HIPHOP DON’T STOP!Uitgebreid interview

Een van de pioniers van de Nederlandsalige hiphop (ook wel Nederhop) over de media.

Uitgebreid interview

Rapper Def P: ‘Er lopen er nog zat rond die er geen bal van begrijpen’

Hij was met de Osdorp Posse de eerste rapper die succesvol in het Nederlands rapte. Ontwikkelde met de nederhop een rapvariant die veel navolging vond en bracht succesvolle albums uit met de Osdorp Posse en ska/rap-formatie Def P & The Beatbusters. Daarnaast is hij de meest geïnterviewde rapper van Nederland die zijn mening nooit onder stoelen of banken heeft gestoken. Pascal Griffioen alias Def P over de geschreven pers, zijn eigen ervaringen hiermee, nederhop en de betekenis van hiphop in zijn leven.

Def P rapt al sinds 1986. Begon in het Engels, maar schakelde al snel over op het Nederlands nadat hij Amerika bezocht en tot de conclusie kwam dat hij zichzelf in het Engels niet goed genoeg vond. Hij startte met succes de Amsterdamse groep Osdorp Posse die, met name door de vele succesvolle live-optredens, een trouwe schare fans bezit. De radio boycot de band vanwege zijn harde en compromisloze teksten en met nummers als Dood Aan De Radio, Moordenaar en Irritaties onderstreept Def P zijn rebelse houding. Gaandeweg worden de teksten van de rapper volwassener, serieuzer en persoonlijker. Osdorp Posse wint de Nederlandse Popprijs ?95 en de pers laat zich lovend uit over het zevende album Geendagsvlieg. Def P treedt op met dichters en house-muzikanten, maakt een soloplaat over UFO’s en buitenaardse wezens en debuteert met een stripboek. Daarnaast ontwerpt hij albumhoezen, schrijft hij mee aan een toneelstuk en maakt hij een ingewikkeld raphoorspel dat begint in het verleden en eindigt in de verre toekomst. Inmiddels heeft Def P op de alternatieve popzender Kink FM zijn eigen radioshow, Tegenwicht Voor Evenwicht, waarin hij hiphop uit binnen- en buitenland draait. Daarin heeft hij het wel eens over de commerciële troep die door sommige radiostations gedraaid wordt. Radio, maar ook de televisie hebben nooit hoog in het vaandel gestaan van de rapper omdat ze in zijn ogen zijn muziek een lange tijd geboycot hebben. En hoewel Def P zonder twijfel de meest geïnterviewde rapper van Nederland is, heeft hij zelf behoorlijk wat kritiek op de geschreven pers.

Vind jij dat de geschreven pers hiphop op een objectieve manier benadert of vind je dat er nog veel vooroordelen heersen?
‘Ja, dat laatste denk ik wel. Met interviews merk ik vaak dat als sommige gasten een vraag stellen, ze eigenlijk niet jouw antwoord willen horen, maar iets wat ze al zelf in hun hoofd hebben. Dat merk je bij hiphop natuurlijk helemaal vaak.’

Ze sturen je dus eigenlijk richting een antwoord dat ze zelf willen horen?
‘Nou, niet allemaal natuurlijk. Sommigen wel. Bij hiphop was dat vooral in de beginjaren erg merkbaar, want het is een zwarte cultuur en het is een typische straatcultuur die helemaal los van de media en de muziekindustrie ontstaan is. De media hadden daar gewoon geen grip op, laat staan begrip voor en dan wordt er natuurlijk van alles en nog wat geschreven. Maar nu hiphop ruim twintig jaar bestaat hebben zelfs de meest blanke mediamensen wel een beetje in de gaten hoe de vork in de steel zit. Dus het wordt nu wel steeds beter benaderd, denk ik. Ook serieuzer, hoewel er nog zat rondlopen die er nog steeds geen bal van begrijpen. Maar dat merk je ook gauw genoeg aan een artikel.’

_Kun je ook voorbeelden geven van media waarin het volgens jou echt fout gaat? _
‘Ja, er zijn zelf gasten die zich hiphopkenner noemen of zo worden genoemd en dingen schrijven waar ik het totaal niet mee eens ben. Neem een Saul van Stapele van Nieuwe Revu die vroeger altijd voor OOR schreef. Die schrijft echt artikelen waar m’n haren recht overeind van gaan staan, weet je. Dat ik aan alles merk dat het eigenlijk gewoon een buitenstaander is die heel erg interessant probeert te doen over iets waar hij nooit echt middenin heeft gezeten. Je hebt gasten die leven hiphop, die zitten er 24 uur per dag in. En je hebt journalisten die er af en toe induiken, beroepsmatig of misschien ook wel uit interesse, maar dat is toch anders dan dat je het leeft. Dan benader je het ook anders, denk ik.‘

Dus je denkt dat je het pas kunt leven als je ook daadwerkelijk artiest bent?
’Nou ja, hiphop heeft natuurlijk vele vormen. Je hoeft niet persé; artiest te zijn. Je kan ook breakdancen, dj-en en graffiti maken. Maar als je dit allemaal niet kunt en gewoon een fan bent en het allemaal volgt, ben je net zo goed een hiphopper als iemand die kan scratchen of breakdancen.’

