreden. Je zou er zo een rode broek bij verwachten, maar dat vloekt natuurlijk. Hoewel, lang leve colorblocking: het bewust combineren van heel opvallende kleuren. Maar ook andere hiphopklassiekers zijn verdwenen of niet meer strictly hiphop: de hoodie bijvoorbeeld. Hoodies (van hooded sweatshirt: capuchontrui) zijn niet uit, maar je ziet ze nu overal, van Ikea tot Toppersconcert, en petjes en sneakers natuurlijk ook. Rapper Jay-Way draagt op de foto bij dit stuk zijn lievelingsschoenen, Dr. Martens. Een paar jaar geleden zou niemand dat erg hiphop hebben gevonden, maar nu is het allemaal niet meer zo streng. Wel fijn dat er niet meer zoveel ‘voorschriften’ zijn, vindt ook Omar Louchahi van The Ultimate ’88 Hiphop Reunion, een organisatie die oldskoolartiesten naar Nederland haalt. ‘Vroeger had ik een heel stoere, maar ook heel dikke jas en die moest je binnen natuurlijk aanhouden.’ Dat was nogal warm. Nu maakt dat allemaal niet meer zoveel uit: badslippers zijn volledig geaccepteerd, maar geruite spencers ook. Sommige hiphopliefhebbers dragen zelfs bloemetjesjurken. ‘Lang leve de rapper met nagellak’, schrijft Bas Heijne in NRC. Die heb ik nog nooit gezien, maar hij heeft wel een punt: eindelijk verlost van hiphophokjesdenken.
Bron: Vivien Waszink, Klerenwoorden en modetaal, Van Dale Uitgevers.
