10 jaar Kush & Orange Juice: herbeleef de jaren ‘70 met Wiz Khalifa

Met Black And Yellow, een megaknaller van een hit, werd Wiz Khalifa gebombardeerd tot superster. Het grote publiek kent hem dankzij die track, maar de liefhebbers van zijn muziek stonden al vierkant achter hem toen zijn mixtape Kush & Orange Juice verscheen. Wanna feel old? Dat is alweer tien jaar geleden! Tijd voor een terugblik op de artiest die als een van de eerste een legioen aan Twitter-volgers vergaarde om zijn marketingtrucs te verspreiden. Wij doken in het verhaal achter de mixtape en de vele samples erop.

Een jaar voor de release van zijn mixtape was hij nog sterk verwikkeld in een strijd met zijn label Warner Bros. Records. Na veel getouwtrek scheidden hun wegen. Tot dan hadden zijn projecten -waaronder het in 2009 uitgegeven Deal Or No Deal– nog niet de grote aandacht gekregen waar hij op hoopte. Ironisch dat toen hij zijn nieuwste release, een gratis mixtape getiteld Kush & Orange Juice, helemaal zelf ging pushen hij ineens overal opdook. In 2010 was Twitter nog niet gigantisch, maar Wiz was een van de eerste rappers die, met behulp van een legioen aan volgers, het medium op een geweldige manier inzette om zijn product aan de man te slijten.

Ik herinner me nog dat ik de rappers die ik toentertijd volgde op Twitter de hashtag druk zag gebruiken en retweeten. #kushandorangejuice was even overal, en dat nog geen uur nadat Wiz de mixtape zelf online had gezet. De hashtag stond al dezelfde dag op #1 in de lijst van trending topics en ‘Kush And Orange Juice mixtape’ brak als zoekterm onmiddelijk door in de lijst van Google-searches. In het pre-Spotify-tijdperk schoot de zoekterm ‘Kush And Orange Juice download’ alweer snel voorbij. Als hiphopliefhebbers wereldwijd nog niet hun ogen op Wiz hadden gericht, deden ze dat nu wel.

“Raps over wiet roken, vrouwen, vrouwen die wiet met hem roken en wiet roken met vrouwen die niet zíjn vrouw zijn.”

Kush & Orange Juice is een heerlijke laid back- hiphoptape die vol staat met waar Wiz Khalifa later altijd getypeerd en geässocieerd zou worden; stonerrap. De cloudy instrumentals die hij tot zijn beschikking heeft, voorziet hij van raps over wiet roken, vrouwen, vrouwen die wiet met hem roken en wiet roken met vrouwen die niet zíjn vrouw zijn. Hij creëert een persona dat met weinig tevreden is. Voor Khalifa is het leven simpel: een gerolde joint zorgt ervoor dat alles beter is, en high zijn van diezelfde joint topt zelfs dat gevoel. Het zijn niet de meest diepgravende onderwerpen, maar Wiz z’n steady flow, zijn gave om met achteloos gemak de makkelijkste en meezingbare refreinen uit de mouw te schudden en zijn vrolijke delivery zorgen voor onweerstaanbare nummers. Wiz weet van (groene) luchtigheid een handelsmerk te maken dat na lange tijd weer cool gevonden wordt binnen de hiphopscene en bij de fans.

Vooral opvallend aan Kush & Orange Juice zijn de vele samples die worden geflipt door de producers, voornamelijk uit de jaren ‘70. De Britse Sermstyle, die het laatste decennium vooral bekend werd door latinpop-producties voor onder meer Sean Paul, Pitbull en Jason Derulo, landde een van zijn eerste producercredits op Kush & Orange Juice. Op Still Blazin’, zo’n beetje het middelpunt van de plaat, kaapt hij een refrein uit een passage van Alborosie en zet er een heerlijke laid back-drumpartij onder. Het resultaat is een heerlijke feel good-track, een term waar eigenlijk de hele tape aan opgehangen kan worden.