Hitkrant
Volgens Def P kun je van jongerenbladen als Break Out en Hitkrant weinig serieus verwachten als het om hiphop gaat. Bij dat soort bladen weet je immers waar hun interesse ligt en wat hun doelgroep is. Voornamelijk kinderen die alleen maar de leuke Top 40-plaatjes horen en geen boodschap hebben aan keiharde gangstarap of dingen die diep underground zijn. ‘Ik denk dat hoe serieuzer het blad is, hoe serieuzer ze ook hiphop benaderen, maar ik geef iedereen altijd het voordeel van de twijfel. Hitkrant heeft mij twee of drie keer geïnterviewd in al die jaren. Meestal gaat het dan ook nergens over, maar het is niet zo dat ze dan per definitie negatief schrijven. Het is altijd heel luchtig en oppervlakkig. Wat hiphop betreft hebben ze geen verstand van zaken. Dat hebben maar heel weinig mensen naar mijn mening.’

OOR, is dat een blad dat verstand van zaken heeft als het om hiphop gaat?
‘Absoluut niet. Ik vind Hannelore Hulshof wel objectief, die volgt het volgens mij ook allemaal wel een beetje. Maar die andere knakkers zoals Job de Wit en weet ik veel wie er nog meer allemaal zitten zijn stuk voor stuk gasten waarvan ik aan hun schrijfstijl merk dat ze zichzelf interessanter vinden dan de hiphopartiest. En als ze over hiphop schrijven dan is het meer om te laten zien wat ze er zelf van vinden. Ik vind vooral bij OOR dat die recensenten meer hun eigen mening ventileren dan dat ze echt de plaat behandelen. Het is meer zo van wij bepalen wel wat in en uit is. Het is een bepaalde schrijfstijl van ’ik ben interessant en weet allemaal wel hoe het zit. Als ik zeg dat het goed is, dan is het ook goed.’ Ik hou daar nooit zo van.‘

Aan kritiek ontbreekt het de rapper duidelijk niet. Op de vraag welke bladen het volgens hem wel goed doen zegt hij: ’Ik denk geen eentje, maar ik vind het een beetje abstract om te praten over een blad als je het hebt over wel of niet goed schrijven. Dan heb je het eerder over mensen. Een blad schrijft niet, maar bestaat uit een hoofdredactie en redacteuren. Die redacteuren komen en gaan ook, dus je kunt wat dat betreft beter journalisten behandelen. Je hebt bijvoorbeeld bij de Volkskrant een Menno Pot die wel eens wat over hiphop schrijft en er ook geen fuck van begrijpt. Vroeger had je dan het danceblad Update waarin ook regelmatig de grootste onzin over hiphop stond.’

Wat voor dingen vind je dan echt niet kloppen?
‘Nou, vooral feitelijke dingen. Er is een verschil tussen wel en niet goed schrijven en wel of niet dicht op de waarheid zitten. Zo kan bijvoorbeeld een Saul van Stapele misschien best goed schrijven, maar ik lees gewoon vaak dingen die niet waar zijn of die nergens op slaan. Die niet zo gebeurd zijn of niet zo in elkaar zitten. Dan denk ik: ’ja, of je nu wel of niet kunt schrijven, je hebt het gewoon niet begrepen’. Dat vind ik altijd jammer, want ik ben zelf misschien wel extreem fanatiek als het gaat om hiphop. Ik mag het graag zien als dingen worden neergezet zoals ze zijn en er geen doekjes om worden gewonden. Kijk, er is ook nog een verschil tussen mensen interviewen en opschrijven wat die mensen zeggen, en vanuit je zelf schrijven en dingen beweren, snap je. Als mensen dat laatste doen moeten ze ook wel verdomd goed zorgen dat ze het bij het rechte eind hebben. Ik kan er gewoon niet tegen als iemand de kenner gaat uithangen en dingen beweert waarvan ik denk: ‘ja, whatever, gewoon gelul’.

