In HIJSgedraaid duiken we in de platenkasten, cd-rekken en cassette-collecties van HIJS-ers. Aan welke plaat hebben zij dierbare herinneringen, welk album heeft veel voor hen betekend en draaien ze nu nog met enige regelmaat? In de eerste editie: Yid over Disposable Arts van Masta Ace.
In de herfst van 2001 verscheen Masta Ace’s Disposable Arts, een album dat ik vanaf dat moment en tot de dag van vandaag op heavy rotation heb staan. Er zijn voor mij weinig releases die tijdloos zijn, nooit vervelen en zoveel diversiteit bieden als Disposable Arts.
Waar moet je nou in godsnaam mee beginnen als je het gaat hebben over een van je meest favoriete platen ever? Een van de belangrijkste criteria is voor mij dat ik een album van begin tot einde kan luisteren zonder dat ik iets op het album hoef te skippen. Daar kunnen we kort over zijn want dit album kent geen enkele misser. Sterker nog, dit is een van de weinige albums die ik ken waarbij je zelfs de skits niet overslaat. Ze vormen een boeiend verhaal waarin Ace bij de intro wordt vrijgelaten en van plan is nooit meer in de gevangenis te belanden. Hij breekt met het voormalige straatleven door Brooklyn te ontvluchten en zich te richten op zijn rapcarrière. Ace besluit zich aan te melden voor The Institute of Disposable Arts, een opleiding voor alle facetten van hiphop. Ten tijde van de release in 2001 waren er nog geen opleidingen voor hiphop, nu zijn er talloze voorbeelden. Masta Ace had toen het belang van hiphopopleidingen al scherp in de gaten.
Wanneer je de verhaallijn van Disposable Arts uiteenzet, kom je terecht in een achtbaan van emoties waarbij de onderwerpen uiteenlopend zijn. In sommige gevallen is het hilarisch en op het andere moment kan het bloedserieus zijn. In Block Episode en Take a Walk schetst hij een realistisch beeld van zijn leefomgeving. De opening van eerstgenoemde track is ijzersterk.
“Woke up this morning hearing shots below my project window.
The TV’s on from playing all night on Nintendo.
Jumped out of bed tryin to see what’s up with all the noise and I see somebody else has caught a case of lead poison”.
– Masta Ace – Block Episode
Wanneer je in een paar woorden Disposable Arts wilt omschrijven, komt de term zelfreflectie absoluut voorbij. In de tracks Nnuff, Dear Diary en No Regrets houdt hij zichzelf een spiegel voor en uit hij zijn twijfels en frustraties ten aanzien van zijn carrière als mc. Andere tracks met een meer ingetogen vibe zijn de love songs Hold U en Dear Yvette. Op deze tracks krijgt hij hulp van de female mc’s Jean Grae en Jane Doe. Zij komen net als eigenlijk iedere feature overtuigend en dat brengt me op een ander sterk punt: de collabo’s. Het album telt maar liefst 16 features en dat wil er nog wel eens voor zorgen dat de hoofdpersoon wordt ondergesneeuwd of dat sommige gasten het niveau omlaag halen. Hier geldt dat voor beide punten niet; iedereen komt overtuigend zonder dat Ace gemurdered wordt op zijn eigen plaat.
“Yo, last night I had a nightmare that I was wack
Nope, I’m sorry, it’s that you said something dope
Fuck it, it don’t matter, cause I know shit ain’t really like that
Cause if you said something dope, I know somebody else probably had to write that”.
– Strick – Something Wrong
De tracks zijn zo divers dat er voor iedere gelegenheid wel een geschikt nummer is te vinden. No Regrets zou niet misstaan bij een begrafenis en Don’t Understand is ideaal voor in de zomer. Dear Diary geeft een prachtig inkijkje in de bovenkamer van Ace en ook aan de liefhebbers van battle tracks wordt gedacht in de vorm van Acknowledge waar High & Mighty en Boogieman verbaal gesloopt worden.
“I’ma diss you via e-mail and then through a fax. I’mma diss you by two-way, I ain’t gon’ never relax. I’mma diss you over fast, slow track or no track. If your shit wasn’t so whack, I dissed you to your track”.
– Masta Ace – Acknowledge
Eigenlijk verdient iedere track het om uitgelicht te worden, maar in plaats daarvan stel ik voor dat we het album weer aan slingeren om het regel voor regel mee te rappen.
