Het is twintig jaar geleden dat Tupac Amaru Shakur zijn laatste adem uitblies, en zijn status is in die tijd alleen maar gegroeid. Hier zijn twintig dingen die Pac beter deed dan wie dan ook in hiphop, één voor elk jaar dat we hem missen.
Lil Wayne is een grote naam, toch? Jay, Kanye, Nicki Minaj, Drake, allemaal popsterren. Maar denk je dat mensen in Ethiopië discussiëren over of Views nu inderdaad een domper was of niet? Sommigen misschien, maar ze zijn vast niet met velen. 2Pac ondertussen, wordt genoemd in dezelfde adem als Fela Kuti en Bob Marley over heel de wereld. Maar je hoeft mijn woord niet te geloven, vraag ‘t maar aan K’naan: Around here we only bumping Fela Kuti / Tupac, or Bob Marley, Lucky Dube / So we don’t really give a fuck about your groupies / This Is Africa, Hooray!
Mensen zijn (terecht) onder de indruk van Curren$y’s stortvloed aan tracks, of Weezy’s output in de jaren rond Carter III, maar zelfs hun werkethiek is peanuts vergeleken met die van Pac. Toen Pac de bajes uit kwam schreef en nam hij nummers op met een moordend tempo, op de grond schrijvend in studiosessies die complete dagen (als in de volle 24 uur) besloegen. Hij name zelfs een compleet album op in een week tijd (The Don Killuminati: The 7 Day Theory). En dat was inclusief opname én mixing.
Drop de woorden “Wie is beter? Biggie of Pac?” in iedere willekeurige cirkel van rapliefhebbers (vooral die van 30 jaar of ouder) en kijk maar wat er gebeurt.
DeLores Tucker you’s a motherfucker / Instead of trying to help a nigga you destroy a brother
C. DeLores Tucker was een bewonderenswaardige vrouw die geschiedenis geschreven heeft als activiste in de Amerikaanse burgerrechtenbegweging. Ze gebruikte haar politieke kapitaal daarna om de eerste zwarte vrouw te worden die het schopte tot staatssecretaris, maar moest die positie verlaten na klachten dat ze ambtenaren en staatsgeld misbruikt had om speeches te schrijven waarvoor ze zelf een flinke som betaald kreeg. Ze bleef een tijdje onder de radar en werkte achter de schermen van de Democratische partij, tot ze terug in de spotlights sprong door één van de meest uitgesproken anti-rap activisten van de jaren ‘90 te worden. Ze organiseerde protesten bij platenzaken en voerde de druk op platenmaatschappijen op. Ze ontmoette zelfs Death Row-eigenaar Suge Knight voor een bespreking om met hem haar eigen, alternatieve label op te richten. Pac was één van haar meest gewilde doelwitten, die zich op zijn beurt hardop afvroeg “Wonder Why They Call You B*tch.” De quote hierboven komt uit How Do You Want It, een nummer waarin Bob Dole en Bill Clinton er ook van langs kregen.
Ooit een andere rapper met zoveel verve op het bioscoopscherm zien schitteren als Pac? De meeste rappers die gaan acteren komen daar aardig mee weg, maar blijven dichtbij rollen die op henzelf gebaseerd zijn, of op een generiek thug/gangster cliché. Van een onvoorspelbare gangster (Juice) tot een junkie die probeerde af te kicken (Gridlock’d), Pac maakte er menselijke en geloofwaardige karakters van. Zijn filmografie als acteur is behoorlijk indrukwekkend en was ongetwijfeld alleen maar gegroeid als hem meer tijd gegund was.
In de klassieke posse-track Got My Mind Made Up opent Pac met een cocktailrecept dat hij van een vriend gehoord had: Thug Passion bestaat uit gelijke delen Alizé en Cristal, en is door de meest beroemde Thug zelf gepopulariseerd. Je hebt alleen wel een flinke buil geld nodig er zelf een bij de barman te bestellen; voor een fles Louis Roederer Cristal champagne alleen al ben je al gauw een kleine €200,- kwijt.
Tuurlijk, LL was al in loverman modus ver voordat Pac zelfs ooit een meisje van dichtbij gezien had, maar niemand met testikels durfde die track hardop tof te noemen. Pac z’n gladde praatjes daarentegen, blijven in iedereen zijn playlist staan, of je nu man, vrouw, of wat dan ook daartussen bent. Ook al was hij niet bang zijn zachtere kanten te laten zijn, niemand peinsde erover Pac soft te noemen. Dat kan iets met het volgende punt in de lijst te maken hebben…
Als je dit leest mogen we aannemen dat je Hit ‘em Up wel eens hebt gehoord, toch? Case closed.
Hoe vol met venijn zijn battleraps ook konden zijn, het is belangrijk om te onthouden hoe de east/west oorlog uit proportie was geblazen door alle betrokken partijen, en dat vond Pac ook. Hij contacteerde de bevriende Boot Camp Clik, de legendarische crew uit New York waar onder meer Sean P en Black Moon bij hoorden, en was in de maanden voor zijn dood hard aan het werk een verzoenend album met zowel east als west coast rappers op te nemen. De plaat zou One Nation gaan heten, maar is helaas tot op de dag van vandaag alleen als bootleg te vinden en nooit officiëel uitgebracht.
