Rijdend door de roots van Extince: “Dit is waar mensen op hebben zitten wachten.”

Het is een donkere donderdagavond als op een grauwe parkeerplaats aan de rand van Breda een jonge man na een kort telefoontje uit zijn auto stapt en mij begroet. “Je bent van HIJS? Ex komt er zo aan”, zegt hij, wat na een paar minuten getokkel over koetjes en kalfjes bevestigd wordt als er een zwarte auto aan komt rijden waaruit het bekende gezicht van Peter Kops, beter bekend als de Exter-O-Naldus, getooid met een zwarte skully cap verschijnt. Wat volgt is een luistersessie zoals je ze niet vaak meemaakt, als we de auto instappen om “ergens heen te rijden” en Extince een CD-R met zijn nieuwe album X de autoradio inschuift.

EX_Polder

Wat direct opvalt, is dat de plaat warm klinkt, vol met het soort organische beats die naadloos aansluiten op de conversationele flow van Extince. Van de Engelstalige openingstrack, tot een ouderwetse brag en boast track met Rotjoch, tot een storytelling track geïnspireerd door The Matrix, tot de onvermijdelijke posse track en het hilarische hoogtepunt Don’t Know Dutch en verder, het is onmiskenbaar de vertrouwde Extince waar hiphopminnend Nederland zo van houdt. Met zijn nonchalante flow en soepele tongval klinkt hij als de vleesgeworden definitie van de term zelfvertrouwen. Toch kent de prins wel degelijk zijn twijfels. Voor albums heeft hij altijd ruimschoots de tijd genomen en er zijn er in zijn discografie dan ook geen te vinden waar niet meerdere jaren tussen zitten. Maar zelfs voor zijn doen heeft de Exter ditmaal lang op zich laten wachten. “Tijdens de jubileumtour in 2006 [Extince zat toen 20 jaar in het vak] zag ik ineens mensen die hun kinderen meenamen. En twee jaar later met Toch? zag ik een nieuwe generatie kids naar de show komen, zonder hun ouders. Gewoon een nieuwe crowd opeens. Ik vond dat wel stoer want ik had een generatie overleefd.”

Ex_beeld_persfoto_hijs

Diezelfde primeur binnen de Nederlandse hiphop deed hem echter voor het eerst twijfelen aan de richting van het album waar hij mee bezig was. “Ik kon twee kanten opgaan: ambachtelijke rap of ‘snelle tunes’. Ambachtelijke rap is dat ik als rapper gewoon de rode draad ben en het voortouw neem. De beats zijn er niet minder om, maar die zijn begeleidend. ‘Snelle tunes’ hebben de nadruk meer op de beat liggen en de verwachting was dat ze meer aansluiting bij het jongere publiek zouden vinden.”
Ex twijfelt of hij er zijn oude publiek niet mee vervreemd. “Ik dacht: misschien is dit album teveel gebaseerd op snelle tunes. Toen ben ik opnieuw begonnen. Ik wil dit album presenteren als het album waar mensen op hebben zitten wachten.”

“Ik liep altijd al met één been in Brabant en één in Amsterdam.”

Van de opnames tot dan toe wordt de mixtape De Winnaar Houdt Aan gemaakt, maar het Nederlandse zalencircuit ziet geen heil in een tour rond een mixtape en wacht liever met het plaatsen van boekingen tot er weer een album uit is. “Ik heb wel shows gedaan, maar stukken minder. Dat hakte er financieel wel in.”
Juist in die periode kwam hem dat bijzonder slecht uit, omdat hij fulltime vader geworden was enkele jaren daarvoor. “Ik ben in mijn leven drie keer vader geworden, één keer begin jaren 90 en twee keer begin nieuw millennium”, vertelt Extince terwijl we Oosterhout inrijden, zijn geboortestad waar hij na 20 jaar in Amsterdam gewoond te hebben naar is terug verhuisd om er voor zijn jongste twee kinderen te zorgen. Naar eigen zeggen was hij nooit verder gekomen dan ‘weekendpapa’ en hij had eerlijk gezegd ook geen plannen daar direct verandering in aan te brengen. Toen ze in 2009 echter vroegen of ze bij hun vader mochten komen wonen, kon hij gevoelsmatig geen nee zeggen. “Kom maar bij papa”, was zijn antwoord. “Sinds die tijd zorg ik in mijn eentje voor ze. Daar ben ik druk mee en naast mijn muziek is dat nu het enige wat ik doe.” Toch voelt zijn verhuizing na al die jaren niet als een terugkeer van de verloren zoon: “Ik liep altijd al met één been in Brabant en één in Amsterdam. Je familie komt hier toch vandaan.”

Zijn eigen jeugd in Oosterhout was vrij en onbekommerd. Terwijl we op de Oude Veerseweg rijden in de buurt van zijn geboortehuis en een van de vele cafés die de familie van zijn vader in de regio runde, wijst Ex aan wat er toen allemaal nog polder was. Alles eigenlijk. “Dit was letterlijk de rand van Oosterhout. Allemaal akkers. Ik was 14 jaar en ik kon gewoon op een brommer zonder helm naar Raamsdonksveer rijden, door de polder. Echt een vrij bestaan.”

