De afgrijselijke onthoofding van James Foley zorgde – terecht – voor nogal wat onrust. Toen kwam er een mogelijke dader in beeld. En die mogelijke dader was ook rapper. Ja zie je, daar had je het al. De Utrechtse serieverkrachter bleek tegelzetter te zijn. Ik las daarna niets over toenemende perversiteit in de tegelzetscene. Ik vergelijk onthoofden niet met serieverkrachten: het is allebei verschrikkelijk. Maar het gaat me wel om een andere vergelijking, namelijk: ‘vreselijke misdadiger X pleegt daad Y en blijkt in zijn vrije tijd Z te zijn/van Z te houden’.

Stel: de onthoofder was loodgieter, dan was er minder gauw een link gelegd met dat vak. Dan zeiden geschrokken klanten: ‘Vorige maand repareerde hij nog gezellig mijn kraan. En ja, hij wilde best koffie. Twee klontjes. Al moest hij dat eigenlijk laten. Hij vond het trouwens ook nog wel aardig weer voor de tijd van het jaar’. En als de moordende loodgieter dan thuis een indrukwekkende collectie akelige films met veel bloed bleek te hebben, zou de media daar zeker uitgebreid aan gesnuffeld en van gesmuld hebben. En misschien was er ook wel iets van gezegd, maar van rap houden of rappen is toch net nog een tikje erger. En verklaart alles. Dan wordt er niet eens meer verbaasd gezegd dat niemand het zag aankomen, omdat de onthoofder altijd zo vriendelijk was voor katten. En opstond voor oude vrouwtjes in de tram. Nee, duidelijk verhaal: Gangstarap made him do it. De serieverkrachter groette gewoon op de galerij en had een net balkon met narcissen. Maar toch bleek het een monster. Wat gek toch.

Nu snap ik best dat het vrij moeilijk is om op een extremistische, radicale of gewelddadige manier een kraan te repareren. Of tegels te zetten. Raplyrics zijn een product van iemand zelf en daar werkt de rapper vaak niet aan omdat de baas dat graag wil, maar vanuit een eigen overtuiging. En rapteksten zijn zeker ook wel eens gewelddadig, smakeloos en grof. Maar niet iedere rapper die iets grofs, smakeloos of gewelddadigs rapt, gaat ook gelijk iets grofs, smakeloos of gewelddadigs doen. En rappers zijn zeker zelf ook een beetje schuldig aan het prototypische beeld dat er van hen bestaat, maar, zoals Marry Marv (docent en toevallig ook rapper) het mooi zegt: ‘James Foley is vermoord door een gek die toevallig rapte. En ik kan zeggen dat rapmuziek niet zulke idioten kan creëren; geen enkele muzieksoort kan zulke idioten creëren’.

Maar het gaat verder, want Editie.nl neemt intussen lekker onbeholpen contact op met platenmaatschappij TopNotch. Of rappers in hun programma wilden praten over de link tussen rap en radicalisering. Eerlijk is eerlijk, Editie.nl heeft het in de oproep wel over een ‘mogelijke link’ en we kennen de insteek van het interview ook niet, maar een reactie van een zekere De Klerck op dit bericht vond ik scherp: ‘Wil Editie NL dan ook even Willeke Alberti ter verantwoording roepen voor alle camper-heling? Het betreft het lied ‘Ome Jan’. That’s what’s up! Eric Zwennes, vroeger hoofdredacteur van State, diste – heerlijk hiphop – Editie.nl’s moeder: ‘Popi media viert feest want kan eindelijk een keer hiphop aan geweld koppelen. Sorry Editie NL, je moeder’.

En dat dan uitgerekend in deze roerige week Suge Knight wordt neergeschoten. Net als je je zo zit op te winden over wat schrijver Saul van Stapele mooi ‘hiphopframing’ noemt. Zes kogels, maar Suge, bikkel, gaat het wel redden. Knight schijnt trouwens Vanilla Ice ooit aan zijn enkels over een balkon te hebben gehangen. Bij dat beeld kan ik een gniffel nooit onderdrukken. Ik stel me ook voor dat Vanilla met een hoge stem om genade gilde. Heel slecht van mij. En ik weet natuurlijk ook wel dat Suge Knight nou niet echt een gezellige man is.
Rappers plegen wel eens misdaden. Maar tegelzetters, loodgieters en dokters ook. Sommige rappers zijn wel eens gearresteerd, maar heel veel rappers nog nooit. Ice-T (vroeger geen lieverdje, vooruit) werd ooit op de bon geslingerd omdat hij zonder gordel om reed: maar hij had dan ook haast: zijn hond moest dringend naar de dierenarts. Ben benieuwd of Gers wel eens een bekeuring heeft gekregen voor rijden zonder licht, met zijn meisje op zijn bagagedrager. Toen Guru stierf, vroeg iemand die verder heel aardig is aan mij ‘Doodgeschoten of drugs?’. ‘Nee hij had gewoon kanker’, antwoordde ik. Wat een absurd en verschrikkelijk antwoord eigenlijk. Maar de kogels in Suge hadden dan ook weer te maken met bendes, en ook weer met Chris Brown, jeweetwel, die rapper die Rihanna sloeg, hoor ik intussen in de tram. Juist ja, Chris Brown doet iets strafbaars, en dat maakt hem gelijk een rapper.
En terwijl ik dit alles zit te overdenken hoor ik in diezelfde tram ineens een jongensstem ‘Toen veroverde ik haar met mijn zwaard’ zeggen. ‘Gaat dat weer zo tegenwoordig?’, zeg ik nogal plompverloren en WTF-achtig tegen het meisje tegenover me. ‘Kennelijk! Als mijn vriend boos is, appt hij me gewoon ‘NEEM DE TELEFOON OP JA!’, zegt het meisje. Precies ja, wij snappen elkaar. ‘Ja, in het volgende level’, zegt het joch nu. Ai, het gaat over gamen. Het meisje en ik lachen even. Het gaat toch niet weer zo tegenwoordig.
De jongen kijkt ons verschrikt aan en stapt haastig uit. Samen met wat bedeesde vriendjes. ‘Echt van die gymnasiumnerds’, lacht het meisje. Als zij nou eens naar een echt zwaard zouden grijpen, zie ik de politie al triomfantelijk een best of-cd van Tupac omhooghouden. Rap deed hen radicaliseren.