“Het woord bitch is een vriendelijk woord geworden.” Een aardige mevrouw van Radio 5 aan de telefoon. En die vond dit wel een leuke stelling voor een discussie. Dat vond ik ook wel, maar ik vroeg me wel gelijk af of het waar was. “Volgens mij is bitch nog steeds niet erg vriendelijk”, zei ik vriendelijk door de telefoon.
Toen veranderde het vrouwtje van de radio de stelling in: ‘Is hiphop vrouwonvriendelijk?’ Nou, reken maar. Ik ben denk ik de enige vrouw op de wereld die van The Geto Boys houdt. Alleen titels als Dirty Bitch en Bitches & Ho’s zorgen er al voor dat alle vrouwen (minus één) toch maar verliefd worden op Jack Johnson, John Legend en Michael Bublé. En niet op Willie D, Scarface en Bushwick Bill.
Maar hiphop is niet altijd vrouwonvriendelijk. Ook niet alle accountants zijn saai. Ik zou daarover discussiëren met Ciska Dresselhuys, voormalig hoofdredactrice van de Opzij. Toen moest ik wel even slikken. Niet omdat ik iets tegen Dresselhuys heb, integendeel, dat leek me een fijn mens. Maar ik zou vast een Nederlands equivalent van The Geto Boys voorgelegd krijgen, of zinnig commentaar op Negativs HOEREN HOEREN HOEREN HOEREN HOEREN in de club moeten leveren. Negativ legt uit van welk type vrouw hij houdt: van sletten, teven, dellen, bitches, hoeren en ho’s. En ook van hun moeders, als ze er een beetje lekker uitzien tenminste, hehehe. En goh, Vivien, jij vindt dit dus wel poëtisch. Jij vindt hiphoptaal inspirerend, vernieuwende en ontroerende taal. Nee, Negativ maakt hier een grapje. Hij wil juist de intellectuele schoonheid van het vrouwelijk wezen bezingen. Het komt er een beetje rot uit, maar hij bedoelt dat niet zo. Ik zag mezelf al van Gordoneske karaktertrekjes beschuldigd worden. Over bitches gesproken.
In Hilversum zetten ze intussen wat nederhopjes op. Natuurlijk eentje waarin lukraak wat stoere praatjes over De Daad werden opgehangen. Ik vond het niet erg verheffend, maar hoorde tot mijn verbazing ineens woorden als vagina en penis voorbijkomen. Grappig, dat kan toch best wat platter in hiphop, zou je denken. Wat we missen in het Nederlands zijn normale woorden voor geslachtsdelen. Woorden die niet medisch, grof of kinderachtig zijn. Dergelijke overpeinzingen had ik ineens, met Hilversum aan de lijn, terwijl er intussen wat vriendelijker en spitsvondiger nederhop klonk. Ciska Dresselhuys was gelukkig net zo leuk als ik al dacht; ze zei eerlijk dat ze nog nooit over hiphop had nagedacht, dat ze het ene nummer starring openlijke penissen en vagina’s vre-se-lijk vond – nou, dat vond ik ook – maar dat ze de teksten van de andere nummers erg mooi en poëtisch vond.
Precies! Ik hing blij op. Maar ineens had ik Big Seans Bounce that ass, it’s the roundest, you the best, you deserve a crown bitch, right on that ass in m’n hoofd. Verfijnd. En weer dat woord bitch.
Ik zocht bitch maar eens op in verantwoorde woordenboeken. De oldskoolbitches, dat waren de vrouwtjeshonden. In All the dogs are well, I hope, and my favourite bitch is die favoriete bitch dus niet het lekkerste wijf, maar het liefste hondje. Die betekenis is al heel oud. Old School like old English, dixit Macklemore, nou, bitch is ook al ouder dan oude kaas, en toen schreef je het nog als bicce. Nu kun je hondjes nog steeds bitches noemen, maar vrouwen ook, vaak krengerige vrouwen. Een van mijn eerste hiphopnummers was A bitch iz a bitch van Ice Cube. Ice Cube had net de baard in de keel, ik had net heel stoer mijn Playmobil op de vliering gezet. Ice Cube is ook de beroerdste niet; hij nuanceert zijn teksten: Now, the title bitch don’t apply to all women. But all women have a little bitch in ’em (yeah), It’s like a disease that plagues their character, Takin’ the women of America (yeah), And it starts with a letter B, It makes a girl like that think she better than me (bitch).
Maar rappers houden er ook van om vrouwen in het algemeen bitches te noemen. Ook als ze niet money-hungry, hair piece wearing, snauwerig of sletterig zijn. En mannen kunnen ook bitches zijn; Ice-T zag het al vroeg aankomen: So ladies we ain’t just talking about you, cause some of you niggaz is bitches too!
Bitch is een krachtig woord. Het klinkt eigenlijk wel prettig onaardig en je ziet bijna de uitroeptekens uit iemands mond komen als het wordt uitgesproken. Je kunt het woord zelfs nog wat verlengen, Snoop praat al jaren over Bi-atches. En als je in this bitch bent, ben je ergens aanwezig, maar dan op een overrompelend stoere wijze.
Mijn goede vriendin Ionica Smeets, een van de wiskundebitches, stuurde me een fijn filmpje door van wetenschapper Richard Dawkins. Hij is een van de bekendste schrijvers over de evolutietheorie, lees ik op de site met de W. Dawkins is Brits, geboren in 19 motherfuckin’ 41 en hij praat duizelingwekkend keurig Engels. Maar in een net pak hoor ik hem ineens zeggen: Science? It works … Bitches!
Dat meervoud, bitches, hoor ik steeds meer. In vriendelijke, maar een beetje dwingende aansporingen. Of om een algemene mededeling net wat prettiger prikkelend te maken. En je zegt dat niet per se tegen vrouwen alleen: iedereen kan in dit soort boodschappen de bitch zijn. Het helpt wel als je een beetje bekend bent. Of iets cools aan het doen bent. Restjes diepvriespizza aan het opwarmen, bitches! Louis Couperus aan het herlezen, bitches! Zorg voor monumentenpanden aan het aftrekken, bitches! Mwoh.
Schrijver Arjen Lubach twitterde: “Ik ben op Schiermonnikoog, bitches!” Dat werd hartstochtelijk geretweet en gefavoriet. En dat is ook leuk. Een hipster op Facebook plaatste intussen een selfie. Dertig centimeter blote buik, getuite lipjes, opengesperde ogen, een schalkse lolly in de hand, je kent het wel. Maar dit is er intussen gaande: Partyyyyyyyyyy, bitches!!!!!!!!!!!!
Mijn eigen boekpresentatie kon niet anders dan uitlopen op alcohol. Daarom was mijn laatste slide een gezellige foto van P. Diddy. Met in elke hand een uitbundige fles bier. ‘Drinken, bitches!’, had ik erboven gezet. Van tevoren maakte ik me een beetje zorgen om die slide. Kon dat wel? Maar iedereen lachte hard. Misschien ook omdat er drank in zicht was. De Bitterzoet twitterde mijn bitchesslide later: ‘Beste screensaver ever’. Nu durf ik de bitches vaker in een lezing op te voeren. Ze vallen goed, de bitches, ook bij nette, oude mensen. Het woord kids is weggestemd uit de Nederlandse taal, want onnodig hip, maar bitches niet, bitches zijn zinvol hip, bitches!