Sommigen noemen het hypocrisie, maar Pac’s dualiteit was misschien wel zijn sterkste kant. Hij was net zoveel ‘thug’ als sociaal activist, en dat zorgde ervoor dat velen met zijn boodschap relateerden en het bereik ervan gigantisch was. Juist de ongeremde toewijding van Pac aan zijn complexe en ogenschijnlijk vaak tegenstrijdige emoties, vormen het hart van zijn discografie. Het is ronduit een schande dat na zijn dood de thematisch gesorteerde greatest hits-verzamelaar Thug/Life als twee losse schijven verscheen. De hardere Thug schijf verkocht veel meer exemplaren dan de meer sociaal betrokken tegenhanger Life, maar als je slechts één van de twee luistert krijg je een compleet verwrongen beeld van hem als artiest en mens.
Pac heeft, net als iedere rapper, ook een handvol weinig opzienbarende features tijdens zijn leven gedropt. Maar dit punt kun je hem niet aanrekenen, want iedereen maakte zich er na zijn dood schuldig aan. Biggie heeft na zijn dood ook een postuum album met wisselvallige remixes van zijn werk waarmee hij niets maken had uitgebracht, maar dat is klein bier vergeleken met Pac. Iedere rapper wil nog steeds zijn features, iedere DJ wil hem op zijn tapes. Wat niet wil zeggen dat een goede 2Pac mixtape onmogelijk is, maar als je de 734 triljardste gast bent die een of ander gaar audioprogramma op z’n PC opstart voor een tape vol XXCLUSIVE BLENDZ!!!©®™ ben je niet echt iets aan zijn nalatenschap aan het toevoegen.
Draai de bandana en knoop ‘m laag om je kale hoofd. Voila, niemand neemt je meer serieus, want je staat Pac na te doen. Er is maar één Pac. Hint: jij bent ‘t niet.
Als je boven de dertig bent zal je moeder vast niet veel rappers kennen, en er nog minder waarderen. Maar dankzij eeuwige moederdagklassieker Dear Mama kunnen moeders en oma’s wereldwijd ten minste één track meespitten, en er misschien wel een traantje bij wegpinken. “Zo’n lieve jongen…”
Als indirect resultaat van die eerdergenoemde marathonsessies, heeft Pac uiteindelijk zelfs meer platen na zijn dood uitgebracht dan tijdens zijn leven. De kwaliteit en waarde daarvan voor zijn nalatenschap is, naarmate de bodem verder in zicht komt, meer en meer in twijfel te trekken, maar ze blijven als warme broodjes verkopen. Dat is niet alles, want in 2003 kwam Tupac: Resurrection uit, een documentaire over zijn leven waarin de man zelf als voice-over optrad. De audio daarvoor kwam uit diverse interviews, aangezien hij toen al bij zeven jaar was overleden.
Serieus, een leren tuinbroek dragen en niet aangezien worden voor een lid van The Village People? Dat kon alleen Pac.
Net als met Elvis Presley, zorgt Tupac’s iconische status en impact op mensen hun leven ervoor dat ze zijn tragische dood moeilijk accepteren kunnen. 2Pac is daarom niet alleen gespot in Cuba, waar hij een onderkomen gevonden zou hebben bij zijn tante Assata Shakur (de voormalig Black Panther die daar politiek asiel gekregen heeft), maar in zowat elke club of poolhal waar zijn fans zowat geweest zijn. Er gaat onderhand zelden een week voorbij zonder dat 2Pac wel ergens gespot wordt.
Er is niks mis mee om naar een familielid, of een heilige uit de religie van je familie, genoemd te worden. Als je rapper wilt worden heb je er echter vrij weinig aan en zul je een toffe artiestennaam moeten bedenken. Dat is niet nodig als je Tupac Amaru heet en genoemd bent naar de laatste Incastrijder, die vanuit een onafhankelijke staat in Peru het verzet tegen de Spaanse veroveraars leidde.
Er zijn in de hiphop maar drie dubbel-albums die algemeen beschouwd worden als classics; All Eyez On Me, Life After Death en Wu-Tang Forever. Pac maakte er echter postuum nog een goed ontvangen dubbelaar: R U Still Down? (Remember Me), met de hits Do For Love en I Wonder If Heaven Got a Ghetto. Daarna zette het verval qua postume releases helaas snel in.
Deel van de reden waarom velen zijn dood niet geloven ligt wellicht ook in het feir dat Pac het al jaren voorafschaduwde. In talloze tracks en interviews liet hij al horen dat hij niet verwachtte oud te worden, met de clip van I Ain’t Mad at Cha als beroemdste voorbeeld. De enige die hierin met hem kon wedijveren was Biggie… ‘Life imitating art’ is niet altijd tof.
Iedere rapper probeert met hem geassocieerd te worden, hem na te doen, of uit het publieke geheugen te wissen hoe hij door Pac gedist werd. Kinderen dragen T-shirts met zijn gezicht en we ontleden zijn werk twintig jaar na zijn dood nog steeds. En we missen hem al net zo lang.
Een kortere, Engelstalige versie van dit artikel verscheen enkele jaren terug op het inmiddels ter ziele TRU.