In Never Been wordt een fragment uit Scala’s Theme van Yasunori Mitsuda verknipt en verwerkt in een springerige trapbeat en op In The Cut is de synthesizer van Frou Frou’s Let Go (2002) te horen op de achtergrond. Ook Big K.R.I.T., die niet alleen met vocalen te horen is op Kush & Orange Juice maar ook een productie levert, tapt uit het sampling-vaatje. Voor Glass House, waarop ook Curren$y meedoet, leent hij een melodielijn uit Right On For The Darkness van Curtis Mayfield. Die wordt opgeleukt met lichtvoetige scratches en een snel ratelend drumpatroon.

Waar Wiz Khalifa niet heel veel hoeft te graven naar diepzinnige content, doet zijn producersteam dat wel. Kush & OJ is Cardo’s instap als A-producer. Ondanks het feit dat hij zelf pas een maand na de release wist dat zijn beats door Wiz waren gebruikt, gaf hij met zijn aandeel een visitekaartje af om trots op te zijn. De beat van Mezmorized maakte hij naar eigen zeggen op de dag dat zijn dochter geboren werd. De outer space-feeling die hij erop creëert past Wiz als geen ander. Mezmorized hielp de sound van Wiz definiëren tot een aantal jaar na Kush & OJ.

Op de Spotify-versie van Kush & Orange Juice, die pas acht jaar (!) nadat de tape op sites als DatPiff verscheen, beschikbaar kwam, verschillen een aantal tracks met het origineel. Reden is het voorgenoemde; van sommige nummers kreeg team Taylor Gang de samples niet gecleared. Op The Statement klonk een sample van Yoko Ono, op Never Been klinkt een Japans videospelletje. Beide nummers zijn er essentieel door veranderd. Gelukkig zijn voor de liefhebbers de originele versies nog altijd op het web te vinden.

De originals van de samples op een rij. Tekst gaat door onder de playlist!

Wie het nog niet wist; zelfs de cover van Kush & OJ is een sample. Rostrum Records’oprichter Benjy Grinberg blikt acht jaar na de release terug tegenover HiphopDX: “Het album zit vol met muziek uit de jaren ‘70. De cover is eigenlijk een coverfoto van het album Gentleman Ruffin, van David Ruffin”, zegt hij over het beeld, waar alleen Wiz’ z’n gezicht en handen in zijn gephotoshopt. Goedkeuring kwam er nooit vanuit het team van de Temptations-frontman, die in 1991 overleed. “Sterker nog, we hebben ‘m geprobeerd te clearen, maar het is helaas niet gelukt, dus hebben we een nieuwe moeten laten maken uit de elementen van de originele. Ik had nog nooit geprobeerd om een artwork te laten clearen dus we gingen nieuwe terreinen verkennen door dit album.”

Kush & OJ is Wiz Khalifa’s opstapje naar Black & Yellow; een gigantische hoeksteen voor zijn carrière, die jammer genoeg artistiek gezien nooit meer hetzelfde niveau heeft aangetikt. Hij zat in dezelfde Freshmen Class als onder meer J. Cole, Nipsey Hussle, Freddie Gibbs en Big Sean. Net als generatiegenoten Curren$y en Big K.R.I.T. stuk voor stuk namen die zich artistiek en creatief gezien mooier en verder hebben ontwikkeld dan Wiz. Maar die voor velen klassieke mixtape nemen ze deze stoner uit Pittsburgh nooit meer af. Kush & Orange Juice vormde de start van een bewogen hiphopdecennium, waarin het genre meermaals veranderde. Wiz Khalifa had er lak aan, die rolde er één, likte ‘m dicht en zag dat ’t goed was.

Speciaal voor het jubileum komt Kush & Orange Juice uit in een speciale versie op tweekleurig gemarmerd vinyl. Beluister het album hieronder.

Geplaatst door bowie op 14 april 2020