Wat zijn de meest algemene vooroordelen die de media heeft ten opzichte van hiphop?
‘Dat het iets heel eenvoudigs en simpels is. Dat elke boerenlul kan rappen, dat de beats gewoon hele simpele loopjes zijn die iedereen kan maken. Dat rappers gewoon onderontwikkelde straatfiguren zijn die alleen maar een beetje yo, bitch, ass en motherfucker roepen. Dat het allemaal nergens over gaat en als het ergens over gaat is het alleen maar seks- en geweldverheerlijking. Dat soort dingen lees je helaas nog wekelijks in de bladen en dan denk ik: ’na al die jaren hebben ze nog steeds niet in de gaten dat hiphop uit zoveel verschillende facetten bestaat’. Dat het zo universeel is en door zoveel verschillende bevolkingslagen en rassen gemaakt wordt. Dat er dus ook in de kwaliteit van hiphop zulke verschillende gradaties zijn, dat je dat nooit over een kam kan scheren van ‘hiphop is simpel en voor kinderen en dit en dat’. Daar kan ik me altijd mateloos aan ergeren.‘

Vind je niet dat hiphop objectiever wordt weergegeven sinds deze stroming de laatste jaren vermainstreamd is?
’Dat heeft allemaal zijn voor- en nadelen. Omdat het mainstream is geworden – tenminste het topje van de ijsberg, want dat wordt beschouwd als mainstream, daaronder zit nog een hele ijsberg waar je niks van ziet en hoort – gaan nu ook veel meer mensen zich ermee bemoeien die denken het te weten, terwijl ze alleen zicht hebben op het topje van de ijsberg en zich nooit verdiept hebben in wat onder de oppervlakte zit, de underground. Het is erg leuk voor mensen uit de underground en de hiphop zelf dat er af en toe gasten boven het maaiveld uitsteken. Maar diegenen die er bovenuit steken bepalen voor de grote massa natuurlijk het beeld, vandaar dat de mensen die hiphop van een afstandje volgen alleen Dr. Dre en Eminem kennen. Daarom zullen ze het ook nooit helemaal begrijpen en dat kan je ze ook niet kwalijk nemen. Zo is het met alle genres, denk ik. Voor de meeste mensen is reggae ook alleen maar Bob Marley en vraag je effentjes verder, dan weten ze het al niet meer.’

Eigen ervaringen
Eigen ervaringen met de geschreven pers heeft hij genoeg. Volgens hem zijn het meestal kleine dingen die niet kloppen. Hij heeft dan ook zelden meegemaakt dat een heel artikel nergens op sloeg, omdat er vaak toch wel een kern van waarheid inzat. Overigens vind Def P het moeilijk om voorbeelden te noemen, want hij wil sommige artikelen meestal zo snel mogelijk weer vergeten. Maar, zo zegt hij: ‘Ze hebben de meeste rare dingen over ons geschreven. Bijvoorbeeld, als de druk van de stad ons teveel wordt, dan hebben we een oma ergens op de boerderij en daar gaan we dan naar toe om te relaxen. Dat is nog nooit door ons gezegd en dat zijn dingen die mensen gewoon verzinnen om je op een bepaalde manier neer te zetten of zo. Ik heb ook een keer een journalist thuis gehad die zijn artikel opende met zo’n sfeerverhaaltje van dat ik dan open doe en de rust zelve ben. Dat ik daar zit met m
n Zweedse instapmuilen en een kopje thee drink. En dat dit een wereld van verschil is met de druktemaker op het podium. Dan denk ik: ‘wat probeer je daar nou mee te bewijzen?? Dat ik niet 24 uur per dag sta te springen en te schreeuwen? Alsof mensen dat niet weten.’

Welk blad was dat?
‘Dat weet ik niet eens meer. Ik doe honderden interviews.’

Zitten er volgens jou verschillen tussen dagbladen en muziekbladen als het gaat om hiphop?
‘Ik merk dat dagbladen muziek meestal wel objectiever benaderen omdat ze er natuurlijk minder inzitten. Voor hen is het dan ook niet zo’n issue om daar interessant over te gaan doen. Kijk, popjournalistiek is een wereldje op zich. Als je die popjournalisten bij elkaar ziet zijn het af en toe net een stelletje ouwe wijven. Ze lopen dan stoer te doen over wie ze geïnterviewd hebben, de een heeft nog sappigere anekdotes dan de ander en met nog bekendere artiesten geluld. Zo willen ze elkaar allemaal aftroeven. Dus waar het eigenlijk om draait is hoe interessant is de journalist zelf in plaats van hoe interessant is het werk dat je schrijft. Voor mij is het precies andersom, want wie mij interviewt interesseert me niet. Het gaat mij om het product dat de journalist maakt. Dat ze gisteren nog met Mariah Carey hebben geluld zal mij een worst wezen.‘