EX_OudeVeerseweg

Hiphop trok hem uiteindelijk naar Amsterdam, maar niet voordat hij achter de inmiddels ter zielen gegane discotheek Esta Loca in Raamsdonksveer zijn eerste single opnam. “Ton, de zoon van de bakker, was de engineer van die studio”, vertelt Extince terwijl we naast een onopvallend, vervallen wit gebouwtje, verscholen achter een hek in een zijstraat van de Keizersdijk staan. “Dit was een studio waar carnavalsbands hun ding deden”, vertelt hij over het voormalige Studio T Productions. Wijzend naar een brandtrap die vanuit de achterkant van de discotheek naar het kleine pandje loopt, legt hij uit hoe ze er in 1985 opgetogen naar boven liepen om de mix van de opgenomen demo’s op de boxen van de discotheek te testen. Het was de single Rap Around The Clock die zo voor het eerst door de Raamsdonksveerse speakers schalde, een stuk 7” vinyl dat hij in eigen beheer liet persen van het geld dat zijn vader hem eigenlijk voor zijn rijlessen geschonken had. Het werd een commerciële flop, maar wel een die een belangrijk staartje zou krijgen toen hij enkele exemplaren ervan onder zijn trui meenam naar een optreden van electro funk pioniers Mantronix in Rotterdam.
“Ik klop op die DJ booth zo van kijk eens, ik heb een singletje. De persoon die daar stond te draaien was wijlen Peter Slaghuis. Hij had een DJ booth met een plastic donkere ruit, je kon er niet doorheen kijken. Ik maakte een draaibeweging, zo van draaien die handel. Ik zag ‘m de plaat op de draaitafel leggen en glimlachen. Hij kwam terug en zei: ‘Nee, dit kan ik niet draaien man, dan loopt de dansvloer leeg. Maar kom effe boven.’”
Slaghuis was toen al een dj die enkele wereldwijd bekende remixen op zijn naam had staan en gaf Ex zijn kaartje met de mededeling dat hij wel een keer een track met hem uit wilde werken. Iets waar de jonge rapper op dat moment niets van horen wilde. “Ik was boos dat hij de plaat niet wilde draaien, verscheurde het kaartje terwijl ik de booth uitliep en gooide het twee kanten uit. Er stond een lange gozer naar mij te kijken die zei: ‘Jij bent een rapper zeker. Dat kaartje dat je net hebt verscheurd, weet je van wie dat is?’ Die persoon was Erik van Vliet, labeleigenaar van Hot Sound Records, het eerste hiphoplabeltje van Nederland.”
Op aanraden van Erik van Vliet gaat Extince om een nieuw kaartje vragen en de week erop neemt hij met Peter Slaghuis The Milkshake Rap op, zijn eerste bescheiden hit.

“Hiphop was zwart, Engelstalig en van de grote stad; drie dingen die ik niet ben, dus ik moest me extra bewijzen.”

In 1991 overlijdt Peter Slaghuis, die inmiddels van zijn hits een groot huis aan de dijk in Appeltern gekocht had. Hij rijdt op hoge snelheid door het onverlichte dorp aan de Maas en crasht er op 30-jarige leeftijd. “Je had toen nog geen internet of mobiele telefoon. Alex van Oostrom, van Alex & The City Crew, belde het vaste nummer van het huis waar ik vroeger woonde. Maar als je vroeger niet thuis was, was je niet te bereiken. Hij belde mij om te zeggen wat er was gebeurd en wanneer de begrafenis zou zijn. Heb ik helemaal gemist”, vertelt Ex, nog steeds aangedaan over de vroege dood van de man die zo belangrijk was voor de kickstart van zijn carrière. “Ik kwam Alex halverwege de jaren 90 tegen en toen zei hij: ‘Ik heb je vier, vijf jaar geleden als een malle proberen te bellen man, maar ik kreeg je niet te pakken.’”

EX_Keizersdijk

Om te onderstrepen hoe belangrijk die Engelstalige periode voor hem was, opent hij zijn nieuwe album X met een Engelstalige track. “Als mensen een Engelstalige song van mij hoorden, zeiden ze vaak: ‘Zo, ik ben blij dat ie in ‘t Nederlands is gaan rappen!’”, zegt Ex. Daar heeft hij begrip voor, maar hij wil dat mensen weten dat hij zonder die tracks niet zou zijn wie hij nu is. “In die tien jaar Engelstalig heb ik mijn skills weten te vergaren. Hiphop was zwart, Engelstalig en van de grote stad; drie dingen die ik niet ben, dus ik moest me extra bewijzen. Daar komen mijn skills vandaan.”
Het is toepasselijk voor een album dat meer is dan een collectie losse tracks en van begin tot eind als een samenhangend werk klinkt. Een album met een kop en een staart, juist in een tijd dat men naar eigen believen playlists samenstelt en van track naar track skipt. “Het is de vraag of het publiek dat nog wel wil”, vraagt hij zich af, maar de tijd dat hij kapot analyseerde wat er van hem verwacht wordt, heeft hij inmiddels ver achter zich gelaten. “Ik heb door de jaren heen altijd geprefereerd een album-artiest te zijn. Ik heb nog nooit gedacht: ik ga nu een single opnemen en die moet in de Top 40 komen. Voor mijn smaak hoef ik geen twee keer na te denken.”
Of die zet hem bij het jonge publiek populair gaat maken, zal moeten blijken, maar zijn oude fans kunnen hun hart ophalen aan Extince zijn terugkeer naar zijn roots.

Geplaatst door bowie op 4 maart 2015