Als je vanuit de parkeergarage onder de A’dam-toren naar de Tolhuistuin loopt, zie je vanaf het bruggetje de foyer van de concertzaal liggen. Door het raam is een diversiteit aan publiek te zien: Enkele tieners, echtparen van middelbare leeftijd, jonge meiden met grote brillen en veel bekende gezichten uit de scene. In de 47 jaren dat The Last Poets actief zijn, hebben ze al verschillende generaties en doelgroepen bediend. Uiteenlopende hiphopacts zijn door de Poets geïnspireerd, van Public Enemy tot Kanye West. Minstens zo divers is de line-up: Met Christine Otten – wier boek vanavond centraal staat, daarover later meer – Babs Gons, Sabrina Starke, Herman Koch en De Dijk-frontman Huub van der Lubbe staat er een breed palet aan stijlen op de planken vanavond. Dat de zaal een maatje te groot is voor het aanwezige publiek lijkt niemand te deren. De voorste rijen zitten op de grond en de artiesten houden de intimiteit gemakkelijk vast.
In 2004 verscheen de roman De laatste dichters van Christine Otten, gebaseerd op de levens van The Last Poets. Het schetst niet alleen de maatschappelijke spanningen in de VS destijds; Otten brengt ijzersterk de ontwikkelingen in beeld die de verhoudingen binnen de groep nogal eens veranderd hebben. Hoewel het fictie is, bekruipt je tijdens het lezen vaak het gevoel dat wel eens akelig dicht bij de waarheid kan liggen. Otten sprak dan ook veelvuldig met de harde kern van en de mensen rondom The Last Poets. Dit weekend verschijnt – twaalf jaar na dato – in Londen de Engelse vertaling van het boek. Om dat te vieren organiseerde de schrijfster een Nederlandse première, uiteraard een uitstekende aanleiding om de peetvaders van de stroming weer eens naar Nederland te halen.
En als we het dan toch over vaders hebben; Babs Gons opent met een stuk over vaders die er niet zijn en ‘moeders die niet weten wat ze met dat haar moeten doen’. En dat Papa was a rolling stone zo’n vreselijk nummer is. Haar timing, dictie, beelden; sterk. Aan Herman Koch de taak om een hoofdstuk uit De laatste dichters voor te lezen. Dit doet hij prima, toch blijft de performance wat minder hangen. Er mist een persoonlijk randje. Sabrina Starke speelt een akoestisch liedje, onderhoudend. Huub van der Lubbe volgt dat voorbeeld en raakt met zijn ‘mensen zijn mensen en wetten zijn wetten’ perfect de thematiek van The Last Poets. Dat er omwille van metrum of rijm zo nu en dan een zwakkere regel in de tekst zit, doet niet af aan de kracht van het nummer. Christine Otten leest op haar beurt weer een hoofdstuk voor uit De laatste dichters. Het voorlezen van proza in een popzaal is niet per definitie succesvol; Otten krijgt het voor elkaar. Zonder haar krachtige voordracht tekort te willen doen, is dat te danken aan het sterke ritme en de grote verbeeldingskracht van haar geschreven werk. Uw verslaggever van dienst kan u dit boekwerk van harte aanbevelen.
Dan The Last Poets. Onder begeleiding van percussionist Babatunde maken Umar Bin Hassan en Abiodun Oyewole hun entree. Beide heren zijn inmiddels achter in de 60. Waar Oyewole ondanks zijn grijze baard een kwieke verschijning is, schuifelt Bin Hassan voorzichtig richting de stoel die voor hem klaarstaat op het podium. Twee sets lang gaat hij daar overigens niet op zitten. De show begint met een geoefend rondje applaus voor de oprichters en oud-leden van de groep, die ze stuk voor stuk benoemen. Oyewole eert Umar Bin Hassan om zijn Last Poets-anthem Niggers are scared of revolution, veruit hun bekendste track. Ik ben benieuwd of hetzelfde vuur er nog in zit als in de jaren ’70 en ik ben minstens zo nieuwsgierig hoe ze die revolutie vanavond inkleuren.
Teksten als For the millions komen na al die jaren nog immer hard binnen. Ik zie knikkende gezichten met bevestigende blikken om me heen. Het drietal is ontzettend goed op elkaar ingespeeld. Niet gek, daar je het gezelschap toch op z’n minst ‘ervaren’ zou mogen noemen, maar toch bijzonder om te aanschouwen. Waar de een het publiek toespreekt voegt de ander zich bij de ritmesectie om zanglijnen, mantra’s soms, op de achtergrond te leggen. En afwisselend, subliem getimed, wat backups te doen om het geheel wat meer dynamiek te geven.
Of we een aantal woorden mee willen roepen. ‘Free’, klinkt het voorzichtig vanuit de zaal. ‘Is dat hoe je roept om vrijheid? En nu nog een keer, alsof je écht vrij wilt zijn’, lacht Oyewole. ‘Ik heb gehoord dat jullie hier ook zo jullie problemen hebben,’ voegt Bin Hassan toe, ‘al is het bij ons wat erger, want wij hebben Trump.’ Steeds relativeert hij dit soort uitspraken door er een grap aan toe te voegen. Goedlachs houden de heren de balans vast tussen hun geladen stukken en een fijne dosis (zelf)spot. Wanneer ‘Niggers are scared of revolution’ wordt ingezet, vliegen de telefoontjes de lucht in om de track te filmen. Het stuk is minder fel dan een kleine vijf decennia geleden, maar nog net zo vurig. Met This is Madness (‘Donald Trump; Stop this madness!’) sluiten de heren een mooi inkijkje in de voedingsbodem van deze stroming af.
‘You can be outspoken, but not rude’, spreekt Umar in een van zijn teksten. Hij besluit het optreden met een korte toespraak. Vrij vertaald: ‘Het interesseert me geen reet of Trump nou onze president is of niet. Er is wereldwijd een grote groep mensen die geliefd, gerespecteerd en gewaardeerd willen worden, ongeacht huidskleur, afkomst of sekse. Die beweging is sterker dan welk systeem dan ook.’ Er klinkt applaus. Zo zag de revolutie er vanavond uit: drie goedlachse grondleggers die pleiten voor verbroedering. ’Welcome to yourselves. Keep rolling and be nice to people.’