Hiphoprecensenten
Aan de meeste hiphoprecensenten heeft de rapper een broertje dood. Dat blijkt al uit het nummer Dubbelzinnig van het hiphopcollectief De Onderhonden waarin ook Def P zit en hij rapt: ’De meeste nederhoprecensenten zijn een lachertje!’ en ‘De echte artiest die maakt van niets iets/De slechte kritiek die maakt van iets niets/De artiest creëert en maakt het af/De criticus observeert en kraakt het af/Slechts met talent kun je van niets iets maken/Met slechts een pen kun je van iets niets maken/De artiest geeft zichzelf onsterfelijk bloot/En de anonieme criticus verklaart hen dood…’

Vind je dat mensen zonder verstand van hiphop ook geen reviews mogen schrijven?
‘Wie ben ik om dat te zeggen? Als het aan mij ligt niet, maar ik ga een ander ook zijn brood niet uit z’n mond praten. Het gebeurt nou eenmaal. Ik vind het vooral bij recensies altijd extra gevoelig. Kijk, muzikant zijn is gewoon geen vetpot. Je moet echt keihard werken en knokken om dagelijks je boterham op je bordje te hebben. Het raakt je direct als er een of andere klootzak die niet in jouw scene zit en eigenlijk weinig kennis van zaken heeft, een cd waar jij bijvoorbeeld twee jaar lang aan gewerkt hebt in 10 minuten luistert door er effe doorheen te skippen. Hem vervolgens met de grond gelijk maakt en jou daardoor een paar duizend potentiële cd-kopers afneemt. Dat raakt je niet alleen in je portemonnee, maar nog persoonlijk ook. Dat vind ik een kwalijke zaak. Wie de fuck is die gast om dat zo te flikken? Zorg dan eerst dat je ook echt weet waar je het over hebt voordat je iemand afbrandt.‘

Hoe kan het beter volgens jou? Moet je alleen mensen met verstand van zaken op de hiphopartikelen zetten?
’Ik redeneer eigenlijk altijd heel logisch. Als jij muziekbladen koopt en die leest, ben je een muziekliefhebber. Wat ik graag zou willen zien is dat muziekbladen ook meer vanuit dat oogpunt worden geschreven. Dat je ook eens merkt aan de artikelen dat het ook muziekliefhebbers zijn die ze schrijven. Een blad dat dit naar mijn mening heel erg goed doet is Aloha, maar die schrijven helaas bijna niets over hiphop. Ik vind het qua schrijfstijl en intenties een heel erg goed blad. Als ik dan de Aloha en OOR achter elkaar lees merk ik echt een wereld van verschil tussen mensen die van muziek houden en mensen die van zichzelf houden.’

Nederlandstalige hiphop
De Nederlandstalige hiphopscene ontwikkelt zich volgens Def P steeds beter: ‘De afgelopen tien jaar zijn er steeds meer groepen bijgekomen. Het begon met een handjevol, nu is het niet meer te tellen. Ik heb een radioprogramma waarin ik elke week een uur nederhop draai en ik heb iedere keer genoeg materiaal om platen te draaien die ik nog niet eerder heb gedraaid. Dat is eigenlijk al een goed teken dat er flink creatief aan de weg wordt getimmerd. Alleen financieel gezien stelt de nederhopscene nog helemaal geen zak voor. Dat komt ook doordat Nederland zo’n klein rotlandje is natuurlijk. Je hebt hier qua taal 15 miljoen mensen en nog een paar Belgen waar je je op kan richten en waarvan de meeste mensen niet eens van nederhop houden. Het is dus een heel klein groepje dat ook weer verdeeld is in kampen. Je hebt eigenlijk maar een hele kleine markt hier, plus dat je ook moet opboksen tegen een soort omgekeerd chauvinisme. Voor iemand uit Frankrijk is het bijvoorbeeld een pre; dat rap Franstalig is. In Nederland heb je juist eerder het omgekeerde. Alles wat van ver weg komt is interessanter en Engelstalige rap wordt als authentieker en echter beschouwd. Een of andere hiphop-kid zal hier tien keer liever 20 euro neerleggen voor de nieuwe Wu-Tang dan voor de nieuwe Extince of de nieuwe Osdorp Posse. Dat is gewoon het mentaliteitsding hier. Je kunt dus met recht zeggen dat een succesvolle Nederlandstalige rapper nog niet eens een honderdste deel verkoopt van wat een succesvolle Franstalige of Duitstalige rapper doet. Als je het over het financiële plaatje hebt zal het hier altijd een hele kleine scene blijven.’

Tenslotte. Wat betekent hiphop voor je persoonlijk?
‘Alles’ Het is mijn leven. Voor mij is hiphop als de koran voor een moslim. Het is gewoon mijn manier van leven. Ik sta ermee op en ik ga ermee naar bed. Het is niet iets wat ik alleen in het weekend doe of zo.’

 

Geplaatst door bowie op 14 november 2002